Bài 22. Liên kết câu và liên kết đoạn văn (Luyện tập)

GV: Hoàng Thị Tuyết
Tổ KHXH - Trường THCS Sơn Thành – Nho Quan – Ninh Bình
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học
Ngữ Văn 9
Chào mừng tất cả các em học sinh lớp 9
Tiết 110: Tiếng Việt
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
I. Củng cố kiến thức
Tại sao phải liên kết câu và liên kết đoạn văn?
- Các câu phải liên kết với nhau thì ta mới có một đoạn văn hoàn chỉnh. Nếu các câu không liên kết ta chỉ có một chuỗi câu hỗn độn.
Có mấy loại liên kết? Các dấu hiệu để nhận biết các loại liên kết đó?
Có 2 loại liên kết:
Liên kết nội dung:
+ Các câu trong đoạn phải tập trung làm rõ chủ đề.
+ Dấu hiệu nhận biết: Trình tự sắp xếp hợp lí giữa các câu
Liên kết hình thức:
+ Giữa các câu phải có các phép liên kết: phép lặp, phép nối, phép thế…
+ Dấu hiệu nhận biết: Các phương tiện liên kết dùng để thực hiện các phép liên kết
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
? Nếu thiếu một trong 2 loại liên kết, đoạn văn có hoàn chỉnh không?
?Em hãy đọc và cho biết, đoạn văn nào là đoạn văn hoàn chỉnh?
=> Hoàn chỉnh: Có liên kết nôi dung và hình thức
=> Mớ câu hỗn độn, tuy có liên kết hình thức những không có liên kết nội dung.
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
=> Hoàn chỉnh: Có liên kết nôi dung và hình thức
=> Mớ câu hỗn độn, tuy có liên kết hình thức những không có liên kết nội dung.
a) Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến.
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa.
( Hồ Chí Minh, Về vấn đề giáo dục)
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
1. Bài 1. Chổ ra caực pheựp lieõn keỏt caõu, lieõn keỏt ủoaùn vaờn:
II. Luyện tập
Trường học (câu 1) - (câu 2)
- Liên kết đoạn văn:
Từ "như thế" ở đoạn 2 thay câu "Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn . phong kiến" ở đoạn 1.
- Liên kết câu:
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
-> phép thế.
-> phép lặp
Van ngh? (câu 1) - (câu 2)
- Liên kết đoạn văn:
S? s?ng- s? s?ng, van ngh� - van ngh�?
- Liên kết câu:
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
b) Văn nghệ đã làm cho tâm hồn họ thực được sống. Lời gửi của văn nghệ là sự sống.
Sự sống ấy toả đều cho mọi vẻ, mọi mặt của tâm hồn. Văn nghệ nói chuyện với tất cả tâm hồn chúng ta, không riêng gì trí tuệ, nhất là trí thức.
(Nguyễn Đình Thi, Tiếng nói của văn nghệ)
-> phép l?p.
-> phép lặp.
d. Những người yếu đuối vẫn hay hiền lành. Muốn ác phải là kẻ mạnh.
(Nam Cao, Chí Phèo)
-> Liên kết câu:
yếu đuối - mạnh; hiền lành - ác
=> dùng từ trái nghĩa
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Nhóm 1: Bài tập 2
Thảo luận nhóm: chia lớp thành 3 nhóm
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Yêu cầu: các nhóm làm việc trong 5p rồi cử đại diện lên trình bày
Nhóm 2: Bài tập 3
Nhóm 3: Bài tập 4
Thời gian vật lí vô hình, giá lạnh, đi trên một con đường thẳng tắp, đều đặn như một cái máy (tuyệt hảo bởi vì không bao giờ hư), tạo tác và phá hủy mọi sinh vật, mọi hiện hữu. Trong khi đó, thời gian tâm lí lại hữu hình, nóng bỏng, quay theo một hình tròn, lúc nhanh lúc chậm với bao nhiêu kỉ niệm nhớ thương về dĩ vãng, cũng như bao nhiêu dự trù lo lắng cho tương lai.
(Thời gian là gì?, trong tạp chí Tia sáng)
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
2. Bài 2. Tìm các cặp từ trái nghĩa:
Thời gian vật lý - thời gian tâm lý;
2. Bài 2. Các cặp từ trái nghĩa:
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Vô hình - hữu hình;
Giá� lạnh - nóng bỏng;
Thẳng tắp - hình tròn;
Dều đặn - lúc nhanh lúc chậm.
a, Cắm đi một mình trong đêm (1). Trận địa đại đội 2 ở phía bãi bồi bên một dòng sông (2). Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận (3). Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối (4).
(Dẫn theo Trần Ngọc Thêm)
- Lỗi liên kết về nội dung:
các câu không hướng tới một chủ đề, ý của mỗi câu nói đến một đối tượng khác nhau.
- Cách sửa:
+ Giữa câu 1, 2 thiết lập phép thế: Cắm (c1) - của anh (trận
địa đại đội 2 của anh) c2
+ Giữa câu 2, 3 thiết lập phép lặp: anh - anh (anh nhớ hồi đầu.)
+ Giöõa caâu 3 vaø 4 thieát laäp pheùp traùi nghóa: hoài ñaàu muøa – baây giôø
3. Bài 3. Chỉ ra lỗi liên kết về nội dung - cách sửa lỗi:
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
- Cách sửa c? do?n van:
Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Anh nhớ hồi đầu mùa lạc, hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.
3. Bài 3. Chỉ ra lỗi liên kết về nội dung - cách sửa lỗi:
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
a, Với bộ răng khỏe cứng, loài nhện khổng lồ này có thể cắn thủng cả giày da (1). M?i bi?n ph�p ch?ng l?i nĩ v?n chua cĩ k?t qu? vì ch�ng s?ng s�u du?i m?t d?t (2). Hiện nay, người ta vẫn đang thử tìm cách bắt chúng để lấy nọc điều trị cho những người bị nó cắn (3).
4. Bài 4. Chỉ ra các lỗi liên kết hình thức - nêu cách sửa:
- Lỗi liên kết hình thức: dùng từ "nó" ở câu 2 với từ "chúng" ở câu 3 không thống nhất: loại nhện phải dùng từ chúng để chỉ số nhiều.
- Cách sửa:
thay từ "nó" bằng từ "chúng" ở câu 2,3
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Khi đọc đoạn văn dưới đây, có bạn cho rằng những câu văn này không có sự liên kết về hình thức, có bạn lại cho rằng các câu văn đó có sự liên kết về hình thức. ý kiến của em như thế nào ?
Chửi. Kêu. Đấm. Đá. Thụi. Bịch.
( Nguyễn Công Hoan. )
Bài tập bổ sung.
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Đây là đoạn văn gồm 6 câu đặc biệt diễn tả một cách xúc tích, cô đọng cuộc ẩu đả đang xảy ra. Các câu được liên kết với nhau theo trình tự của sự việc được gọi là phép trật tự tuyến tính.
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Sơ đồ liên kết
Tiết 110:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luỵên tập)
Dặn dò:
-Chu?n b? b�i: HDDT van b?n "Con Cị"
Chúc mừng năm mới thành công, hạnh phúc
chân thành cảm ơn thầy cô và các em học sinh