Bài 22. Dẫn nhiệt

V
Ậ
T
L
Ý
8
BÀI GIẢNG
GIÁO VIÊN: NGUYỄN KHẮC DŨNG
Trường thcs MINH HUNG
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
Kiểm tra bài cũ

Câu 1: Nhiệt nang của vật là gỡ? Mối quan hệ của nhiệt nang và nhiệt độ của vật?

Câu 2: Có thể làm thay đổi nhiệt nang của vật bằng cách nào? Cho ví dụ về mỗi cách.
1.
-Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật.
-Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn.
2.
Có 2 cách làm thay đổi nhiệt năng: thực hiện công và truyền nhiệt.
+ Xoa hai bàn tay vào nhau ta thấy tay nóng lên.
(Thực hiện công)
+ Nung nóng một miếng đồng rồi thả vào cốc nước lạnh.
( Truyền nhiệt)

.
Dụng cụ :
Giá thí nghiệm
Thanh đồng AB
Các đinh ghim được gắn bằng sáp tại các vị trí a, b, c, d, e
Đèn cồn
Dùng đèn cồn nung nóng đầu A của thanh đồng. Quan sát và mô tả hiện tượng xảy ra.
Play
a
b
c
d
e
B
A
Tiến hành thí nghiệm:
? Các đinh rơi xuống chứng tỏ điều gì?
Các đinh rơi xuống chứng tỏ nhiệt đã truyền đến sáp làm cho sáp nóng lên và chảy ra.
? Các đinh rơi xuống trước, sau theo thứ tự nào?
Các đinh rơi xuống theo thứ tự a đến b, c, d rồi đến e.
C2:
? Hãy dựa vào thứ tự rơi xuống của các đinh để mô tả sự truyền nhiệt năng trong thanh đồng AB.
Nhiệt được truyền từ đầu A đến đầu B của thanh đồng.
Sự truyền nhiệt năng như thí nghiệm trên gọi là
SỰ DẪN NHIỆT
Bài 22
DẪN NHIỆT

A
Khi đốt nóng đầu A của thanh đồng thì nhiệt độ, nhiệt năng của đầu A tăng. Các nguyên tử, phân tử đồng ở đầu A dao động nhanh dần và truyền động năng cho các nguyên tử, phân tử bên cạnh. Do các nguyên tử, phân tử đồng ở thể răn sắp xếp rất chặt chẽ nên các nguyên tử, phân tử đồng ở bên cạnh cũng dao động nhanh dần lên, nhiệt độ, nhiệt năng ở phần bên cạnh tăng dần. Cứ như thế nhiệt năng được truyền dần từ đầu A đến đầu B của thanh đồng nên các đinh ghim được gắn bằng sáp bị nóng chảy và rơi xuống lần lượt theo thứ tự a,b,c,d,e
Bản chất của sự dẫn nhiệt
2. Kết luận :
D?n nhi?t l� s? truy?n nhi?t nang t? ph?n n�y sang ph?n khỏc c?a m?t v?t, ho?c truy?n t? v?t n�y sang v?t khỏc.
Bản chất của sự dẫn nhiệt là sự truyền động năng của các hạt vật chất khi chúng va chạm vào nhau.
I. Sự dẫn nhiệt
Qua thí nghiệm ta rút ra kết luận gì?
II. TÍNH DẪN NHIỆT CỦA CÁC CHẤT
Dụng cụ :
+ Giá thí nghiệm.
+ Ba thanh: Đồng, nhôm,
thuỷ tinh.
+ Các đinh ghim được gắn bằng sáp
+ Đèn cồn.
Dụng cụ thí nghiệm?
Thí nghiệm 1
Hình 22.2
Đồng
Nhôm
Thuỷ tinh
Hình 22.2
Tiến hành thí nghiệm:
Play
II. TÍNH DẪN NHIỆT CỦA CÁC CHẤT
Thí nghiệm 1
Trả lời : Các đinh gắn ở đầu thanh không rơi xuống cùng một lúc . Hiện tượng này chứng tỏ các chất rắn khác nhau dẫn nhiệt khác nhau .
C5:
Trả lời : Trong ba chất này thì đồng dẫn nhiệt tốt nhất, thủy tinh dẫn nhiệt kém nhất.
C4:
Qua thí nghiệm trên rút ra kết luận gì ?
- Các chất rắn khác nhau dẫn nhiệt khác nhau
- Chất rắn dẫn nhiệt tốt, trong chất rắn kim loại dẫn nhiệt tốt nhất
Vì kim loại dẫn nhiệt tốt còn sứ dẫn nhiệt kém hon kim lo?i
Tại sao nồi xoong thường làm bằng kim loại, còn bát đĩa lại làm bằng sứ?
Thí nghiệm 2
-Dụng cụ: Một ống nghiệm đựng nước, đáy có một cục sáp, đèn cồn .
II. TÍNH DẪN NHIỆT CỦA CÁC CHẤT
Mục đích thí nghiệm : Tìm hiểu tính dẫn nhiệt của chất lỏng.



Hình 22.3
Play
Hình 22.3
Close
C6:
Trả lời: Khi nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi thì cục sáp ở đáy ống nghiệm không nóng chảy, chứng tỏ chất lỏng dẫn nhiệt kém hơn chất rắn.
Play
Hình 23.1
Trở lại Vật lý 8
-Thí nghiệm 3
- Dụng cụ: Một ống nghiệm có không khí, nút cao su có gắn cục sáp, đèn cồn.
II. TÍNH DẪN NHIỆT CỦA CÁC CHẤT
Mục đích thí nghiệm : Tìm hiểu tính dẫn nhiệt của chất khí




Play
Hình 22.4
C7:
Trả lời: Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm không nóng chảy, chứng tỏ chất khí dẫn nhiệt kém.
Nếu coi khả năng dẫn nhiệt của không khí là 1 thì khả năng dẫn nhiệt của một số chất có giá trị như bảng sau:
Qua bảng trên hãy so sánh tính dẫn nhiệt của các chất rắn, lỏng, khí?
Nếu coi khả năng dẫn nhiệt của không khí là 1 thì khả năng dẫn
nhiệt của một số chất có giá trị như sau:
Ch?t r?n d?n nhi?t t?t hon ch?t l?ng, ch?t l?ng d?n nhi?t t?t hon ch?t khớ
Bản chất của sự dẫn nhiệt là sự truyền động năng của các hạt vật chất khi chúng va chạm với nhau. ở chất rắn khoảng cách giữa các phân tử là rất gần nhau nên việc truyền động năng của các hạt vật chất khi chúng va chạm với nhau là rất dễ dàng nên hiện tượng dẫn nhiệt xảy ra ở chất rắn là rất nhanh, nói cách khác chất rắn dẫn nhiệt tốt.
ở chất khí khoảng cách giữa các phân tử là rất xa nhau nên việc truyền động năng của các hạt vật chất là rất khó khăn, vì vậy chất khí dẫn nhiệt kém . Chất lỏng được coi là chất trung gian giữa chất rắn và khí. Do đó chất lỏng dẫn nhiệt tốt hơn chất khí và kém hơn chất rắn. Trong môi trường chân không có xảy ra hiện tượng dẫn nhiệt không? Môi trường chân không là môi trường không có hạt vật chất nên không có sự truyền động năng giữa các hạt vật chất do đó hiện tượng dẫn nhiệt không xảy ra trong môi trường chân không.
C10: Tại sao về mùa đông mặc nhiều áo mỏng ấm hơn một áo dày ?
* Trả lời :
C10: Vì tạo ra nhiều lớp không khí ở giữa các lớp áo mỏng, mà không khí thì dẫn nhiệt kém nên hạn chế truyền nhiệt từ cơ thể ra ngoài môi trường
III. Vận dụng
Ghi nhớ
Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức dẫn nhiệt .
Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
Ch?t r?n d?n nhi?t t?t hon ch?t l?ng, ch?t l?ng d?n nhi?t t?t hon ch?t khớ
Trò chơi :
"NGÔI SAO MAY MẮN"
LUẬT CHƠI:
* Trò chơi này dành cho 2 đội. Mỗi đội lần lượt cử đại diện chọn 1 ngôi sao có màu bất kì.
* Nếu chọn trúng ngôi sao may mắn, đội của bạn được thưởng 10 điểm
* Nếu không chọn trúng ngôi sao may mắn, đội bạn phải trả lời 1 câu hỏi trắc nghiệm trong vòng 10 giây, nếu trả lời sai, được nhận sự trợ giúp 1 lần từ đồng đội, nếu sai nữa phải nhường quyền trả lời cho đội còn lại.
* Sau khi chọn hết những ngôi sao sẽ xuất hiện từ khóa gồm 8 chữ cái có nội dung liên quan đến bài học hôm nay.
* Đội nào đoán được nội dung của từ khóa trước được 50 điểm.
* Kết thúc trò chơi, đội có số điểm nhiều hơn là đội thắng cuộc. Đội thắng cuộc sẽ được thưởng một phần quà có giá trị hấp dẫn bất ngờ.
May mắn
May mắn
Đội A
Đội B
D
I
Ê
N
N
H
Â
T
"NGÔI SAO MAY MẮN"
C
ĐÁP ÁN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Đun cùng một lượng nước, bằng ấm nhôm và bằng ấm đất trên cùng một bếp lửa thì nước trong ấm nào sẽ nhanh sôi hơn?
A. Hai ?m sụi cựng m?t lỳc.
B. Trong ?m d?t nhanh sụi hon.
C. Trong ?m nhụm nhanh sụi hon.
B. Mùa hè. Vì chim đang nóng.
B. Mùa đông. Để tạo ra lớp không khí dẫn nhiệt kém giữa các lông chim.
B
ĐÁP ÁN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Về mùa nào chim thường hay đứng xù lông? Tại sao?
D. Mùa sinh sản. Vì chim xù lông để thu hút bạn tình.
A. Mùa xuân. Vì trời có mưa xuân
A. Vì tay ta làm nhiệt độ mặt bàn nhôm giảm xuống.
C. Vì tay ta nhận nhiệt lượng từ bàn nhôm ít hơn từ bàn gỗ.
D. Vì nhôm dẫn nhiệt tốt hơn gỗ nên khi sờ vào bàn nhôm ta bị mất nhiệt năng nhiều hơn khi ta sờ vào bàn gỗ.
D
ĐÁP ÁN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
B. Vì tay ta làm tăng nhiệt độ của hai bàn , nhiệt độ của bàn nhôm tăng ít hơn.
M?t b�n g? v� m?t b�n nhụm cựng m?t nhi?t d?. Khi ta s? tay v�o m?t b�n ta c?m th?y m?t b�n nhụm l?nh hon m?t b�n g?. Gi?i thớch t?i sao?
Vì kim loại dẫn nhiệt kém.
B. Vì kim loại có nhiệt năng lớn.
D. Vì kim loại là chất rắn .
ĐÁP ÁN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
C. Vì kim loại dẫn nhiệt tốt nên khi tay ta sờ vào kim loại sẽ có hiện tượng dẫn nhiệt xảy ra rất nhanh.
Tại sao trong những ngày rét sờ vào kim loại ta thấy lạnh,
còn trong những ngày nắng nóng sờ vào kim loại
ta lại thấy nóng?
C
Trong sự dẫn nhiệt, nhiệt được truyền từ vật nào sang vật nào?
C. Từ vật có nhiệt năng lớn hơn sang vật có nhiệt năng nhỏ hơn.
B. Từ vật có khối lượng lớn hơn sang vật có khối lượng nhỏ hơn.
A. Từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn.
D. Cả ba câu trên đều đúng.
A
ĐÁP ÁN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Trong các cách sắp xếp vật liệu dẫn nhiệt từ tốt hơn đến đến kém hơn sau đây cách nào đúng ?
Nhôm, đồng, không khí, nước.
B. Đồng, không khí, nhôm, nước.
C. Nước, không khí, đồng, nhôm.
D. Đồng, nhôm, nước, không khí.
D
ĐÁP ÁN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hướng dẫn về nhà
2. Đọc phần "Có thể em chưa biết" và tìm hiểu các hiện tượng thực tế liên quan đến bài học, vận dụng kiến thức đã học để giải thích.
1. Học thuộc ghi nhớ SGK.
3. Làm lại các bài tập C9, C10, C11, C12 SGK vào vở. Bài tập 22.1-22.6 SBT.
4. Đọc và tìm hiểu trước bài 23: Đối lưu - Bức xạ nhiệt (SGK T80)
* Các trần nhà (La-phông) sử dụng bằng các vật liệu dẫn nhiệt kém như: xốp, ván ép, tấm nhựa rỗng... để chống nóng.