Bài 22. Dẫn nhiệt

GV: Đỗ Thị Duyên
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Nhiệt năng của vật là gì? Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ?
Câu 2: Có thể thay đổi nhiệt năng của vật bằng cách nào? Cho ví dụ.
Trả lời câu 1:
+ Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật.
+ Nhiệt độ của vật càng cao thì nhiệt năng của vật càng lớn.
Trả lời câu 2: Có thể thay đổi nhiệt năng của vật bằng hai cách: Thực hiện công và truyền nhiệt.
Ví dụ:+ Thực hiện công: Chà xát miếng đồng vào nền nhà thì miếng đồng nóng lên.
+ Truyền nhiệt:Thả một cục đồng đã đun nóng vào nước thì nước nóng lên còn cục đồng sẽ nguội đi.
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 3 : Khi chuyển động nhiệt của các phân tử cấu tạo nên vật nhanh lên thì đại lượng nào sau đây của vật không tăng ?
A. Nhiệt độ
B. Nhiệt năng
C. Khối lượng
D. Thể tích
C
Liệu con cá còn sống hay sẽ chết khi ta dùng ngọn lửa đèn cồn đun sôi phần nước ở miệng ống nghiệm?

ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Sự dẫn nhiệt:
1. Thí nghiệm :
a. Dụng cụ:












- Giá thí nghiệm
- Đèn cồn
- Các đinh ghim được gắn bằng sáp tại các vị trí a,b,c,d,e.
- Thanh đồng AB



I. Sự dẫn nhiệt:
1. Thí nghiệm :
a. Dụng cụ:
b. Tiến hành thí
nghiệm :












Các bước tiến hành thí nghiệm thí nghiệm
Lắp ráp giá thí nghiệm
Gắn sáp và đinh vào thanh AB
Bật đền cồn đốt vào đầu A của thanh đồng
Quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh và trả lời câu hỏi
Mô hình
a
b
c
d
e
B
A
BỐ TRÍ VÀ TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM NHƯ MÔ HÌNH SAU
Dùng đèn cồn đun nóng đầu A của thanh đồng. Quan sát hiện tượng xảy ra đối với các đinh gắn trên thanh đồng?
TN ( Play)
I.Sự dẫn nhiệt :
1.Thí nghiệm :
a. Dụng cụ :
b. Tiến hành thí
nghiệm :
2. Trả lời câu hỏi :








C1. Các đinh rơi xuống chứng tỏ điều gì ?
* Trả lời : Nhiệt đã truyền đến sáp làm cho sáp nóng lên và chảy ra .
C2. Các đinh rơi xuống trước, sau theo thứ tự nào ?
* Trả lời : Theo thứ tự từ a đến b rồi c, d, e .
C3. Hãy dựa vào thứ tự rơi xuống của các đinh để mô tả sự truyền nhiệt năng trong thanh đồng AB?
* Trả lời : Nhiệt được truyền dần từ đầu A đến đầu B của thanh đồng .
I.Sự dẫn nhiệt :
1.Thí nghiệm :
a. Dụng cụ :
b. Tiến hành thí
nghiệm :
2. Trả lời câu hỏi :








Tiết 25: DẪN NHIỆT
Qua thí nghiệm trên các em rút ra kết luận gì về sự truyền nhiệt năng của vật ( thanh đồng)?
Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức dẫn nhiệt.
Sự truyền nhiệt năng như trong thí nghiệm trên gọi là sự dẫn nhiệt
* Kết luận : Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức dẫn nhiệt.
Tiết 25: DẪN NHIỆT
- Giá thí nghiệm
- Đèn cồn
- Ba thanh:đồng,sắt,thuỷ tinh
-Các đinh ghim được gắn bằng sáp
I.Sự dẫn nhiệt :
* Kết luận:
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:
a. Dụng cụ :
b. Tiến hành TN:







Tiết 25: DẪN NHIỆT
Các bước tiến hành thí nghiệm thí nghiệm
Lắp ráp giá thí nghiệm
Gắn sáp và đinh vào các thanh
Bật đèn cồn đốt vào mâm nhiệt
Quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh và trả lời câu hỏi
Đồng
Nhôm
Thuỷ tinh
Mô hình
BỐ TRÍ THÍ NGHIỆM 2 NHƯ MÔ HÌNH SAU
Dùng đèn cồn đun nóng đồng thời các thanh đồng, nhôm và thủy tinh có đinh gắn bằng sáp ở đầu
TN 1 ( Play)
I.Sự dẫn nhiệt :
1.Thí nghiệm :
2.Trả lời câu hỏi :
* Kết luận:
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:
a. Dụng cụ :
b. Tiến hành TN :
* Kết luận 1:




Tiết 25: DẪN NHIỆT
C4. Các đinh gắn ở đầu các thanh có rơi xuống đồng thời không? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì?
Trả lời : Các đinh gắn ở các thanh không rơi xuống cùng một lúc. Hiện tượng này chứng tỏ các chất khác nhau dẫn nhiệt khác nhau .
C5. Hãy dựa vào thí nghiệm trên để so sánh tính dẫn nhiệt của đồng, nhôm, thủy tinh. Chất nào dẫn nhiệt tốt nhất, chất nào dẫn nhiệt kém nhất ?
Trả lời : Trong 3 chất này thì đồng dẫn nhiệt tốt nhất, thủy tinh dẫn nhiệt kém nhất. Kim loại dẫn nhiệt tt nhất.
* Kết luận : Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
Từ đó có thể rút ra kết luận gì về tính dẫn nhiệt của chất rắn?
I.Sự dẫn nhiệt :
1.Thí nghiệm :
2.Trả lời câu hỏi :
* Kết luận :
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:
* Kết luận 1:
2. Thí nghiệm 2:
a/ Dụng cụ:




Tiết 25: DẪN NHIỆT
Một ống nghiệm đựng nước đáy có gắn một cục sáp
- Đèn cồn
I.Sự dẫn nhiệt :
1.Thí nghiệm :
2.Trả lời câu hỏi :
* Kết luận:
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:
* Kết luận 1:
2. Thí nghiệm 2:
a/ Dụng cụ:
b/ Các bước tiến
hành TN :


Tiết 25: DẪN NHIỆT
Các bước tiến hành thí nghiệm thí nghiệm
Lắp ráp giá thí nghiệm
Bật đền cồn đốt vào miệng ống nghiệm
Quan sát hiện tượng xảy ra với nước và cục sáp ở đáy ống nghiệm.
Play
BỐ TRÍ THÍ NGHIỆM NHƯ MÔ HÌNH SAU
C6: Khi nu?c c?a ph?n tr�n ?ng nghi?m b?t d?u sơi thì c?c s�p ? d�y ?ng nghi?m cĩ b? nĩng ch?y khơng ?
Dùng đèn cồn đun nóng một ống nghiệm trong có đựng nước, dưới đáy có một cục sáp
TN 2 ( Play)
I.Sự dẫn nhiệt :
1.Thí nghiệm :
2.Trả lời câu hỏi :
Kết luận:
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:

2. Thí nghiệm 2:
a/ Dụng cụ:
b/ Thí nghiệm :
Kết luận 2:


Tiết 25: DẪN NHIỆT
* Kết luận 2 :
Chất lỏng dẫn nhiệt kém .
Kết luận 1:
T? thí nghi?m n�y cĩ th? r�t ra nh?n x�t gì v? tính d?n nhi?t c?a ch?t l?ng ?
Vậy con cá còn sống hay sẽ chết khi ta dùng ngọn lửa đèn cồn đun sôi phần nước ở miệng ống nghiệm?
Con cá vẫn sống vì theo kết luận bài học chất lỏng dẫn nhiệt kém
I.Sự dẫn nhiệt :
Kết luận:
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:
Kết luận 1:
2. Thí nghiệm 2:
Kết luận 2:
3. Thí nghiệm 3:
a. Dụng cụ:




Tiết 25: DẪN NHIỆT
-Một ống nghiệm có không khí ở nút có gắn một cục sáp
-Đèn cồn









I.Sự dẫn nhiệt :
Kết luận :
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:


2.Thí nghiệm 2:


3. Thí nghiệm 3:
a. Dụng cụ:
b. Các bước TN:










Tiết 25: DẪN NHIỆT
Các bước tiến hành thí nghiệm thí nghiệm
Lắp ráp giá thí nghiệm
Bật đền cồn đốt vào đáy ống nghiệm
Quan sát hiện tượng xảy ra với cục sáp ở miệng ống nghiệm.
* Kết luận : Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
* Kết luận: Chất lỏng dẫn nhiệt kém
Mô hình
BỐ TRÍ THÍ NGHIỆM NHƯ MÔ HÌNH SAU
C7: Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm có bị nóng chảy không?
Dùng đèn cồn đun nóng đáy một ống nghiệm trong có không khí , ở nút có gắn một cục sáp
TN 3 ( Play)











I.Sự dẫn nhiệt :
Kết luận:
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:



2.Thí nghiệm 2:


3. Thí nghiệm 3:













Tiết 25: DẪN NHIỆT
C7: Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm có bị nóng chảy không? Từ đó rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất khí?
Trả lời: Khi ấy cục sáp không nóng chảy, chứng tỏ chất khí dẫn nhiệt kém
*Kết luận3: Chất khí dẫn nhiệt kém
* Kết luận 1: Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
*Kết luận2: Chất lỏng dẫn nhiệt kém
Từ đó các em rút ra được nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất khí ?
*Kết luận: Chất khí dẫn nhiệt kém












I.Sự dẫn nhiệt :
Kết luận :
II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :
1. Thí nghiệm 1:
2. Thí nghiệm 2:
3. Thí nghiệm 3:


















Tiết 25: DẪN NHIỆT
Qua ba thí nghiệm trên em nào hãy nêu kết luận chung về tính dẫn nhiệt của chất rắn, chất lỏng và chất khí ?
- Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất
- Chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém
- Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
- Chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém
Nếu coi khả năng dẫn nhiệt của không khí là một thì khả năng dẫn nhiệt của một số chất có giá trị như sau:
Nhận xét: Khả năng dẫn nhiệt của chất rắn tốt hơn khả năng dẫn nhiệt của chất lỏng và chất khí.
Tiết 25: DẪN NHIỆT














I.Sự dẫn nhiệt :





II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :





III. Vận dụng :














* Kết luận : Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức dẫn nhiệt.
- Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
- Chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém
C8: Tìm 3 thí dụ về hiện tượng dẫn nhiệt ?
* Trả lời :
- Đun nóng đầu thanh kim loại, lát sau đầu kia cũng nóng lên .
- Rót nước sôi vào ly, lát sau ly cũng nóng lên
- Đun nóng phía dưới ấm chứa nước, lát sau nước trong ấm cũng nóng lên
Tiết 25: DẪN NHIỆT
C9: Tại sao nồi, xoong thường làm bằng kim loại, còn bát đĩa thường làm bằng sứ ?
* Trả lời : Vì kim loại dẫn nhiệt tốt nên khi nấu thì thức ăn nhanh chín, còn sứ dẫn nhiệt kém nên khi đựng thức ăn ta cầm tay vào không bị nóng và thức ăn lâu nguội














I.Sự dẫn nhiệt :





II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :





III. Vận dụng :














* Kết luận : Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức dẫn nhiệt.
- Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
- Chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém
Tiết 25: DẪN NHIỆT
C10: Tại sao về mùa đông mặc nhiều áo mỏng ấm hơn mặc một áo dày ?
* Trả lời : Vì không khí ở giữa các lớp áo mỏng dẫn nhiệt kém
C11: Về mùa nào chim thường hay đứng xù lông? Tại sao ?
* Trả lời : Mùa đông chim thường hay xù lông để tạo ra lớp không khí dẫn nhiệt kém giữa các lông chim, giữ cho cơ thể ấm
Tiết 25: DẪN NHIỆT














I.Sự dẫn nhiệt :





II. Tính dẫn nhiệt
của các chất :





III. Vận dụng :














* Kết luận : Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức dẫn nhiệt.
- Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất .
- Chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém
C12: Tại sao trong những ngày rét sờ vào kim loại ta thấy lạnh, còn trong những ngày nắng sờ vào kim loại ta lại thấy nóng?
* Trả lời : Vì kim loại dẫn nhiệt tốt. Những ngày rét, nhiệt độ bên ngoài thấp hơn nhiệt độ cơ thể nên khi sờ vào kim loại, nhiệt từ cơ thể truyền vào kim loại và phân tán trong kim loại nhanh nên ta cảm thấy lạnh, ngược lại những ngày nóng nhiệt độ bên ngoài cao hơn nhiệt độ cơ thể nên nhiệt từ kim loại truyền vào cơ thể nhanh và ta có cảm giác nóng .

1

2

3
Câu hỏi và bài tập củng cố
Câu 1 : Trong các cách sắp xếp vật liệu dẫn nhiệt từ tốt hơn đến kém hơn sau đây cách nào là đúng ?
a) Đồng, nước, thủy ngân, không khí

c) Thủy ngân, đồng, nước, không khí
d) Không khí, nước, thủy ngân, đồng

b) Đồng, thủy ngân, nước, không khí
b) Đồng, thủy ngân, nước, không khí
Câu 2 : Trong sự dẫn nhiệt, nhiệt được truyền từ vật nào sang vật nào ? Hãy chọn câu trả lời đúng .
a) Từ vật có nhiệt năng lớn hơn sang vật có nhiệt năng nhỏ hơn
b) Từ vật có khối lượng lớn hơn sang vật có khối lượng nhỏ hơn


d) Cả 3 câu trả lời trên đều đúng

c) Từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn
c) Từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn
Câu 3. Đun nước bằng ấm nhôm và bằng ấm đất trên cùng một bếp lửa thì nước trong ấm nào sẽ mau sôi hơn? Giải thích ?
Đun nước bằng ấm nhôm và bằng ấm đất trên cùng một bếp lửa thì nước trong ấm nhôm sẽ mau sôi hơn vì nhôm là kim loại nên dẫn nhiệt tốt hơn đất.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ???
* Ống xả (ống pô) xe máy bằng kim loại nên dẫn nhiệt tốt, đề phòng bị bỏng khi vô ý tiếp xúc
 Những ứng dụng về sự dẫn nhiệt trong đời sống và kỹ thuật :
* Các trần nhà (La-phông) sử dụng bằng các vật liệu dẫn nhiệt kém như: xốp, ván ép, tấm nhựa rỗng... để chống nóng.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ???
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
Đối với tiết học này :
- Học phần ghi nhớ
- Làm bài tập từ 22.1 đến 22.6 SBT
- Đọc thêm phần có thể em chưa biết
Đối với tiết học sau :
- Xem trước nội dung bài : “ Đối lưu – Bức xạ nhiệt ”
- Trả lời câu hỏi : Đối lưu và bức xạ nhiệt là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất nào ?


Chúc thầy cô giáo và các em mạnh khỏe, thành đạt
BÀI HỌC KẾT THÚC