Bài 22. Con cò
Chia sẻ bởi Phạm Thị Thanh Sum |
Ngày 09/05/2019 |
107
Chia sẻ tài liệu: Bài 22. Con cò thuộc Ngữ văn 9
Nội dung tài liệu:
Nhiệt liệt chào mừng
CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
Đến với giờ Ngữ văn 9
Hướng dẫn đọc thêm
CON CÒ
( CHẾ LAN VIÊN)
Chế Lan Viên (1920 - 1989) là nhà thơ xuất sắc của nền thơ hiện đại Việt Nam
- Thơ Chế Lan Viên có phong cách nghệ thuật rõ nét và độc đáo. Đó là phong cách suy tưởng triết lí, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại.
Các tập thơ chính:
Điêu tàn (1937)
Gửi các anh (1954)
Ánh sáng và phù sa (1960)
Hoa ngày thường,Chim báo bão (1967)
Những bài thơ đánh giặc (1972)
Đối thoại mới (1973)
Ngày vĩ đại (1976)
Hoa trước lăng Người (1976)
Dải đất vùng trời (1976)
Hái theo mùa (1977)
Hoa trên đá (1984)
Tuyển tập thơ Chế Lan Viên (tập I, 1985; tập II, 1990)
Ta gửi cho mình (1986)
Di cảo thơ I, II, III (1992, 1993, 1995)
Tuyển tập thơ chọn lọc
I
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi
Mai khôn lớn, con theo cò đi học
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
Lớn lên, lớn lên, lớn lên...
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn...
III
Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể
Cò sẽ tìm con
Cò mãi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con
À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cò, cánh vạc
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.
II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên
Cho cò trắng đến làm quen
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Hình tượng bao trùm bài thơ là hình tượng con cò được khai thác từ ca dao truyền thống. Trong ca dao hình ảnh con cò xuất hiện rất phổ biến: là hình ảnh người nông dân, người phụ nữ trong cuộc sống nhiều vất vả nhọc nhằn nhưng giàu đức tính tốt đẹp và niềm vui sống.
Nhưng trong bài thơ này, tác giả chỉ khai thác và xây dựng ý nghĩa biểu tượng con cò là nội dung biểu trưng cho tấm lòng người mẹ và những lời ru.
I
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi
Mai khôn lớn, con theo cò đi học
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
Lớn lên, lớn lên, lớn lên...
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn...
III
Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể
Cò sẽ tìm con
Cò mãi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con
À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cò, cánh vạc
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.
II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên
Cho cò trắng đến làm quen
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Bố cục:
Đoạn 1: Hình ảnh con cò qua những lời hát ru thời thơ ấu.
Đoạn 2: Hình ảnh con cò đi vào tâm thức tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng con người trên mọi chặng đường đời.
Đoạn 3: Từ hình ảnh con cò, suy ngẫm về triết lí và ý nghĩa của lời ru, của lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi con người.
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Thảo luận nhóm
Nhóm 1+2:
Đứa trẻ mẹ được hát ru bằng những câu ca dao, trong những lời ca dao đó có hình ảnh con cò, cánh cò. Đó là những hình ảnh con cò, cánh cò nào? Những hình ảnh con cò, cánh cò trong lời thơ giúp em nhớ đến những bài ca dao nào? Con cò trong những bài ca dao ấy gợi lên cuộc sống như thế nào?
Em có nhận xét gì về cách vận dụng những câu ca dao ấy của tác giả?
Nhóm 3:
Tấm lòng của người mẹ được thể hiện qua những hình ảnh nào? Em hiểu như thế nào về những hình ảnh đó?
Nhóm 4:
Em nhận thấy lời ru của mẹ có ý nghĩa như thế nào đối với trẻ thơ?
Em nhận xét như thế nào về lời ru trong thực tế xã hội Việt Nam ta hiện nay?
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Con cò bay lả, bay la
Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng
Con cò bay lả, bay la
Bay từ cửa phủ, bay về Đồng Đăng
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Bài hát: Mẹ và lời ru
Sáng tác: Nhất Sinh
Trình bày: Hương Lan
1.Phương thức biểu đạt chính của bài thơ ?
A.Tự sự B. Miêu tả C. Biểu cảm D. Nghị luận
2. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
A. Lục bát B.Tự do C.Song thất lục bát D.Tứ tuyệt
3. Hình tượng trung tâm của bài thơ ?
A. Con cò B. Em bé C. Người mẹ D.Tác giả
Tiết 111 Hướng dẫn đọc thêm Văn bản CON CÒ
Chế Lan Viên
Công việc ở nhà
Học thuộc lòng đoạn thơ. Học phần phân tích.
Dựa vào bố cục bài thơ, tìm hiểu nội dung đoạn II, III.
Trả lời câu hỏi 4, 5 SGK.
Tìm, đọc tài liệu tham khảo về bài thơ( các bài phân tích, bài hát được phổ từ bài thơ này: cánh cò trong khúc hát mẹ ru…)
Các thầy cô giáo
và
các em học sinh!
Xin chân thành cảm ơn
CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
Đến với giờ Ngữ văn 9
Hướng dẫn đọc thêm
CON CÒ
( CHẾ LAN VIÊN)
Chế Lan Viên (1920 - 1989) là nhà thơ xuất sắc của nền thơ hiện đại Việt Nam
- Thơ Chế Lan Viên có phong cách nghệ thuật rõ nét và độc đáo. Đó là phong cách suy tưởng triết lí, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại.
Các tập thơ chính:
Điêu tàn (1937)
Gửi các anh (1954)
Ánh sáng và phù sa (1960)
Hoa ngày thường,Chim báo bão (1967)
Những bài thơ đánh giặc (1972)
Đối thoại mới (1973)
Ngày vĩ đại (1976)
Hoa trước lăng Người (1976)
Dải đất vùng trời (1976)
Hái theo mùa (1977)
Hoa trên đá (1984)
Tuyển tập thơ Chế Lan Viên (tập I, 1985; tập II, 1990)
Ta gửi cho mình (1986)
Di cảo thơ I, II, III (1992, 1993, 1995)
Tuyển tập thơ chọn lọc
I
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi
Mai khôn lớn, con theo cò đi học
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
Lớn lên, lớn lên, lớn lên...
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn...
III
Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể
Cò sẽ tìm con
Cò mãi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con
À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cò, cánh vạc
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.
II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên
Cho cò trắng đến làm quen
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Hình tượng bao trùm bài thơ là hình tượng con cò được khai thác từ ca dao truyền thống. Trong ca dao hình ảnh con cò xuất hiện rất phổ biến: là hình ảnh người nông dân, người phụ nữ trong cuộc sống nhiều vất vả nhọc nhằn nhưng giàu đức tính tốt đẹp và niềm vui sống.
Nhưng trong bài thơ này, tác giả chỉ khai thác và xây dựng ý nghĩa biểu tượng con cò là nội dung biểu trưng cho tấm lòng người mẹ và những lời ru.
I
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi
Mai khôn lớn, con theo cò đi học
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
Lớn lên, lớn lên, lớn lên...
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn...
III
Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể
Cò sẽ tìm con
Cò mãi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con
À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cò, cánh vạc
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.
II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên
Cho cò trắng đến làm quen
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Bố cục:
Đoạn 1: Hình ảnh con cò qua những lời hát ru thời thơ ấu.
Đoạn 2: Hình ảnh con cò đi vào tâm thức tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng con người trên mọi chặng đường đời.
Đoạn 3: Từ hình ảnh con cò, suy ngẫm về triết lí và ý nghĩa của lời ru, của lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi con người.
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Thảo luận nhóm
Nhóm 1+2:
Đứa trẻ mẹ được hát ru bằng những câu ca dao, trong những lời ca dao đó có hình ảnh con cò, cánh cò. Đó là những hình ảnh con cò, cánh cò nào? Những hình ảnh con cò, cánh cò trong lời thơ giúp em nhớ đến những bài ca dao nào? Con cò trong những bài ca dao ấy gợi lên cuộc sống như thế nào?
Em có nhận xét gì về cách vận dụng những câu ca dao ấy của tác giả?
Nhóm 3:
Tấm lòng của người mẹ được thể hiện qua những hình ảnh nào? Em hiểu như thế nào về những hình ảnh đó?
Nhóm 4:
Em nhận thấy lời ru của mẹ có ý nghĩa như thế nào đối với trẻ thơ?
Em nhận xét như thế nào về lời ru trong thực tế xã hội Việt Nam ta hiện nay?
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Con cò bay lả, bay la
Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng
Con cò bay lả, bay la
Bay từ cửa phủ, bay về Đồng Đăng
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
"Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò, con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Bài hát: Mẹ và lời ru
Sáng tác: Nhất Sinh
Trình bày: Hương Lan
1.Phương thức biểu đạt chính của bài thơ ?
A.Tự sự B. Miêu tả C. Biểu cảm D. Nghị luận
2. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
A. Lục bát B.Tự do C.Song thất lục bát D.Tứ tuyệt
3. Hình tượng trung tâm của bài thơ ?
A. Con cò B. Em bé C. Người mẹ D.Tác giả
Tiết 111 Hướng dẫn đọc thêm Văn bản CON CÒ
Chế Lan Viên
Công việc ở nhà
Học thuộc lòng đoạn thơ. Học phần phân tích.
Dựa vào bố cục bài thơ, tìm hiểu nội dung đoạn II, III.
Trả lời câu hỏi 4, 5 SGK.
Tìm, đọc tài liệu tham khảo về bài thơ( các bài phân tích, bài hát được phổ từ bài thơ này: cánh cò trong khúc hát mẹ ru…)
Các thầy cô giáo
và
các em học sinh!
Xin chân thành cảm ơn
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Phạm Thị Thanh Sum
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)