Bài 22. Con cò

Tiết: 111-112
Chế Lan Viên
I. Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm
T¸c gi¶:
- ChÕ lan Viªn(1920-1989) tªn thËt Phan Ngäc Hoan; quª Qu¶ng trÞ ,lín lªn ë B×nh §Þnh.
Næi tiÕng trong phong trµo th¬ míi, lµ mét trong nh÷ng tªn tuæi hµng ®Çu cña nÒn th¬ ca hiÖn ViÖt Nam.
Phong c¸ch nghÖ thuËt râ nÐt ®éc ®¸o. phong c¸ch suy t­ëng , triÕt lÝ ®Ëm chÊt trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn ®¹i
Cã nhiÒu s¸ng t¹o trong nghÖ thuËt x©y dùng h×nh ¶nh th¬: H×nh ¶nh ®a d¹ng , kÕt hîp gi÷a thùc vµ ¶o
2. T¸c phÈm:
S¸ng t¸c n¨m 1962. In trong tËp “Hoa ngµy th­êng- chim b¸o b·o”(1967)
Tõ h×nh t­îng con Cß trong ca dao bµi th¬ thÓ hiÖn nh÷ng c¶m xóc vµ suy t­ëng s©u xa vÒ t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi h¸t ru trong cuéc ®êi mçi con ng­êi.
Chân dung Chế Lan Viên
II.§äc -hiÓu v¨n b¶n
Thể thơ:
Nhịp thơ:
Hình ảnh xuyên suốt bài thơ
4. B? c?c:

Thể thơ tự do, các câu thơ dài ngắn không đều
Nhịp điệu biến đổi , có nhiều câu thơ điệp, tạo nhịp điệu gần với lời hát ru, gieo vần không theo luật.
Hình ảnh con cò(Hình ảnh khai thác trong ca dao truyền thống với nhiều ý nghĩa ,mục đích hình ảnh biểu trưng cho tấm lòng người mẹ và những lời hát ru
3 khỳc hỏt ru
Đọc- hiểu chi tiết
Khỳc ru th? nh?t:
Con cũn b? trờn tay
Con chua bi?t con cũ
Nhung trong l?i m? hỏt
Cú cỏnh cũ dang bay
"Con cũ bay la
Con cũ bay l?
Con cũ c?ng ph?
Con cũ d?ng dang..."
Cũ m?t mỡnh cũ ph?i ki?m l?y an,
Con cũ m? con choi r?i l?i ng?.
Con cũ an dờm
Con cũ xa t?,
...
S?a m? nhi?u cũ ng? ch?ng phõn võn


Khỳc ru th? nh?t
- Hình ảnh con cò bắt đầu đến với tuổi thơ qua lời ru là khởi nguồn đưa bé thơ vào thế giới tâm hồn của dân tộc với những hình ảnh gần gũi quen thuộc; cánh cò, Cổng Phủ , Đồng Đăng...
Khung cảnh làng quê: Nhịp điệu sống của cha ông đã đến với bé thơ một cách vô thức. Bé chưa thể hiện được nhưng qua trực giác âm điệu lời ru bé đã cảm nhận được tình yêu và sự che chở của cha mẹ...
Khỳc ru th? 2
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cho cò trắng đến làm quen,
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ.
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi.
Mai khôn lớn con theo cò đi học,
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
Lớn lên, lớn lên, lớn lên
Con sẽ làm gì ?
Co làm thi sĩ !
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trứơc hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn...
ời
Khỳc ru th? 2
Hình ảnh con cò qua lời ru và đi vào tiềm thức tuổi thơ và đi cùng cuộc đời mỗi con người.
Cánh của cò...hình tuợng hoá lòng nhân từ, bao la của mẹ; sự dìu dắt của mẹ vào thế giới tri thức; hình tượng hoá sự mong ước của mẹ đưa con vào thế giới nghệ thuật
? Cảm nhận của em về hình ảnh con cò trong khúc ru thứ 2?
- Con cò trong ca dao đã tiếp tục sức sống của nó trong tâm thức con người.
Hình ảnh của con còn được xây dựng bằng liên tưởng tưởng tượng, nó bay ra từ ca dao để gắn bó, nâng đỡ con người trong suốt cuộc đời.
Là hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng cho lòng mẹ, cho lời ru.
Khỳc ru th? 3
Dù ở gần con
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con,
Cò mãi yêu con.
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.

À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng Là cuộc đời
Vỗ cánh quanh nôi.
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cò cánh vạc,
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.
Khúc ru thứ 3
Biểu tượng người mẹ luôn bên con:
Hình ảnh người mẹ qua khúc ru thứ 3.
lời ru cất lên dìu dắt , mênh mang gợi lên hình ảnh người mẹ yêu con với cả lận đận, đức hy sinh quên mình, với tình yêu bền chặt bao dung.
Mẹ luôn nghĩ và sống cho cuộc đời con mai sau, nghĩ về tình yêu thương dành cho con.
Điệp từ dù, vẫn khiến lời ru như một lời nguyền, ý thơ khẳng định tình mẫu tử sắt son, đó là quy luật của tình cảm thiêng liêng
Từ xúc cảm về tình mẹ con nhà thơ đã mở ra suy tưởng gì?
Suy tưởng về một lời ru có hình ảnh con cò, về lời ru cuộc đời con người trong sự đùm bọc của mẹ, về thân phận những con người nhỏ bé đáng thương trong cuộc đời.
Đoạn thơ đi từ cảm xúc tới liên tưởng thấm đượm chất triết lí trữ tình - một đặc trưng của thơ Chế Lan Viên
ông
Tổng kết:
Đặc sắc về nghệ thuật?
Tư tưởng chủ đề của bài thơ?
Ghi nhớ:Khai thác hình tượng con cò trong những câu hát ru, bài thơ con Cò của chế lan Viên ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ca đối với cuộc sống của con người.
Bài thơ thành công trong việc vận dụng sáng tạo ca dao có những câu thơ đúc kết được những suy ngẫm sâu sắc.
Luyện tập:
Bài 1. Đọc câu thỏ:
“Cò một mình cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ con chơi rồi lại ngủ”
A,Quan hệ ý nghĩa chủ yếu của hai câu thỏ là quan hệ gì?
B,Hai câu thơ được viết dưới dạng câu gì?
C, Hai câu thơ là lời của ai nói với ai?