Bài 22. Con cò

VĂN BảN:CON Cò
Người thực hiện: Đặng Thị Hương
Trường THCS Hoa Hồng Bạch
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
Thơ Chế Lan Viên mang đậm phong cách suy tưởng, triết lý, đậm chất trí tuệ,có nhiều liên tưởng sáng tạo độc đáo.
- Năm sáng tác:1962 -In trong tập "Hoa ngày thường- Chim báo bão"
3. Chú thích khác:
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
1. Tác giả:
*Chế Lan Viên (1920-1989) tên khai sinh là Phan Ngọc Hoan,quê ở huyện Cam Lộ ,tỉnh Quảng Trị nhưng lớn lên ở Bình Định.
+ Sau cách mạng tháng Tám,Chế Lan Viên đã trở thành một trong những lá cờ đầu của thi ca cách mạng
*Chặng đường sáng tác :
+ Trước Cách mạng tháng Tám,Chế Lan Viên là một trong những nhà thơ nổi tiếng trong phong trào " Thơ mới" với tập "Điêu tàn" khi mới 17 tuổi .
* Phong cách:
2. Tác phẩm:
"Giữa đồng bằng văn học Việt Nam,tập thơ "Điêu tàn" đột ngột xuất hiện như một niềm kinh dị" (Hoài Thanh)
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
2.Tìm hiểu khái quát:
1.Đọc:
1.Phương thức biểu đạt chính của bài thơ ?
A.Tự sự B. Miêu tả C. Biểu cảm D. Nghị luận
2. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
A. Lục bát B.Tự do C.Song thất lục bát D.Tứ tuyệt
3. Hình tượng trung tâm của bài thơ ?
A. Con cò B. Em bé C. Người mẹ D.Tác giả
4. Bài thơ " Con cò"được chia thành 3 đoạn. Hãy tìm đoạn thơ tương ứng với nội dung dưới đây:
A.......:Hình ảnh con cò trong khúc hát tuổi thơ B......: Hình ảnh con cò trong mỗi bước trưởng thành của con C. ..... : Hình ảnh con cò, biểu tượng cho tình mẹ, cuộc đời
Đoạn I
Đoạn II
Đoạn III
-Phương thức biểu đạt chính :Biểu cảm
-Thể thơ :Tự do
- Bố cục : 3 phần
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
1.Đọc:
2.Tìm hiểu khái quát:
3.Tìm hiểu chi tiết :
a. Hình ảnh con cò trong khúc hát tuổi thơ
Con còn bế trên tay Con chưa biết con cò Nhưng trong lời mẹ hát Có cánh cò đang bay: "Con cò bay la Con cò bay lả Con cò cổng phủ, Con cò Đồng Đăng." Cò một mình cò phải kiếm lấy ăn Con có mẹ con chơi rồi lại ngủ. " Con cò ăn đêm, Con cò xa tổ, Cò gặp cành mềm , Cò sợ xáo măng..." Ngủ yên !Ngủ yên!Cò ơi,chớ sợ! Cành có mềm,mẹ đã sẵn tay nâng! Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân, Con chưa biết con cò, con vạc Con chưa biết những cành mềm mẹ hát, Sữa mẹ nhiều ,con ngủ chẳng phân vân

Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
3.Tìm hiểu chi tiết :
a.Hình ảnh con cò trong khúc hát tuổi thơ
* Hình ảnh con cò:
-Gợi lên vẻ thanh bình ,yên ả thân thương... của cuộc sống
- "Con cò bay la Con cò bay lả Con cò cổng phủ Con cò Đồng Đăng."
-"Con cò ăn đêm, Con cò xa tổ Cò gặp cành mềm Cò sợ xáo măng..."
- "Con cò bay lả bay la Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng"
- "Con cò bay lả bay la Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng"
- Hình ảnh thiên nhiên, đất nước rộng dài, tươi đẹp.
-"Con cò mà đi ăn đêm Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao Ông ơi ông vớt tôi nao Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng Có xáo thì xáo nước trong Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
-Tượng trưng cho nhữngcon người lao động,cụ thể là người mẹ ,người phụ nữ vất vả ,nhọc nhằn kiếm sống
+ Nghệ thuật:Cách dẫn trực tiếp từ ngữ,hình ảnh con cò trong ca dao tạo nên hương vị dân giancho bài thơ
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
3.Tìm hiểu chi tiết :
a.Hình ảnhcon cò trong khúc hát tuổi thơ
* Hình ảnh con cò:
-Biểu tượng của cuộc sống thanh bình ,yên ả, thân thương. Biểu tượng cho những người mẹ, người phụ nữ vất vả ,nhọc nhằn kiếm sống .
* Hình ảnh người con:
Cò một mình cò phải kiếm lấy ăn Con có mẹ con chơi rồi lại ngủ.
+ Nghệ thuật : Đối
- Nhấn mạnh sự đối lập giữa em bé và cò : Cò cô đơn,phải tự kiếm sống,vây quanh nó là biết bao hiểm hoạ rình rập; còn con hạnh phúc bình yên vì có sự che chở,nâng đỡ của mẹ.
-Con hạnh phúc bình yên vì có sự che chở,nâng đỡ của mẹ.
* Hình ảnh người mẹ:
Ngủ yên !Ngủ yên!Cò ơi,chớ sợ! Cành có mềm,mẹ đã s?n tay nâng! Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân, Con chưa biết con cò, con vạc Con chưa biết những cành mềm mẹ hát, Sữa mẹ nhiều ,con ngủ chẳng phân vân
+ Nghệ thuật: Điệp từ,dấu (!) được sử dụng liên tiếp
- Bàn tay âu yếm của mẹ vỗ về,an ủi...
- Cất tiếng gọi "Cò ơi" thân thương, trìu mến.
-> Mẹ là điểm tựa vững chắc che chở cho con
- "mẹ đã sẵn tay nâng"
Sẵn sàng ,chủ động nâng đỡ, chở che con
-> Tình mẹ dạt dào,thiêng liêng,cao đẹp
-Mẹ hát ru con
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
3.Tìm hiểu chi tiết :
a.Hình ảnhcon cò trong khúc hát tuổi thơ
* Hình ảnh con cò:
-Biểu tượng của cuộc sống thanh bình ,yên ả, thân thương. Biểu tượng cho những người mẹ, người phụ nữ vất vả ,nhọc nhằn kiếm sống .
* Hình ảnh người con:
-Con hạnh phúc bình yên vì có sự che chở,nâng đỡ của mẹ.
* Hình ảnh người mẹ:
Ngủ yên !Ngủ yên!Cò ơi,chớ sợ! Cành có mềm,mẹ đã sãn tay nâng! Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân, Con chưa biết con cò, con vạc Con chưa biết những cành mềm mẹ hát, Sữa mẹ nhiều ,con ngủ chẳng phân vân
- Bàn tay âu yếm của mẹ vỗ về,an ủi...
- Cất tiếng gọi "Cò ơi" thân thương, trìu mến.
-> Mẹ là điểm tựa vững chắc che chở cho con
- "mẹ đã sẵn tay nâng"
Sẵn sàng,chủ động nâng đỡ, chở che con
-> Tình mẹ dạt dào,thiêng liêng,cao đẹp
Khi hát ru con mẹ thật vui và hạnh phúc vì được ở bên con. Tâm hồn mẹ cũng như được vỗ về và trở nên thánh thiện.
( 3 phút)
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
3.Tìm hiểu chi tiết :
a.Hình ảnhcon cò trong khúc hát tuổi thơ
* Hình ảnh con cò:
-Biểu tượng của cuộc sống thanh bình ,yên ả, thân thương. Biểu tượng cho những người mẹ, người phụ nữ vất vả ,nhọc nhằn kiếm sống .
* Hình ảnh người con:
-Con hạnh phúc bình yên vì có sự che chở,nâng đỡ của mẹ.
* Hình ảnh người mẹ:
-> Mẹ là điểm tựa vững chắc che chở cho con
-> Tình mẹ dạt dào,thiêng liêng,cao đẹp
1.Em cảm nhận được điều gì từ lời hát ru của mẹ qua khổ thơ I ?
2. Chỉ ra nét đặc sắc về nghệ thuật được sử dụng trong khổ thơ?
đáp án
1.Từ hình ảnh cánh cò chấp chới trong ca dao,qua lời ru ngọt ngào của mẹ con cò đã đến với tuổi thơ của con một cách tự nhiên như khí trời, như ánh sáng.Lời ru mang điệu hồn dân tộc thấm dần và nuôi dưỡng tâm hồn con.Lời ru mang sức nặng của tình mẹ bao la.
2. Lời thơ có sự hoà quyện tuyệt vời giữa thi liệu dân gian và sự sáng tạo riêng của tác giả
THảO luận
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
3.Tìm hiểu chi tiết :
a.Hình ảnh con cò trong khúc hát tuổi thơ
1.Em cảm nhận được điều gì từ lời hát ru của mẹ qua khổ thơ I ?
2. Chỉ ra nét đặc sắc về nghệ thuật được sử dụng trong khổ thơ?
Thảo luận
đáp án
1.Từ hình ảnh cánh cò chấp chới trong ca dao,qua lời ru ngọt ngào của mẹ con cò đã đến với tuổi thơ của con một cách tự nhiên như khí trời, như ánh sáng.Lời ru mang điệu hồn dân tộc thấm dần và nuôi dưỡng tâm hồn con.Lời ru mang sức nặng của tình mẹ bao la.
2. Lời thơ có sự hoà quyện tuyệt vời giữa thi liệu dân gian và sự sáng tạo riêng của tác giả
* Tiểu kết:
Tiết 111: Văn bản:
Chế Lan Viên
Con cò
I.Đọc , tìm hiểu chú thích:
II.Đọc , tìm hiểu nội dung văn bản:
3.Tìm hiểu chi tiết :
a.Hình ảnh con cò trong khúc hát tuổi thơ
1.Từ hình ảnh cánh cò chấp chới trong ca dao,qua lời ru ngọt ngào của mẹ con cò đã đến với tuổi thơ của con một cách tự nhiên như khí trời, như ánh sáng.Lời ru mang điệu hồn dân tộc thấm dần và nuôi dưỡng tâm hồn con.Lời ru mang sức nặng của tình mẹ bao la.
2. Lời thơ có sự hoà quyện tuyệt vời giữa thi liệu dân gian và sự sáng tạo riêng của tác giả
* Tiểu kết:
*Hướng dẫn về nhà:
-Đọc diễn cảm bài thơ
-Tìm hiểu tiếp hai đoạn thơ tiếp theo
Chân thành cảm ơn các thầy cô và các em !