Bài 22. Con cò

GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ HÀ PHƯƠNG




HỌC SINH LỚP 9.2
Kiểm tra bài cũ:
? Hình tượng chó sói và cừu dưới con mắt của Buy – phông và La phông – ten có gì giống và khác nhau?
? Qua đó nhận xét gì về đặc trưng của sáng tác nghệ thuật?
Đáp án
Giống: Đều nói về chung 1 đối tượng: sói và cừu
Khác: + Buy – phông: * Cừu: là con vật đần độn, sợ hãi, không biết trốn tránh nguy hiểm
* Chó sói: là tên bạo chúa khát máu, đáng ghét, sống gây hại, chết vô dụng.
+ La phông – ten: * Cừu là loài vật đáng thương, sống có tình cảm.
* Chó sói: đói meo, gầy giơ xương đi kiếm mồi, luôn bị mắc mưu => chó sói thật tội nghiệp
=> Đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là in đậm dấu ấn cách nhìn, cách nghĩ riêng của nhà văn.



TIẾT 111
CON CÒ
Chế Lan Viên
I
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
“Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng…”
Cò một mình, cò phải kiếm ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ.
“Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng…”
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cánh cò mềm mẹ đã sẵn tay nâng!
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân,
Con chưa biết con cò, con vạc.
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát,
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân.


II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cho cò trắng đến làm quen,
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ.
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ,
Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi.
Mai khôn lớn, con theo cò đi học,
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân.
Lớn lên, lớn lên, lớn lên…
Con làm gì ?
Con làm thi sĩ !
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn…


CON CÒ
III
Dù ở gần con,
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con,
Cò mãi yêu con.
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn yêu con.
À ơi !
Một con cò thôi,
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh quanh nôi.
Ngủ đi ! Ngủ đi !
Cho cánh cò, cánh vạc,
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.

Bố cục:
Phần 1: Hình ảnh con cò đi vào lời ru của mẹ.
Phần 2: Cánh cò theo con suốt cuộc đời.
Phần 3: Những suy ngẫm và triết lí về tình mẹ và ý nghĩa lời ru.
I
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
“Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng…”
Cò một mình, cò phải kiếm ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ.
“Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng…”
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cánh cò mềm mẹ đã sẵn tay nâng!
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân,
Con chưa biết con cò, con vạc.
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát,
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân.


- Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con!

- Cái cò đi đón cơn mưa
Tối tăm mù mịt ai đưa, cò về?

- Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non

- Cái cò bay lả bay la
Bay từ cửa phú bay ra cánh đồng…



II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cho cò trắng đến làm quen,
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ.
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ,
Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi.
Mai khôn lớn, con theo cò đi học,
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân.
Lớn lên, lớn lên, lớn lên…
Con làm gì ?
Con làm thi sĩ !
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn…


HẾT GIỜ
Thảo luận nhóm
Hình tượng con cò trong đoạn hai gắn bó với cuộc đời mỗi con người ở những chặng đường nào? Ý nghĩa của hình tượng cò trong mỗi hình ảnh ấy?
Xin chân thành cảm ơn