Bài 22. Con cò

Chào mừng quý thÇy c« vµ c¸c em häc sinh !
Về dự giờ giảng
Văn 9B
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hoàn thành sơ đồ liên kết sau
Liên kết
7
6
4
1
2
3
5
10
9
8
ND
HT
Chủ đề
Lô gíc
đồng nghĩa
phép
nối
phép
thế
phép
lặp
Liên
tưởng
Trái
nghĩa
KIỂM TRA BÀI CŨ
“ Hát ru vốn rất quen thuộc và tự nhiên với các bà mẹ trong mỗi gia đình. Những bài hát ru đã dệt gấm thêu hoa cho những giấc mơ , giấc mộng tuổi thần tiên . Bởi thế, trong tâm hồn con người luôn ngự trị hình ảnh đẹp nhất , không bao giờ mờ phai : Người mẹ ”.
Hãy chỉ ra các phép liên kết trong đoạn văn sau :
Phép liên kết : - Phép lặp : Hát ru
- Phép nối : Bởi thế
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


I) TÌM HIỂU CHUNG
1/ Tác giả
- Tên thật là Phan Ngọc Hoan quê xã Cam An, huyện Cam Lộ, Quảng Trị
- Là một trong những tên tuổi hàng đầu của nền thơ Việt Nam thế kỉ XX
- Thơ ông giàu tính triết lí, suy ngẫm, chiêm nghiệm
- Được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 1996
2/ Tác phẩm
- Sáng tác năm 1962 và in trong tập “Hoa ngày thường, chim báo bão”
Chế Lan Viên (1920-1989)
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


I) TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC
1/ Đọc :
Yêu cầu : Giọng thủ thỉ , tâm tình như lời ru , chú ý những điệp từ , điệp ngữ , câu cảm , câu hỏi như đối thoại .
Từ khó : “ Phủ” : đơn vị hành chính
trên huyện dưới tỉnh
Thể thơ : Tự do
- Nhịp điệu : khoai thai , nhẹ nhàng .
2/ Bố cục : 3 đoạn
- Đoạn 1: Hình ảnh con cò qua những lời ru bắt đầu đến với tuổi ấu thơ.
- Đoạn 2: Hình ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng con người trên mọi chặng đường đời.
- Đoạn 3: Suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi con người.
3 / Chủ đề : ngợi ca lời hát ru và tình mẫu tử
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


I) TÌM HIỂU CHUNG
II) ĐỌC
III) NỘI DUNG CƠ BẢN CẦN NHỚ
1. Cánh cò trong lời ru tuổi ấu thơ
Con cò trong ca dao xưa:
(1)Con cò bay lả bay la
Bay từ cổng phủ, bay ra cánh đồng
(2)Con cò bay lả, bay la
Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng
=>gợi lên vẻ nhịp nhàng thong thả, bình yên của cuộc sống thời xưa từ làng quê đến phố xá
(3)Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
=>gợi ta nghĩ đến những người phụ nữ, những người mẹ lam lũ, vất vả nhọc nhằn lao động kiếm sống
Th?o lu?n :
Tại sao trong lời ru của mẹ hình ảnh con cò xuất hiện nhiều như vậy?
Em hãy đọc bài ca dao có hình ảnh con cò mà em biết?
Từ lời ru của mẹ với con em có cảm nhận gì về tình mẹ?
- Lôøi ru ngọt ngào cuûa meï ñöa con veà vôùi hình aûnh con coø quen thuoäc trong ca dao ñeå töø ñoù nhen nhoùm trong tieàm thöùc tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc , bồi đắp lòng nhân ái và tình yêu thương con người .
- Tình meï nhaân töø, tràn đầy yêu thương roäng môû vôùi ñöùa con yeâu daáu beù boûng cuûa mình.
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


I) TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC
III) NỘI DUNG CƠ BẢN CẦN NHỚ
1. Cánh cò trong lời ru tuổi ấu thơ
2. Cánh cò theo con suốt cả cuộc đời:
Thảo luận :

- Trong đoạn thơ thứ 2 ,
cánh cò trắng mang những biểu tượng nào?

- So với ca dao , hình ảnh cánh cò ở đây có gì mới lạ ?
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi
=> Caùnh coø bieåu töôïng cuûa , anh em của loøng meï dòu daøng naâng ñôõ.
Mai khôn lớn con theo cò đi học
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
Và đến khi trưởng thành , con sẽ làm nhà thơ
=> Bieåu töôïng cuûa baïn beø, bieåu töôïng cuûa thi ca.
- Mẹ mong con có cuộc sống ấm áp tươi sáng của tuổi thơ được che chở nâng niu.
- Mong con được học hành và sống trong tình cảm ấm áp, trong sáng của gia đình và bè bạn.
.
=> Mong u?c cao d?p c?a m? d�nh cho con

Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


III) NỘI DUNG CƠ BẢN CẦN NHỚ
1. Cánh cò trong lời ru tuổi ấu thơ
2. Cánh cò theo con suốt cả cuộc đời:
3. Cánh cò - tình mẹ bao la:
Th?o lu?n :

Các câu thơ:

" Dù ở gần con
..Cò vẫn tìm con...
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con"

gợi cho em có cảm nghĩ gì về người mẹ?
-Taám loøng ngöôøi meï bao dung, söï taän tuïy vaø ñöùc hy sinh queân mình vì con.
- Meï yeâu thöông con baèng moät tình yeâu beàn chaët bao dung vaø roäng lôùn baát chaáp thôøi gian, khoâng gian.
=>Lời ru là biểu hiện cao cả và đẹp đẽ của tình mẹ và tình đời rộng lớn đã dành cho mỗi cuộc đời con người.
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


III) NỘI DUNG CƠ BẢN CẦN NHỚ
1. Cánh cò trong lời ru tuổi ấu thơ
2. Cánh cò theo con suốt cả cuộc đời:
3. Cánh cò - tình mẹ bao la:
? Em có nhận xét gì về thể thơ, nhịp thơ và hình ảnh con cò được sáng tạo trong bài thơ ?
4. Nghệ thuật
- Thể thơ tự do, các câu thơ dài ngắn không đều, nhịp điệu biến đổi đa dạng, có nhiều câu thơ điệp lại, tạo âm hưởng dìu dặt vừa gần với điệu hát ru, vừa mang đậm chất suy tưởng triết lý.
- Sáng tạo hình ảnh con cò mang nhiều ý nghĩa biểu tượng từ đó ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru với đời sống con người
?Đọc bài thơ “Con cò”,
em cảm nhận được
những điều cao đẹp
nào của tình mẹ và
những lời ru?
* Ghi nhớ : SGK – 48
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


I . TÌM HIỂU CHUNG
II . ĐỌC
III. NỘI DUNG CƠ BẢN CẦN NHỚ
IV. LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN
Bài 1 :
Hai bài thơ hát ru mang hai tên khác nhau (“Con cò” và “khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”) của hai tác giả ra đời ở hai thời điểm khác nhau, nhưng đều có chung ý nghĩa nào?
Điểm chung : Đều cho ta thấy lòng mẹ yêu thương con và ảnh hưởng của lời ru
tới đời sống tinh thần của con người .
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN



IV. LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN
Bài 2 :
Viết một đoạn văn ngắn ( 5-7 câu ) giới thiệu về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên
trong đó có sử dụng phép liên kết
Yêu cầu :
* Nội dung : - Giới thiệu sơ lược về tác giả , tác phẩm.
- Chỉ ra được nội dung và nghệ thuật.
- Nêu được giá trị của bài thơ .

* Hình thức : - Có phép liên kết câu
- Đủ số lượng câu .
Thời gian viết : 5 phút .
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN



IV. LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN
Bài 2 :
Viết một đoạn văn ngắn ( 5-7 câu ) giới thiệu về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên
trong đó có sử dụng phép liên kết
Đoạn văn :
Bài thơ Con cò được sáng tác năm 1962 in trong tập thơ Hoa ngày thường và chim báo bão . Bài thơ đã khai thác và phát triển hình ảnh con cò trong những câu hát ru quen thuộc để ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với cuộc đời của mỗi người. Đây là bài thơ hay , độc đáo . Nó được đan xen giữa âm điệu dân ca nhẹ nhàng sâu lắng với giọng suy ngẫm mang cả triết lý . Có thể nói rằng bài thơ đã giúp cho chúng ta yêu hơn những cánh cò trong ca dao và đặc biệt là yêu hơn người mẹ đã dành cho ta bao tình yêu thương .
Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN



IV. LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN
Bài 3:
Viết một đoạn văn diễn dịch ( 8-10 câu ) có sử dụng thành phần biệt lập ,nêu cảm nhận của em về hai câu thơ sau :
“ Con duø lôùn vaãn laø con cuûa meï
Ñi heát ñôøi loøng meï vaãn theo con”
( Con cò của Chế Lan Viên )
Yêu cầu :
* Nội dung :
Xác định được câu chủ đề : Tình mẫu tử thật thiêng liêng , bất diệt . Tấm lòng của mẹ thật cao cả , vượt qua không gian và thời gian .
Nêu được nghệ thuật điệp từ : “mẹ , con “ => Sự gắn bó bền chặt của tình mẫu tử .
Chỉ ra được chất triết lí trữ tình trong câu thơ : Từ cảm xúc của riêng mình nhà thơ đã khái quát thành tình cảm của muôn người khi thấu hiểu tình yêu thương bao la của mẹ dành cho con.
Hình thức : - Câu chủ đề phải đặt ở đầu đoạn văn
- Có sử dụng thành phần biệt lập : Cảm thán hoặc phụ chú …
- Đủ số lượng câu và có liên kết .


Tiết 116-117 : Hướng dẫn đọc thêm : CON CÒ (Chế Lan Viên)
LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐOẠN


Học bài
Viết đoạn văn
Soạn bài : Mùa xuân nho nhỏ .
Chân thành cám ơn quý thầy cô và các em học sinh !
Về dự giờ giảng