Bài 22. Chương trình địa phương (phần Tập làm văn)

Chương trình địa phương ( Phần Tập làm văn)
Nhóm 4:
Thuyết minh về Văn Miếu Bắc Ninh
1. Giới thiệu lịch sử xây dựng
Trong lịch sử thi cử Hán học dưới chế độ phong kiến kéo dài 845 năm (1075 - 1919) nước ta có 18 khoa thi đại khoa đã chọn được 2991 tiến sĩ thì Bắc Ninh đã đỗ 645 tiến sĩ (chiếm 1/4). Trong số ấy, những người đỗ tam khôi (Trạng nguyên) là 47 thì Bắc Ninh đã chiếm 17 (hơn 1/3). Người đỗ “thủ khoa” của khoa thi đầu tiên ở Đại Việt vào thời Lý (1075)( có tên là “Minh kinh bác học”) là Lê Văn Thịnh (quê Đông Cứu, Gia Bình) từng làm tới chức Thái sư, Tể tướng, được coi là “ông Trạng khai khoa”. Tự hào về truyền thống hiếu học, trân trọng những bậc hiền tài đã cống hiến trí tuệ cho quê hương đất nước, đồng thời đề cao, khuyến khích sự chăm chỉ học hành cho các thế hệ, Văn miếu Bắc Ninh đã được lập nên.
Khoa thi” Minh kinh bác học”

Tổng thể công trình Văn miếu gồm: Tam Môn( cổng), Tiền tế 5 gian, hai bên hồi hậu đường là Bi Đình 3 gian, 2 dĩ, hai bên hồi tiền đường là Hội đồng trị sự và Tạo soạn, hai bên sân trước Tiền tế là nhà Tả vu và hữu vu. Toàn bộ công trình được làm bằng gỗ lim được bào trơn đóng bén rất tinh tế và cổ kính. 

2. Cấu trúc
Tam Môn
( Cổng )
Bên trái
Bên phải
Mỗi bên gồm 21 lá cờ đỏ và một lá cờ đuôi nheo.
Từ cổng đi vào:
Bức bình phong” Bắc Ninh tỉnh trùng tu Văn miếu bi kí”
Nhà Tiền Tế
Nhà Bi Đình
Nhà Tả vu, Hữu vu
Bên trong gian Tiền tế thờ Đức thánh Khổng Tử- người đã có công sáng lập ra Đạo Nho giáo.
Bên ngoài là các vị đại khoa xứ Kinh Bắc
-Chính diện có bia bình phong "Bắc Ninh tỉnh trùng tu văn miếu bi ký" khởi dựng năm Bảo Đại thứ 3( năm 1928) ở trước nhà Tiền tế, xấp xỉ khỏang 10m vuông.
Phía trong( chữ to) ca ngợi nho giáo, đạo Khổng, ca ngợi các vị đại khoa xứ Kinh Bắc- tinh thần hiếu học người Kinh Bắc
Phía ngoài
Phía trong
Phía ngoài ( cổng nhìn vào) toàn bộ ghi công đức các vị quan chức trong Tỉnh, ngoài Tỉnh
Có 15 tấm bia cổ:
-Ngoài tấm bia “Bắc Ninh tỉnh Trùng tu Văn miếu” ra còn có hai tấm bia ở nhà tiền tế: bia thứ nhất được dựng năm 1912 kể về việc di dời văn miếu từ Thị Cầu về đây và bia thứ hai được dựng năm 1896 ghi lại học vị, tên tuổi, quan lại chức sắc đã quyên góp tiền của, ruộng vườn vào văn miếu làm tiêu điền, cả hai tấm bia đều có tên là”Bắc Ninh tỉnh quan viên công tiến” .
-12 tấm bia “Kim bảng lưu phương” được khắc năm 1889, ghi danh 677 vị trạng nguyên, bảng nhãn, thám hoa, tiến sĩ, phó bảng của xứ Kinh Bắc từ khoa thi đầu tiên năm 1075( thế kỉ XI) đến khoa thi cuối cung năm 1919( thế kỉ XX).
Các bia tiến sĩ có chiều cao 1,1m bề ngang 0,75m, bề dày 0,15m.Trán bia chạm hình tượng “Lưỡng long chầu nguyệt”và họa tiết mây cuốn,khắc nổi 4 chữ “Kim bảng lưu phương”,bên cạnh có hai dòng chữ nhỏ khắc chìm ghi thời gian khắc bia.Mỗi tấm bia tiến sĩ đều ghi thứ tự thời gian mỗi khoa thi và thứ hạng tên tuổi, học vị quê quán, chức tước của người thi đỗ theo thứ bậc từ cao xuống thấp. Thứ hạng học vị tên tuổi được trân trọng khắc chữ to. Nếu vị đại khoa nào có khả năng hay vấn đề dị biệt như thần đồng,tam nguyên, tứ nguyên hay trường hợp từ quan ẩn dật thì cũng được lưu ý đặt phần này.
 
Ngoài ra:
Nhà Trần( 8 vị)
Nhà Hồ(3 vị)
Nhà Mạc(170 vị)
Nhà Lê (417 Vị)
Nhà Nguyễn (75 vị)
Trong đó có :
15 vị trạng nguyên
8 bảng nhãn
10 thám hoa
Hơn 600 là tiến sĩ
Tổng:677 vị
Người làm việc trông coi tại đây là ông Hoàng Huy Hợi sinh 14/8/1940 – 78 tuổi, ông đã làm việc ở đây được 5 năm ( từ ngày 1/6/2012)
Hằng năm, cứ đến tháng giêng các vị lãnh đạo tỉnh và các sở ban ngành ...về làm lễ dâng hượng, báo công tại Văn miếu Bắc Ninh
Cô trò Trường Trung học Cơ sở Suối Hoa làm lễ dâng hương xin chữ đầu năm
Với những giá trị đó, Văn miếu Bắc Ninh không chỉ là công trình tín ngưỡng- tâm linh mà còn là một di tích lịch sử- văn hóa quý, nơi ghi dấu ấn truyền thống khoa bảng xứ Kinh Bắc của tỉnh Bắc Ninh
(Thank for your listening
my presentation)
Cảm ơn cô giáo và các bạn đã lắng nghe