Bài 22. Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu)

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ CÙNG TOÀN THỂ CÁC EM HỌC SINH












Đền Đô (Bắc Ninh) nơi thờ tám vị vua nhà Lí












CHIẾU DỜI ĐÔ
( THIÊN ĐÔ CHIẾU )
LÍ CÔNG UẨN (974 - 1028)
TUẦN 24
TIẾT 90












CHIẾU DỜI ĐÔ
Bài học phải đạt những yêu cầu sau:

- Giúp học sinh thấy được khát vọng của nhân dân ta về một đất nước độc lập, thống nhất, hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh được phản ánh qua Chiếu dời đô.
- Nắm được đặc điểm cơ bản của thể chiếu.
Thấy được sức thuyết phục to lớn của Chiếu dời đô đó là sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm. Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận.
Rèn kĩ năng đọc, phân tích lí lẽ và dẫn chứng trong văn bản nghị luận trung đại.













CHIẾU DỜI ĐÔ
LÍ CÔNG UẨN (974 - 1028)
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1.Tác giả:
Lí Công Uẩn (974 - 1028) tức vua Lí Thái Tổ, quê Bắc Ninh.
- Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn.
- Ông là người sáng lập ra vương triều nhà Lí, lấy niên hiệu là Thuận Thiên.
2. Đặc điểm cơ bản của thể chiếu:
( SGK)
Tượng vua Lí Thái Tổ












CHIẾU DỜI ĐÔ
LÍ CÔNG UẨN (974 - 1028)
3. Tác phẩm:
a. Hoàn cảnh ra đời: Năm Canh Tuất, niên hiệu Thuận Thiên thứ nhất 1010.
b. Cách tổ chức bài chiếu:
Nội dung: Hai phần
+ Lí do dời đô.
+ Thành Đại La đủ ưu thế để trở thành kinh đô đất Việt.
- Hình thức: Trao đổi có lí, có tình.
Bài Chiếu dời đô viết bằng chữ Hán












1. Lí do dời đô:
a.Viện dẫn sử sách Trung Quốc:
Đóng đô ở nơi trung tâm.
Mưu toan nghiệp lớn.
Tính kế muôn đời cho con cháu.
- Trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân.
Vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh.
Dẫn chứng cụ thể - lí do xác đáng làm tiền đề chuẩn bị cho lí lẽ ở phần sau: Dời đô.
I. TÌM HIỂU CHUNG:
2. Đặc điểm cơ bản của thể chiếu:
1. Tác giả:
3.Tác phẩm:
CHIẾU DỜI ĐÔ
II. TÌM HIỂU
VĂN BẢN:
=>












CHIẾU DỜI ĐÔ
LÍ CÔNG UẨN (974 - 1028)
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Lí do dời đô
a. Viện dẫn sử sách Trung Quốc:
Theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời.
Cứ đóng yên đô thành.
Triều đại không được lâu bền, số phận ngắn ngủi.
Trăm họ hao tốn.
“ Trẫm rất đau xót …
không thể không dời đổi”
b. Nhận xét hai nhà Đinh, Lê:
Thương dân, trăn trở vì vận nước.
Ý khẳng định việc dời đô là đúng đắn.












II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN:
- Về địa lí:
Trung tâm trời đất, thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi ...; lại tiện hướng …
Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng.
- Về chính trị, văn hoá:
Chốn hội tụ trọng yếu của bốn phương đất nước.
Dùng câu văn biền ngẫu, từ ngữ lí giải có lí, có tình.
Thành Đại La đủ điều kiện để trở thành kinh đô bậc nhất.
- “Trẫm muốn … định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào?”
Câu hỏi có tính chất đối thoại, trao đổi, tạo sự đồng cảm.
1. Lí do dời đô:
2. Thành Đại La - kinh đô của đất Việt:
=>
Dời đô phù hợp với nguyện vọng của nhân dân, của vua, phù hợp với mệnh trời.












III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật:
- Bài chiếu ngắn gọn, cô đọng, có sức thuyết phục. - Kết hợp hài hoà giữa lí và tình.
- Trình tự lập luận chặt chẽ.
2. Nội dung:
- Phản ánh khát vọng độc lập và ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt.
- Thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của một vị vua anh minh.
Ghi nhớ: Sgk.
CHIẾU DỜI ĐÔ
LÍ CÔNG UẨN (974 - 1028)












CHIẾU DỜI ĐÔ
Tại sao trong Chiếu dời đô, tác giả lại gọi thành Đại La là thắng địa của đất Việt?
D. Cả ba phương án trên
A. Vì đây là mảnh đất tốt
B. Vì đây là mảnh đất tốt có thế đất đẹp.
C. Vì đây là mảnh đất tốt, lành, vững, có thể đem lại nhiều lợi ích cho kinh đô
IV. LUYỆN TẬP:
Bài tập 1: Trắc nghiệm












I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
2. Đặc điểm cơ bản của thể chiếu:
3. Tác phẩm:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Lí do dời đô:
2. Thành Đại La- Kinh đô của đất Việt:
III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuât:
2. Nội dung:
IV. LUYỆN TẬP:












HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
 Đọc lại văn bản, nắm kĩ nội dung và nghệ thuật.
Tìm hiểu lại đặc điểm cơ bản của thể chiếu.
 Chuẩn bị bài: Câu phủ định.
Bài tập về nhà: Chứng minh Chiếu dời đô có kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục?
- Mở đầu, tác giả nêu sử sách dời đô ở Trung Quốc làm tiền đề, chỗ dựa cho lí lẽ ở phần sau.
- Soi sử sách vào hai triều Đinh, Lê để chỉ rõ việc không dời đô là không phù hợp với sự phát triển của đất nước.
- Phân tich, chứng minh và đi đến kết luận: Thành Đại La là nơi tốt nhất để đóng đô.












Thành Cổ Hoa Lư - Ninh Bình












Thành Cổ - Hà Nội












TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRẦN HƯNG ĐẠO
CHÀO TẠM BIỆT, CHÚC SỨC KHOẺ QUÍ THẦY CÔ CÙNG TOÀN THỂ CÁC EM HỌC SINH.