Bài 22. Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu)

Tiết 90 :
CHIẾU DỜI ĐÔ
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Đọc thuộc lòng bài thơ: Ngắm trăng của Hồ Chí Minh.
- Nêu giá trị của bài thơ ?
- Bài thơ tứ tuyệt giản dị mà hàm súc, cho ta thấy tình yêu thiên nhiên đến say mê và phong thái ung dung của Bác Hồ ngay cả trong cảnh ngục tù khổ cực tối tăm
Đền Đô (Bắc Ninh) nơi thờ tám vị vua nhà Lí
Tiết 90
Văn bản:
CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu-Lí Công Uẩn)
A. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
Lí Công Uẩn(974-1028) tức vua Lí Thái Tổ.Quê Bắc Ninh
- Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn
- Ông là người sáng lập ra vương triều nhà Lí,lấy niên hiệu là Thuận Thiên
2.Tác phẩm:
Vi?t nam 1010 - bày tỏ ý định dời đô từ
Hoa Lư về Đại La.
Nguyên tác "Thiên đô Chiếu" của Lý Công Uẩn
(Bằng chữ Hán)
Tiết 90
Văn bản:
CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu-Lí Công Uẩn)
A. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
Lí Công Uẩn(974-1028) tức vua Lí Thái Tổ.Quê Bắc Ninh
- Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn
- Ông là người sáng lập ra vương triều nhà Lí,lấy niên hiệu là Thuận Thiên
2.Tác phẩm:
Vi?t nam 1010 - bày tỏ ý định dời đô từ
Hoa Lư về Đại La.
B.Đọc hiểu v/b :
1.§äc vµ chó thÝch:
Y/C?u :Đọc to rõ ràng, giọng điệu thiết tha, hùng hồn, trang trọng
- TL: Thể chiếu
Thể chiếu :
-Lời ban bố mệnh lệnh, chủ trương, đường lối, nhiệm vụ của vua và triều đình, yêu cầu thần dân thực hiện.
-"Chiếu dời đô": viết bằng văn xuôi chữ Hán có xen câu văn biền ngẫu.
- Phương thức: nghị luận
- Vấn đề nghị luận: sự cần thiết dời đô từ Hoa Lư về Đại La
- Lđiểm:
* Lí do dời đô:
+Viện dẫn sự sách nói về việc dời đô của các vua bên Trung Quốc
+ Phê phán hai triều đình cứ đóng đô ở Hoa Lư là ko thích hợp
* Khẳng định Đại La là nơi tốt nhất để định đô
2. Bố cục:
Tiết 90
Văn bản:
CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu-Lí Công Uẩn)
A. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
Lí Công Uẩn(974-1028) tức vua Lí Thái Tổ.Quê Bắc Ninh
- Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn
- Ông là người sáng lập ra vương triều nhà Lí,lấy niên hiệu là Thuận Thiên
2.Tác phẩm:
Vi?t nam 1010 - bày tỏ ý định dời đô từ
Hoa Lư về Đại La.
B.Đọc hiểu v/b:
1.§äc vµ chó thÝch:
- TL: Thể chiếu
- Phương thức: nghị luận
- Vấn đề nghị luận: sự cần thiết dời đô từ Hoa Lư về Đại La
2. Bố cục:
3 phÇn
3. Phân tích :
a. Lí do dời đô:
Tiết 90
Văn bản:
CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu-Lí Công Uẩn)
A. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
B.Đọc hiểu v/b:
1.§äc vµ chó thÝch:
2. Bố cục:
3. Phân tích :
a. Lí do dời đô:
2.Tác phẩm:
=>MĐ:
- Đóng đô ở nơi trung tâm.
Mưu toan nghiệp lớn.
Tính kế muôn đời cho con cháu.
- Trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân
*Viện dẫn sử sách nói về việc dời đô của các vua bên Trung Quốc: +Nhà Thương 5 lần dời đô
+Nhà Chu 3 lần dời đô
Vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh
=>Việc dời đô là chính đáng, đúng đắn có lợi cho dân tộc, có tác động lớn đến vận mệnh đất nước
*Viện dẫn sử sách Trung Quốc:
Tiết 90
Văn bản:
CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu-Lí Công Uẩn)
A. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
B.Đọc hiểu v/b:
1.§äc vµ chó thÝch:
2. Bố cục:
3. Phân tích :
a. Lí do dời đô:
2.Tác phẩm:
=>Việc dời đô là chính đáng, đúng đắn có lợi cho dân tộc, có tác động lớn đến vận mệnh đất nước
*Viện dẫn sử sách Trung Quốc:
* Nhận xét hai nhà Đinh, Lê:
Theo ý riêng mình,
khinh thường mệnh trời.
Cứ đóng yên đô thành…
Triều đại …số phận ngắn ngủi…Trăm họ hao tốn…
*Phê phán hai nhà Đinh- Lê cứ đóng đô ở Hoa Lư .
- Khđ: kinh đô Hoa Lư của hai nhà Đinh -Lê là ko còn thích hợp.
“Trẫm rất đau xót…
không thể không
dời đổi”
Thương dân trăn trở vì vận nước.
Ý khẳng định
Tư tưởng dứt khoát, kiên quyết dời đô để xd đất nước lâu bền, vững mạnh=> t/c yêu nước thương dân sâu sắc, chân thành, tác động tới t/c người đọc.
Dẫn chứng cụ thể ,lí do xác đáng ,tình cảm chân thành=>làm tiền đề chuẩn bị cho lí lẽ ở phần sau: Dời đô
->sự cần thiết phải dời đô để xd đất nước lâu bền, hùng cường
Tiết 90
Văn bản:
CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu-Lí Công Uẩn)
A. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
B.Đọc hiểu v/b:
1.§äc vµ chó thÝch:
2. Bố cục:
3. Phân tích
a. Lí do dời đô:
2.Tác phẩm:
*Viện dẫn sử sách Trung Quốc:
* Nhận xét hai nhà Đinh, Lê:
->sự cần thiết phải dời đô để xd đất nước lâu bền, hùng cường
b. Thành Đại La - kinh đô của đất Việt:
*V? lịch sử : Kinh đô cũ
*Vị trí địa lí:
-Nơi trung tâm trời đất, có thế rồng cuộn hổ ngồi
- Đúng ngôi nam bắc đông tây, tiện hướng nhìn sông dựa núi
-Địa thế rộng mà bằng, đất đai cao mà thoáng.
*Chính trị, văn hoá:
- Là thắng địa của đất Việt.
-Là chốn hội tụ trọng yếu của bốn phương đất nước.
Thành Đại La đủ điều kiện để trở thành kinh đô bậc nhất…
=> Những câu văn biền ngẫu cân đối, nhịp nhàng ; T? ng? lớ gi?i cú lớ, cú tỡnh. ->D?i dụ phự h?p v?i nguy?n v?ng c?a nhõn dõn, c?a vua .
-Đại La có đủ đk để trở thành kinh đô muôn đời của đất nước.
=> Khát vọng về đất nước độc lập, thống nhất và ý chí tự cường dân tộc .
Bài chiếu được kết thúc bằng hai câu "Trẫm muốn.nghĩ thế nào ? "để lại trong em suy nghĩ gì? Tại sao kthúc bài chiếu ko phải là mệnh lệnh mà là câu hỏi?
Kết thúc bất ngờ vì trong lời ban bố mệnh lệnh của 1 ông vua lại có những ngôn từ đối thoại như 1 lời tâm tình bàn bạc
->Nhà vua chỉ trình bày ý định và muốn lắng nghe ý kiến của triều thần. Lời lẽ ấy, thái độ ấy tác động mạnh mẽ và sâu sắc đến tình cảm mọi người => tạo sự đồng cảm, gần gũi giữa vua với tôi, tạo sự hài hoà giữa lí và tình.
Qua bài chiếu, em hiểu thêm gì về vua LCU ?
Vị vua anh minh, yêu nước thương dân, có chí lớn, sắc sảo, sáng suốt, có tầm nhìn xa trông rộng về vận mệnh của đất nước.
Tiết 90
Văn bản:
CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu-Lí Công Uẩn)
A. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
B.Đọc hiểu v/b:
1.§äc vµ chó thÝch:
2. Bố cục:
3. Phân tích
a. Lí do dời đô:
2.Tác phẩm:
*Viện dẫn sử sách Trung Quốc:
* Nhận xét hai nhà Đinh, Lê:
b. Thành Đại La - kinh đô của đất Việt:
4. Tổng kết:
4. 1.Nghệ thuật:
4.2.Nội dung:
4.3.Ghi nhớ: sgk/ 51
C. Luyện tập:
-Bài chiếu ngắn gọn, cô đọng, có sức thuyết phục
- Sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình
- Trình tự lập luận chặt chẽ
1, Nghệ thuật:
2,Nội dung:
Phản ánh khát vọng độc lập và ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt.
Thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của một vị vua anh minh .
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI :
-Đọc lại văn bản, hiểu nội dung và nghệ thuật.
-Nắm được đặc điểm cơ bản của thể chiếu .
-Chuẩn bị bài: Câu phủ định.
GV: LÊ VĂN KHIÊM
TRƯỜNG THCS KHÁNH HƯNG- TRẦN VĂN THỜI CÀ MAU