Bài 22. Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu)

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
VỀ THAM GIA HỘI GIẢNG
KIỂM TRA BÀI CŨ
D?c thu?c lòng và diễn cảm b�i tho ``Ng?m trang" c?a H? Chớ Minh. Qua b�i tho em th?y du?c tỡnh c?m n�o c?a Bỏc th? hi?n rừ ? dõy ?
LÍ CÔNG UẨN LÊN NGÔI VUA (1009)
TÁI HIỆN LỄ DỜI ĐÔ VỀ THĂNG LONG(1010)
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch
1/Tác giả:
-Lí Công Uẩn (974 -1028) – Lí Thái Tổ, quê ở tỉnh Bắc Ninh .
-Ông là người thông minh, nhân ái và sáng lập ra nhà Lí.

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
2/Tác phẩm:
- Ra đời năm 1010 nhằm bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư ra Đại La.
-Thể loại chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.
Nhà vua ban chiếu
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch
1/Tác giả:
-Lí Công Uẩn (974 -1028) – Lí Thái Tổ, quê ở tỉnh Bắc Ninh .
-Ông là người thông minh, nhân ái và sáng lập ra nhà Lí.

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
2/Tác phẩm:
- Ra đời năm 1010 nhằm bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư ra Đại La.
-Thể loại chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
- Bố cục:
- Thể loại : Chiếu.
- Phương thức biểu đạt chính : Nghị luận.
- Luận điểm chính : Việc dời đô từ Hoa Lư ra Đại La.
Phần1: Từ đầudêi ®æi.

Phần2: Huèng g× -> mu«n ®êi.

Phần3: Còn lại.
-> Những tiền đề lịch sử và thực tiễn việc dời đô.
-> Nguyên nhân chọn thành Đại La.
-> Quyết định dời đô.
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch s?:
-Nh� Thuong nam l?n d?i dụ.
-Nh� Chu ba l?n d?i dụ.
?Đất nước th?nh vu?ng.
=>Theo ý trời, ý dân
- Dời đô là việc làm có tiền lệ trong lịch sử, thuận theo ý trời, hợp với lòng dân khiến cho đất nước được phồn thịnh.
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử:
- Dời đô là việc làm có tiền lệ trong lịch sử, thuận theo ý trời, hợp với lòng dân khiến cho đất nước được phồn thịnh.
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
Nhà Đinh, Lê không dời đô
 §Êt n­íc suy vong.
=> Trái ý trời, ý dân
Câu văn : "Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi." nói lên điều gì ? Có tác dụng gì trong bài văn nghị luận ?
- Hai triều đại Đinh, Lê không chịu dời đô khỏi đất Hoa Lư nên số vận ngắn ngủi, đất nước không phát triển, không mở mang được.
- Lập luận chặt chẽ giữa lí và tình.
=> Thể hiện quyết tâm dời đô của nhà vua đồng thời thể hiện tình cảm, tâm trạng của nhà vua trước hiện tình đất nước.
Đường vào Hoa Lư
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử:
- Dời đô là việc làm có tiền lệ trong lịch sử, thuận theo ý trời, hợp với lòng dân khiến cho đất nước được phồn thịnh.
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
- Hai triều đại Đinh. Lê không chịu dời đô khỏi đất Hoa Lư nên số vận ngắn ngủi, đất nước không phát triển, không mở mang được.
- Lập luận chặt chẽ giữa lí và tình.
B�i t?p
( Hóy vi?t D em cho l� dỳng, S em cho l� sai v?i cõu sau .
S?c m?nh c?a nh� Lớ b?y gi? tuong duong v?i nh� Dinh, Lờ tru?c dõy dỳng hay sai?
Đáp án : s
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử:
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
-Về mặt địa lí:
+ Trung tâm trêi ®Êt.
+ ThÕ rång cuén hæ ngåi

+ Có núi có sông; đất rộng, bằng, cao,thoáng.
-Về mặt lịch sử : Nơi xưa Cao Vương đóng đô.
-> Thế đất dẹp, quý hiếm .
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch s?:
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
-Về mặt địa lí:
+ Trung tâm trêi ®Êt.
+ ThÕ rång cuén hæ ngåi

+ Có núi có sông; đất rộng, bằng, cao,thoáng.
-Về văn hoá chính trị: Là mảnh đất thịnh vượng, đầu mối giao lưu.
 Hội tụ đủ mọi mặt của đất nước (kinh đô).
-Về mặt lịch sử : Nơi xưa Cao Vương đóng đô.
-> Thế đất dẹp, quý hiếm .
- Đại La xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch

(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử:
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.
Huèng g× thµnh §¹i La kinh ®« cò cña Cao V­¬ng : ë vµo n¬i trung t©m trêi ®Êt; ®­îc c¸i thÕ rång cuén hæ ngåi. §· ®óng ng«i nam b¾c ®«ng t©y; l¹i tiÖn h­íng nh×n s«ng dùa nói. §Þa thÕ réng mµ b»ng; ®Êt ®ai cao mµ tho¸ng. D©n c­ khái chÞu c¶nh khèn khæ ngËp lôt; mu«n vËt còng rÊt mùc phong phó tèt t­¬i. Xem kh¾p ®Êt ViÖt ta, chØ n¬i nµy lµ th¾ng ®Þa. ThËt lµ chèn tô héi träng yÕu cña bèn ph­¬ng ®Êt n­íc; còng lµ n¬i kinh ®« bËc nhÊt cña ®Õ v­¬ng mu«n ®êi.
Lối văn biền ngẫu, các vế đối nhau cân xứng, nhịp nhàng, dễ đi vào lòng người, thuyết phục người nghe.
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch
(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử:
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
Đại La
Về lịch sử
Cao Vương đóng đô
Về địa lí
Trung tâm của trời đất
Về văn hoá
Mảnh đất thịnh vượng
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.
Hội đủ điều kiện kinh đô
c. Quyết định dời đô.
- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch
(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử :
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.
c. Quyết định dời đô.
- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.
Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ?
=> Cách kết thúc ấy làm cho bài chiếu mang tính mệnh lệnh nghiêm khắc, độc thoại trở thành đối thoại, có phần dân chủ, cởi mở, tạo ra sự đồng cảm ở mức độ nhất định giữa vua với bề tôi và nhân dân.
Ý
tưởng
dời
đô
Nêu tiền đề cơ sở việc dời đô.
(Hoa Lu khụng phự h?p)
N.N.chọn Đại La
(Hội đủ mọi điều kiện)
Nêu lịch sử
(Dời đô phát triển)
Thực tế triều Đinh, Lê
(Không dời nên suy vong)
Lợi thế của Đại La
(Lí tưởng về mọi mặt)
Quyết định dời đô
(Hoa Lư -> Đại La)
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch
(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử:
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.
c. Quyết định dời đô.
- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.
3. ý nghĩa văn bản.
B�I T?P TR?C NGHI?M
Vì sao nói “Chiếu dời đô” ra đời phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt ?
A/ Tri?u dỡnh nh� Lớ d? l?n m?nh ch?m d?t n?n phong ki?n cỏt c?.
B/ Dõn t?c D?i Vi?t d? s?c sỏnh ngang h�ng v?i phuong B?c.
C/ D?nh dụ ? Thang Long l� nguy?n v?ng c?a nhõn dõn xõy d?ng m?t d?t nu?c d?c l?p, t? cu?ng.
D/ C? ba ý trờn.
D
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch
(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử :
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.
c. Quyết định dời đô.
- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.
3. ý nghĩa văn bản.
Thảo luận nhóm :
1. Nêu những nét đặc sắc nghệ thuật của bài "Chiếu dời đô" ?
2. Khái quát nội dung ý nghĩa của văn bản ?
* Nghệ thuật : + Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng, sắp xếp hợp lí kết hợp hài hoà giữa lí và tình => thuyết phục người nghe.
+ Lối văn biền ngẫu.
* Nội dung : + Nêu lí do và quyết định dời đô của vua Lí công Uẩn.
+ Phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc ta ở thế kỉ XI.
* Ghi nhớ (SGK).
CÔNG

TRÌNH

KIẾN

TRÚC

THỜI
LÍ
Rồng thời Lí
Chùa một cột
TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90
CHIẾU DỜI ĐÔ
I/D?c và tỡm hi?u chỳ thớch
(Thiên đô chiếu)- LÝ C«ng UÈn
Văn bản :
II/Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản
a. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô.
* Nêu l?ch sử:
* Thực tế nhà Đinh,Lê :
b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.
- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.
c. Quyết định dời đô.
- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.
3. ý nghĩa văn bản.
* Nghệ thuật : + Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng, sắp xếp hợp lí kết hợp hài hoà giữa lí và tình => thuyết phục người nghe.
+ Lối văn biền ngẫu.
* Nội dung : + Nêu lí do và quyết định dời đô của vua Lí công Uẩn.
+ Phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc ta ở thế kỉ XI.
Hướng dẫn về nhà : - Nắm chắc nội dung, nghệ thuật của văn bản và đặc điểm của thể chiếu để vận dụng vào làm văn nghị luận.
- Học thuộc đoạn 2 của bài chiếu.
- Chuẩn bị bài "Câu phủ định".
* Ghi nhớ (SGK).
CHÀO TẠM BIỆT
Xin chân thành cảm ơn