Bài 22. Câu phủ định

PHÒNG GD&ĐT TÂN BÌNH - TRƯỜNG THCS HOÀNG HOA THÁM
GD & ĐT

Giáo viên: VI THỊ LỆ HÀ
Ngữ văn lớp 8
GD & ĐT
KHỞI ĐỘNG
Xác định kiểu câu của các câu sau. Cho biết dấu hiệu nhận biết kiểu câu đó?
Anh tắt thuốc lá đi!
Anh có thể tắt thuốc lá được không?
Xin lỗi, ở đây không được hút thuốc lá.
CÔ MỜI CÁC EM XEM MỘT ĐOẠN PHIM VÀ CHO BIẾT TÊN ĐOẠN CLIP ĐÓ.
Tiết 84: CÂU CẦU KHIẾN
CÂU PHỦ ĐỊNH
Tiết : CÂU PHỦ ĐỊNH
I. TÌM HIỂU BÀI:
Ví dụ 1:
a. Nam đi Huế.
b. Nam không đi Huế.
c. Nam chưa đi Huế.
d. Nam chẳng đi Huế.
=> Câu khẳng định
=> Câu phủ định
-> Thông báo , xác nhận
không có sự việc ,...

Từ ngữ phủ định
-> miêu tả
Ví dụ 2:
Thầy sờ vòi bảo:
- Tưởng con voi như thế nào, hóa ra nó sun sun như con đỉa.
Thầy sờ ngà bảo:
Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.
Thầy sờ tai bảo:
Đâu có! Nó bè bè như cái quạt thóc.
( Thầy bói xem voi)
Ví dụ 2:
Trong đoạn trích dưới đây, những câu nào có từ ngữ phủ định?
Phản bác nhận
định của thầy sờ
vòi và sờ ngà
Phản bác ý kiến của thầy sờ vòi
Tiết : CÂU PHỦ ĐỊNH
I. TÌM HIỂU BÀI:
Ví dụ 1:
Ví dụ 2:
-> Phản bác nhận định ,ý kiến của người trước đó.
Không phải, nó chần chẫn
như cái đòn càn.
- Đâu có!
-> Câu phủ định
-> bác bỏ
a. Nam đi Huế.
b. Nam không đi Huế.
c. Nam chưa đi Huế.
d. Nam chẳng đi Huế.
=> Câu khẳng định
=> Câu phủ định
-> Thông báo , xác nhận
không có sự việc ,...
Từ ngữ phủ định
-> miêu tả
Để phân biệt chức năng của câu phủ định, ta cần phải căn cứ vào tình huống giao tiếp
Câu phủ định miêu tả
Câu phủ định bác bỏ
Thảo luận:
Hai câu dưới đây có phải là câu phủ định không.
Vì sao em biết?
1.“Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.”
2. Câu chuyện ấy ai chẳng biết.
Phủ định
Phủ định
Ýnghĩa khẳng định.
+
=
Phủ định
Từ nghi vấn
+
=
ý nghĩa khẳng định.
=> Đây là những câu phủ định biểu thị ý khẳng định
=> Trẫm rất đau xót về việc đó, nên phải dời đổi
=> Câu chuyện ấy ai cũng biết
Tiết : CÂU PHỦ ĐỊNH
I. TÌM HIỂU BÀI:
II. GHI NHỚ:
SGK trang 53
Câu phủ định
HÌNH THỨC
CHỨC NĂNG
KIỂU CÂU
Bác bỏ ý kiến, nhận định.
Thông báo, phủ nhận sự việc, sự vật.
Phủ định bác bỏ.
Phủ định miêu tả.
Chứa những từ phủ định.
Chú ý: Trong thực tế nói và viết :
+ Hai lần phủ định là nhấn mạnh ý khẳng định
+ Câu nghi vấn, cảm thán … cũng có thể
mang ý phủ định.
Tiết : CÂU PHỦ ĐỊNH
I. TÌM HIỂU BÀI:
II. GHI NHỚ:
SGK trang 53
III. LUYỆN TẬP:
Chọn ô em thích và trả lời câu hỏi. Nếu trả lời
đúng sẽ được 1đ cộng, nếu trả lời sai không có
điểm và nhường phần trả lời cho người khác.
Nếu chọn ô không có câu hỏi em sẽ được 1đ
thưởng mà không cần trả lời.
1
2
3
4
5
6
7
8
HÃY CHỌN Ô CHỮ EM THÍCH VÀ TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI?
Tìm câu phủ định trong đoạn văn. Câu phủ định đó thuộc loại nào?
Tất cả quan chức nhà nước vào buổi sáng ngày khai trường đều chia nhau đến dự lễ khai giảng ở khắp các trường học lớn nhỏ. Bằng hành động đó, họ muốn cam kết rằng, không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai.
( Theo Lí Lan, Cổng trường mở ra)
Bằng hành động đó, họ muốn cam kết rằng, không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai.
-> Phủ định miêu tả
Đặt một câu phủ định miêu tả ?
- Cụ không còn trẻ đẹp như xưa.
- Bạn ấy không được cao cho lắm.
Có thể thay từ " không, chẳng" vào vị trí " quên, chưa"được không? Giải thích.
" Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng"
( Trích : "H?ch tu?ng si"
Không thể thay thế vì nghia c?a c�u thay d?i
Quên: Không nghĩ, không để tâm tới
Chưa: Phủ định thời điểm
Choắt không dậy được
nữa, nằm thoi thóp.
( Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
Có thể thay từ không bằng từ chưa được không? Vì sao?
Không thay từ được. Câu văn của
Tô Hoài thích hợp với mạch của câu chuyện.
Đây là câu phủ
định mang ý
nghĩa khẳng định
“ Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa”. Có phải là câu phủ định không? Vì sao?



TÌM CÂU PHỦ ĐỊNH. Vì sao?
Sao mẹ không gọi con dậy sớm hơn.
Câu sau đây có phải là câu
phủ định không ? Vì sao?
Đặt lại câu có ý nghĩa tương
đương?
a. Đẹp gì mà đẹp!
b. Bài thơ này mà hay à?
Không phải câu phủ định nhưng
mang ý nghĩa phủ định
a. Không có gì là đẹp!
b. Bài thơ này không hay.
Tôi an ủi Lão:
- Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu! Vả lại ai nuôi chó mà chả bán hay giết thịt! Ta giết nó chính là hóa kiếp cho nó đấy, hóa kiếp để cho nó làm kiếp khác.
( Nam Cao, Lão Hạc)

Tìm câu phủ định bác bỏ trong đoạn ? Vì sao?
Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu!
-> Bác bỏ ý kiến của Lão Hạc
IV. VẬN DỤNG:
Viết một đoạn hội thoại có sử dụng một câu phủ định miêu tả và bác bỏ?
V. MỞ RỘNG VÀ SÁNG TẠO:
Các em về nhà vẽ tranh có minh họa những câu phủ định đã học.

- L�m hồn ch?nh c�c b�i cịn la?.
-So?n b�i : Chi?u d?i dơ.
Trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh!