Bài 22. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

`
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
về dự giờ
Trường THCS Phương Trung
Môn: Ngữ Văn
Lớp: 9a1
Câu 2: ý nào sau đây không phù hợp với bài nghị luận
về vấn đề tư tưởng, đạo lí?
Kiểm tra bài cũ
A- Nội dung đem ra bàn luận là vấn đề quan điểm, tư tưởng, lối sống của con người gắn liền với những chuẩn mực đạo đức xã hội.
B- Bài viết phải có bố cục 3 phần, có luận điểm đúng đắn, sáng tỏ, chính xác, sinh động.
D- Vận dụng linh hoạt các thao tác chứng minh, giải thích, so sánh, phân tích, đối chiếu ... để trình bày vấn đề.
Câu 1: Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng,
đạo lí?
C- Nội dung đưa ra bàn luận là một vấn đề về một sự việc, hiện tượng đời sống mà rút ra mà rút ra bài học về tưởng
Câu 3: ý nào sau đây đúng nhất với qui trình cách làm một bài văn mà các em đã được học?
B- Đọc đề gạch ý ra giấy nháp theo 3 phần và viết bài.
C- Có đề bài rồi dựa vào bài thì viết luôn.
D- Đọc kĩ đề tìm hiểu đề,tìm ý; lập dàn ý; viết bài và đọc lại bài để kiểm tra và sửa chữa bài.
Kiểm tra bài cũ
A- Đọc kĩ đề và viết bài.
Đề 2: Đạo lí Uống nước nhớ nguồn.
Đề 1: Suy nghĩ từ truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường.
Đề 3: Bàn về tranh giành và nhường nhịn.
Đề 4: Đức tính khiêm nhường.
Đề 5: Có chí thì nên.
Đề 6: Đức tính trung thực.
Đề 9: Lòng biết ơn thầy, cô giáo.
Đề 7: Tinh thần tự học.
Đề 8: Hút thuốc lá có hại.
Đề 10: Suy nghĩ từ câu ca dao:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Đề 2: Đạo lí Uống nước nhớ nguồn.
Đề 1: Suy nghĩ từ truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường.
Đề 3: Bàn về tranh giành và nhường nhịn.
Đề 4: Đức tính khiêm nhường.
Đề 5: Có chí thì nên.
Đề 6: Đức tính trung thực.
Đề 9: Lòng biết ơn thầy, cô giáo.
Đề 7: Tinh thần tự học.
Đề 8: Hút thuốc lá có hại.
Đề 10: Suy nghĩ từ câu ca dao:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Dạng đề 1:(Dạng đề có mệnh lệnh) Đòi hỏi người viết bàn bạc, nhận định, đánh giá, nghĩa là bày tỏ ý kiến đúng- sai, tốt- xấu, lợi- hại của tư tưởng, đạo lí.
Dạng đề 6: (Dạng đề mở) Ngoài yêu cầu trên thì đòi hỏi bài viết phải lấy đề bài làm nhan đề cho bài nghị luận.
Đề tương tự:
1- Tiên học lễ, hậu học văn.
2- ăn quả nhớ quả trồng cây.
3- suy nghĩ về câu nói của Lê Nin "Học, học nữa, học mãi".
=> §Ò bµi ph¶i ®­a ra mét vÊn ®Ò t­ t­ëng, ®¹o lÝ ®Ó ng­êi viÕt bµn b¹c, suy nghÜ…, cã thÓ lµ ®Ò cã mÖnh lÖnh hoÆc kh«ng cã mÖnh lÖnh(®Ò më).
Nhóm 1: Nghĩa đen của câu tục ngữ trên là gì?
Nhóm 2: Em hiểu nghĩa bóng của câu tục ngữ như thế nào?
Nhóm 3: Nội dung câu tục ngữ thể hiện truyền thống đạo lí gì của người Việt Nam? Ngày nay đạo lí ấy có ý nghĩa như thế nào?
Thảo luận nhóm:
+ Nghĩa bóng:
-“Nước” là mọi thành quả mà con người được hưởng thụ, từ các giá trị của đời sống vật chất cho đến các giá trị tinh thần.
-“Nguồn” là những người làm ra thành quả, là lịch sử, truyền thống sáng tạo, bảo vệ thành quả.
-“Nguồn” là tổ tiên, xã hội, dân tộc, gia đình
+ Nghĩa đen:
-Nước là sự vật có trong tự nhiên, rất quan trọng trong đời sống.
-Nguồn là nơi bắt đầu của dòng nước.
-Uống nước là sử dụng nước có trong tự nhiên để tồn tại và phát triển
Giải thích câu tục ngữ.
- Bài học đạo lí:
+ “Nhớ nguồn” là sự biết ơn, giữ gìn, bảo vệ và phát huy những thành quả đã có.
+ Là một trong những nguyên tắc đối nhân xử thế mang vẻ đẹp văn hoá của dân tộc.
- Ý nghĩa đạo lí:
+ Là một trong những nhân tố tạo nên sức mạnh tinh thần của dân tộc.
+ “Nhớ nguồn” là không vong ân bội nghĩa.
+ “Nhớ nguồn” không chỉ hưởng thụ mà phải có trách nhiệm nỗ lực sáng tạo ra những thành quả mới.
Nhóm 1: Lập dàn ý cho phần mở bài
Nhóm 2: Lập dàn ý cho phần thân bài
Nhóm 3: Lập dàn ý cho phần kết bài.
Dựa vào ý đã tìm được ở trên, em hãy lập dàn ý cho bài văn theo ba phần?
Dàn bài:
A. Mở bài:
- Giới thiệu câu tục ngữ và tư tưởng chung của nó.
B. Thân bài:
- Giải thích câu tục ngữ theo hai cách hiểu về nghĩa đen và nghĩa bóng.
- Đánh giá, nhận định về câu tục ngữ.
C. Kết bài:
- Khẳng định câu tục ngữ là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc
- ý nghĩa của câu tục ngữ đối với đời sống hôm nay.
Dựa trên dàn bài đã lập trên lớp:
Về nhà:
+Hoàn chỉnh dàn bài chi tiết
+Tập viết các đoạn văn ở từng phần trong dàn bài
+Vẽ sơ đồ tư duy cho bài học
Hướng dẫn học ở nhà:
CỦNG CỐ BÀI:
Xin chân thành cảm ơn
quý thầy cô giáo và
các em học sinh