Bài 21. Sự ăn mòn kim loại và bảo vệ kim loại không bị ăn mòn

Người thực hiện: NGUYỄN HUY
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TỰ TÂN, BÌNH SƠN, QUẢNG NGÃI

"Dạy học dựa trên
giải quyết vấn đề"
Môn hóa học 9
Giáo án minh họa
Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hợp kim là gì? Nêu thành phần,
tính chất và ứng dụng của gang, thép.
Câu hỏi:
Hợp kim là chất rắn thu được sau khi làm nguội
hỗn hợp nóng chảy của nhiều kim loại khác nhau
hoặc của kim loại và phi kim.
GANG
Tính chất: Cứng và giòn…
Ứng dụng: luyện thép,
đúc bệ máy, ống dẫn nước…
THÉP
Tính chất: Đàn hồi, cứng,
ít bị ăn mòn…
Fe( 95- 98%)
Si, S, Mn…
C(2- 5%)
Fe( > 98%)
C( < 2%)
Si, Mn, S…
Ứng dụng: Chế tạo nhiều chi tiết máy, vật dụng, dụng cụ lao động, phương tiện giao thông
Tiết 27 Bài 21
SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN
Quan sát đồ vật xung quanh, ta thấy có nhiều đồ vật
bằng kim loại, đặc biệt bằng hợp kim sắt bị ăn mòn
không dùng được nữa.
Nguyên nhân nào gây nên hiện tượng này ?
Những yếu tố nào ảnh hưởng ?
và làm cách nào để bảo vệ các đồ vật ấy ?
Đây là vấn đề mà tập thể chúng ta sẽ giải quyết
trong tiết học hôm nay.
Đề nghị lớp chúng ta chia thành 4 nhóm
Thảo luận để giải quyết vấn đề này theo
phân công như sau:
Nhóm
Nội dung thảo luận
Những căn cứ để giải quyết vấn đề
PHÂN CÔNG THẢO LUẬN
1.Hiện tượng đã nêu có tác hại gì đối với đồ vật bằng kim loại?
2.Đây là hiện tượng vật lí hay hiện tượng hóa học?
3.Nguyên nhân gây nên hiện tượng này là do đâu?
4.Em hiểu thế nào là sự ăn mòn kim loại?
-Tìm ra những yếu tố làm ảnh hưởng đến hiện tượng đã nêu?
- Đề xuất các biện pháp để bảo vệ các đồ vật bằng kim loại không bị ăn mon.
1.Dựa vào thực tế để trả lời.
2.Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 8: Dấu hiệu để nhận biết PƯ hóa học xảy ra.
3.Dựa vào những hiểu biết thực tiễn và tham khảo phần I (SGK)
4. Dựa vào suy luận và tham khảo phần I (SGK)
- Dựa vào kiến thức thực tế và tham khảo thí nghiệm phần II (SGK)
- Dựa vào kinh nghiệm thực tiễn và tham khảo nội dung phần III (SGK)
1 & 2
3
4

Quan sát đồ vật xung quanh, ta thấy có nhiều đồ vật bằng kim loại bị ăn mòn .
Nguyên nhân nào gây nên hiện tượng này ? Những yếu tố nào ảnh hưởng ?
và làm cách nào để bảo vệ các đồ vật ấy ?
SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN
I. KHÁI NiỆM VỀ SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI:
Mời đại diện nhóm 2 nêu lại
khái niệm này.
Sự phá hủy kim loại, hợp kim do tác dụng hóa học được gọi là sự ăn mòn kim loại.
II, NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI:
Mời đại diện nhóm 3 khẳng định lại
các yếu tố ảnh hưởng đến
sự ăn mòn kim loại.
1. Ảnh hưởng của các chất trong môi trường:
2. Ảnh hưởng của nhiệt độ:
Mời các em xem lại thí nghiệm
Từ thí nghiệm trên,hãy cho biết sự ăm mòn kim loại không xảy ra hoặc xảy ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào yếu tố nào?
SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN
I. KHÁI NiỆM VỀ SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI:
Sự phá hủy kim loại, hợp kim do tác dụng hóa học được gọi là sự ăn mòn kim loại.
II, NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI:
1. Ảnh hưởng của các chất trong môi trường:
2. Ảnh hưởng của nhiệt độ:
Sự ăn mòn kim loại không xảy ra hoặc xảy ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào thành phần của môi trường mà nó tiếp xúc.
Em có kết luận gì về
ảnh hưởng của nhiệt
độ đối với
sự ăn mòn kim loại?
Nhiệt độ cao sẽ làm cho sự ăn mòn kim loại xảy ra nhanh hơn.
ĂN MÒN ĐiỆN HÓA:
Là sự phá hủy kim loại hay hợp kim do kim loại tiếp xúc với dd điện li và có phát sinh dòng điện.
Ví dụ: Vỏ tàu chìm trong nước, kim loại tiếp xúc với không khí ẩm
THÍ NGHIỆM:
Thời điểm ban đầu
Thời điểm sau thí nghiệm
NHẬN XÉT:
-Thanh kẽm bị ăn mòn liên tục.
-Kim vol kế bị lệch chứng tỏ trong mạch có dòng điện.
-Bọt khí hiđro thoát ra.
ĐiỀU KiỆN:
-Các điện cực phải khác nhau
(kim loại khác nhau – Kim loại
nào mạnh hơn sẽ bị ăn mòn)
-Các KL phải tiếp xúc với nhau
và tiếp xúc với môi trường
điện li
Thời điểm ban đầu
Sau một thời gian
Sự tác động của các chất trong môi trường xung quanh đã làm cho kim loại hay hợp kim bị phá huỷ!
Hằng năm , thế giới mất đi khoảng 15%
lượng gang thép do kim loại bị ăn mòn !
Cứ 1 giây qua đi, khoảng 2 tấn thép trên toàn cầu đã bị biến thành gỉ !
SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN
I. KHÁI NiỆM VỀ SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI:
Sự phá hủy kim loại, hợp kim do tác dụng hóa học được gọi là sự ăn mòn kim loại.
II, NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI:
1. Ảnh hưởng của các chất trong môi trường:
Sự ăn mòn kim loại không xảy ra hoặc xảy ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào thành phần của môi trường mà nó tiếp xúc.
2. Ảnh hưởng của nhiệt độ:
Nhiệt độ cao sẽ làm cho sự ăn mòn kim loại xảy ra nhanh hơn.
III. CÁC BiỆN PHÁP BẢO VỆ CÁC ĐỒ VẬT BẰNG KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN:
Mời đại diện nhóm 4 đề xuất
các biện pháp nhằm bảo vệ
các đồ vật bằng kim loại
không bị ăn mòn.
1.Không cho kim loại tiếp xúc với môi trường
2. Chế tạo hợp kim ít bị ăn mòn.
MỜI CÁC EM XEM
CÁC HÌNH ẢNH SAU
Sơn phủ lên bề mặt
Tráng men
Mạ kẽm
Hợp kim nhôm
Hợp kim inox
GiỚI THIỆU CÁC BiỆN PHÁP KHÁC CHỐNG ĂN MÒN KIM LOẠI:
Dùng chất chống ăn mòn:
Ví dụ: - Chất Urotrophin làm cho bề mặt kim loại thụ động với axit
- Hợp chất polyphenol nhóm tanin làm chất ức chế sạch
2. Dùng phương pháp điện hóa:
Nguyên tắc: Gắn vật cần bảo vệ với kim loại khác mạnh hơn (Kim loại mạnh hơn đó sẽ bị ăn mòn trước.
Ví dụ:
Gắn các tấm kẽm vào phía ngoài vỏ tàu biển (phần chìm trong nước biển).
Tấm kẽm sẽ bị ăn mòn trước.
Bài tập 1 :
Hãy nối 1 vật thể ở cột (A) với 1 biện pháp bảo quản ở cột (B) sao cho thích hợp.
(A) Vật thể
1) Cuốc, xẻng.
2) Khung cửa sắt.
3) Thân tàu thủy.
4) Dây phanh xe đạp.
(B) Biện pháp bảo quản:
a) Phủ sơn.
c) Mạ kẽm.
b) Lau, chùi sạch sẽ, để nơi khô ráo.
d) Tra dầu mỡ.
e) Mạ bạc
Bài tập 2 :
Hãy chọn đáp án đúng: Con dao không bị gỉ nếu:

a) Sau khi dùng, rửa sạch, lau khô

b) Cắt chanh rồi không rửa

c) Ngâm trong nước tự nhiên hoặc nước máy lâu ngày

d) Ngâm trong nước muối một thời gian
BÀI TẬP 3:
Một dây đồng nối với một dây nhôm để ở ngoài trời lâu ngày. Hãy cho biết hiện tượng gì xảy ra ở chỗ nối của hai kim loại?
Giải thích và cho lời khuyên.
Đáp án:
Kết quả ở chỗ nối của hai kim loại xảy ra quá trình ăn mòn điện hóa (không khí ẩm là môi trường điện li). Sau một thời gian dây nhôm bị ăn mòn và đứt.
Vì vậy , tốt nhất nên nối những đoạn dây cùng chất với nhau để hạn chế sự ăn mòn.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài, làm các bài tập 1,2,3,4,5,/ SGK/67
Đọc mục “Em có biết”
Vẽ sơ đồ tư duy theo nội dung bài học hôm nay
-Chuẩn bị bài mới: “THỰC HÀNH TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA NHÔM VÀ SẮT”
Chuẩn bị bản tường trình theo mẫu.
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh