Bài 21. Sơ đồ mạch điện - Chiều dòng điện

DẠY TỐT - HỌC TỐT


** Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng.
Ki?m tra b�i cu

1.Dòng điện là gì? Nêu bản chất dòng điện trong kim loại?
2.Vật nào dưới đây có các êlectrôn tự do?
Một đoạn dây nhựa
Một dây cao su
Một đoạn thuỷ tinh
D. Một đoạn dây nhôm
(Mạch điện hình 19.3/sgk)
Trong thực tế với những mạch điện phức tạp như mạch điện trong gia đình, mạch điện trong xe máy, ôtô,…Các thợ điện căn cứ vào đâu để có thể mắc các mạch điện đúng như yêu cầu cần có?

Ví dụ: Đây là một sơ đồ mạch điện
Trong sơ đồ mạch điện người ta đã sử dụng một số kí hiệu để biểu diễn các bộ phận của mạch.


Ký hiệu của một số bộ phận mạch điện
Hình 19.3
Sơ đồ mạch điện hình 19.3
C1
C2. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện khác sơ đồ mạch điện vẽ ở câu C1 bằng cách thay đổi vị trí các ký hiệu trong sơ đồ này.
c)
b)
.......
Trả lời: Một trong các phương án sau:
a)
Sơ đồ câu C1
C3. Mắc mạch điện theo đúng sơ đồ đã vẽ ở câu C2, tiến hành kiểm tra và đóng công tắc để đảm bảo mạch điện kín và đèn sáng.
b)
c)
.......
Kết luận: Mạch điện có thể mô tả bằng…………và từ sơ đồ mạch điện có thể ……..mạch điện tương ứng.
sơ đồ
lắp
Mặc dù thay đổi vị trí các bộ phận trong mạch thì khi đóng khóa K vẫn đảm bảo mạch điện kín và đèn sáng.
* Quy ước về chiều dòng điện: Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện.
* Dòng điện cung cấp bởi ắc quy hay pin có chiều không đổi gọi là dòng điện một chiều.
C4. Xem hình 20.4 và so sánh chiều quy ước của dòng điện với chiều dịch chuyển có hướng của các êlectrôn tự do trong dây dẫn kim loại.
Hình 20.4
Chiều quy ước của dòng điện ngược với chiều dịch chuyển có hướng của êlectron tự do trong dây dẫn kim loại
C5. Hãy dùng mũi tên như trong sơ đồ mạch điện hình 21.1a để biểu diễn chiều dòng điện trong các sơ đồ mạch điện hình 21.1 b, c, d.
K
Hình 21.1
C6. Hãy tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn pin ống tròn vỏ nhựa thường dùng (Hình 21.2).
a. Nguồn điện của đèn gồm mấy chiếc pin? Ký hiệu nào cho trong “Bảng kí hiệu của một số bộ phận mạch điện” tương ứng với nguồn điện này? Thông thường, cực dương của nguồn điện lắp về phía đầu hay phía cuối của đèn pin?
Nguồn điện của pin gồm: 2 pin. Ký hiệu
Thông thường cực dương của nguồn điện được lắp về phía đầu của đèn pin.
Hình 21.2
GHI NHỚ:
* Mạch điện được mô tả bằng sơ đồ và từ sơ đồ mạch điện có thể lắp mạch điện tương ứng.
* Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện.
Bài tập: Kẻ đoạn thẳng nối các số 1,2,…ở cột bên phải với các chữ a,b,…ở cột bên trái trong bảng dưới đây để chỉ ra sự tương ứng giữa mỗi bộ phận mạch điện và kí hiệu sơ đồ của nó.
1
2
3
4
5
6
a
b
c
d
e
f
Hướng dẫn về nhà
Nắm vững kiến thức bài học và phần ghi nhớ SGK trang 59.
Làm bài tập 21.1, 21.2 SBT.
Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
Đọc trước bài 22: Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện.