Bài 21. Nhiệt năng


Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?
Nêu mối quan hệ giữa chuyển động phân tử và nhiệt độ.
Trong thí nghiệm về thả quả bóng rơi, mỗi lần quả bóng nảy lên, độ cao của nó lại giảm dần. Cuối cùng không nảy lên được nữa. Trong hiện tượng này rõ ràng là cơ năng đã giảm dần. Vậy cơ năng đã biến mất hay đã chuyển thành một dạng năng lượng khác?
I. NHIỆT NĂNG:
 Nhắc lại khái niệm động năng?
Động năng là cơ năng của vật do chuyển động mà có.
Nhiệt độ
của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển
động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn.
Các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động không ngừng, do đó chúng có động năng.
Tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật gọi là nhiệt năng của vật.
 Định nghĩa Nhiệt năng?
 Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ? Giải thích?
Nhiệt năng có quan hệ chặt chẽ với nhiệt độ.
I - NHIỆT NĂNG:
Như vậy, muốn biết nhiệt năng của một vật có thay đổi hay không ta căn cứ vào nhiệt độ của vật có thay đổi hay không
 Có cách nào để làm thay đổi nhiệt năng của vật?
II- CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG:
Có 1 đồng xu bằng đồng, muốn cho nhiệt năng của nó thay đổi (tăng) ta làm thế nào?
II – CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG:
1. Thực hiện công:
C1: Các em hãy nghĩ ra một thí nghiệm đơn giản chứng tỏ khi thực hiện công lên miếng đồng, miếng đồng sẽ nóng lên?
1. Thực hiện công:
Khi thực hiện công lên miếng đồng (cọ xát miếng đồng vào mặt bàn), (hình vẽ), có nhận xét gì về nhiệt độ của miếng đồng khi đó?
Nhiệt độ của miếng đồng tăng  Nhiệt năng của miếng đồng tăng (thay đổi).
?
II – CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG:
II – CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG:
2. Truyền nhiệt:
Cách làm thay đổi nhiệt năng mà không cần thực hiện công gọi là truyền nhiệt.
Thả chiếc thìa nhôm vào trong chậu nước nóng, hơ trên ngọn đèn, bỏ ngoài trời nắng,...
II – CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG:
Các em hãy nghĩ ra một thí nghiệm đơn giản
để làm tăng nhiệt năng của một chiếc thìa nhôm
bằng cách truyền nhiệt?

  Vậy: Có hai cách làm thay đổi nhiệt năng của vật đó là: Thực hiện công và truyền nhiệt.

II – CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG:

  Có mấy cách làm thay đổi nhiệt năng của một vật? Đó là những cách nào?
* D?nh nghia:

Ph?n nhi?t nang m� v?t nh?n du?c th�m hay m?t b?t di trong qu� trình truy?n nhi?t g?i l� nhi?t lu?ng.
Kí hi?u: Q
Don v? : Jun (J)
Mu?n cho 1 gam nu?c nĩng l�n 1 d? C thì c?n nhi?t lu?ng kho?ng 4J.
III. NHIỆT LƯỢNG:
+ Nhiệt độ các vật thay đổi thế nào?
 Vật có nhiệt độ cao thì nguội đi, vật có nhiệt độ thấp thì nóng lên.
III. NHIỆT LƯỢNG:
Khi cho hai vật có nhiệt độ khác nhau tiếp xúc nhau:
+ Nhiệt năng truyền từ vật nào sang vật nào?
 Nhiệt năng truyền từ vật có nhiệt độ cao sang vật có nhiệt độ thấp.
C3: Nung nĩng m?t mi?ng d?ng r?i th? v�o m?t c?c nu?c l?nh. H?i nhi?t nang c?a mi?ng d?ng v� c?a nu?c thay d?i nhu th? n�o? D�y l� s? th?c hi?n cơng hay truy?n nhi?t?
? Nhi?t nang c?a mi?ng d?ng gi?m, c?a nu?c tang. D�y l� s? truy?n nhi?t.
C4: Xoa 2 bàn tay vào nhau ta thấy tay nóng lên. Trong hiện tượng này đã có sự chuyển hoá năng lượng từ dạng nào sang dạng nào? Đây là sự thực hiện công hay truyền nhiệt?
 Có sự chuyển hoá năng lượng từ cơ năng sang nhiệt năng. Đây là sự thực hiện công.
C5: H�y d�ng nh?ng ki?n th?c d� h?c trong b�i d? gi?i thích hi?n tu?ng n�u ra ? d?u b�i.
? M?t ph?n co nang c?a qu? bĩng d� chuy?n hố th�nh nhi?t nang l�m nĩng qu? bĩng, khơng khí g?n qu? bĩng v� m?t s�n.
IV - V?N D?NG:
NHIỆT NĂNG
CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
TRUYỀN NHIỆT
THỰC HIỆN CÔNG
NHI?T LU?NG
DON V? NHI?T LU?NG
VẬN DỤNG
Thí nghiệm
Thí nghiệm
1. Học thuộc ghi nhớ.
2. Hoàn thành phần A trong Vở bài tập Vật lí in.
3. Làm bài tập 21.1 đến 21.4 (SBT/28)
Nhiệt là một chất đặc biệt gọi là “chất nhiệt”. Đó là một chất lỏng vô hình, không có trọng lượng, thấm sâu vào mọi vật và có thể truyền dễ dàng từ vật này sang vật khác. Thuyết chất nhiệt có thể giải thích được một số hiện tượng nhiệt trong đó có sự truyền nhiệt, nhưng không giải thích được nhiều hiện tượng nhiệt khác trong đó có hiện tượng thay đổi nhiệt năng bằng cách thực hiện công.
 Có thể em chưa biết:
Lô-mô-nô-xốp (1711 - 1765)
Phải mất nhiều thế kỉ, con người mới trả lời được câu hỏi về bản chất của nhiệt là gì? Vào đầu thế kỉ XVIII, người ta cho rằng
những người ủng hộ thuyết này có các nhà vật lí nổi tiếng như Niu-tơn (người Anh), Ma-ri-ốt (người Pháp), Lô-mô-nô-xốp (người Nga), Jun (người Anh). Tuy nhiên cũng phải chờ đến đầu thế kỉ XIX, khi thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử ra đời người ta mới công nhận bản chất của nhiệt là do chuyển động của các hạt vật chất cấu tạo nên vật.
Jun (1818 - 1889)
Đồng thời với thuyết chất nhiệt còn có thuyết cho rằng bản chất của nhiệt là do chuyển động của các hạt vật chất. Trong số
Có thể em chưa biết: