Bài 21. Nhiệt năng

NHIỆT LIỆT
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH
HĐ 1: KHỞI ĐỘNG
Kiểm tra kiến thức cũ
Hãy tìm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau sao cho đúng ý nghĩa Vật Lý:
2. Cơ năng của vật có được do vật bị biến dạng đàn hồi được gọi là ........................... ....
1. Có 2 dạng cơ năng là ........................... và ...........................
4. Cơ năng của vật có được do vật có độ cao so với vật mốc gọi là ........................... ....
5. Cơ năng của vật có được do chuyển động mà có được gọi là ........................... ....
7. Các phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật ..................................... không ngừng
8. Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử nguyên tử chuyển động ............................
6. Động năng phụ thuộc vào ..................................................... và .....................................................
thế năng
động năng
thế năng đàn hồi
thế năng hấp dẫn (thế năng trọng trường)
động năng
chuyển động
vận tốc của vật
khối lượng của vật
3. ........................ gồm 2 dạng là thế năng đàn hồi và thế năng hấp dẫn
thế năng
càng nhanh
Viên đạn đang bay có dạng năng lượng nào mà các em đã được học? Vì sao?
Viên đạn đang bay có 2 dạng năng lượng dưới dạng cơ năng là:
+ Nó có động năng vì nó đang chuyển động.
+ Nó có thế năng hấp dẫn vì nó có độ cao so với mặt đất
Ngoài 2 dạng cơ năng trên thì viên đạn đang bay có dạng năng lượng nào nữa không?
HĐ 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
I. Nhiệt năng
Tiết 26 – Bài 21: NHIỆT NĂNG
1. Nhiệt năng của một vật là gì?
Tự đọc SGK phần I và trả lời các câu hỏi sau
Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật
2. Tại sao phân tử có động năng?
Các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động không ngừng
3. Nhiệt năng của một vật có phụ thuộc vào nhiệt độ của vật không? Nếu có thì sự phụ thuộc đó như thế nào?
Nhiệt độ của vật càng cao thì nhiệt năng của vật càng lớn
vì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
cs
Quả bóng cao su ở nhiệt độ cao hơn
Quả bóng cao su ở nhiệt độ bình thường
Nhiệt độ của vật càng cao
Phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh
Động năng của phân tử càng lớn
Nhiệt năng của vật càng lớn
I. Nhiệt năng.
Tiết 26 – Bài 21: NHIỆT NĂNG
- Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật
- Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn
Trong các vật sau đây vật nào có nhiệt năng?
Quả bóng đang lăn trên sân.
Lò xo bị ép đặt trên mặt bàn
Quả bưởi đang ở trên cây
Cả 3 vật trên
Trong các vật sau đây vật nào có nhiệt năng?
Quả bóng đang lăn trên sân.
Lò xo bị ép đặt trên mặt bàn
Quả bưởi đang ở trên cây
Cả 3 vật trên
Tiết 26 – Bài 21: NHIỆT NĂNG
Tại sao cả 3 vật đó đều có nhiệt năng?
Tất cả 3 vật đó đều được cấu tạo bởi các phân tử mà các phân tử luôn chuyển động => phân tử có động năng => Vật có nhiệt năng
Lấy thêm một vài ví dụ về vật có nhiệt năng?
I. Nhiệt năng.
Tiết 26 – Bài 21: NHIỆT NĂNG
- Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật
- Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn
* Chú ý: Mọi vật đều có nhiệt năng
Qua câu hỏi này thì chúng ta cần chú ý vấn đề gì?
Nếu có bạn nói rằng: “ọi vật đều có cơ năng” thì đúng hay sai. Tại sao?
I. Nhiệt năng.
Tiết 26 – Bài 21: NHIỆT NĂNG
- Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật
- Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn
* Chú ý: Mọi vật đều có nhiệt năng
Nhiệt năng của vật phụ thuộc vào nhiệt độ của vật . Vậy có những cách nào để làm thay đổi nhiệt năng của vật?
II. Các cách làm thay đổi nhiệt năng.
I. Nhiệt năng.
Tiết 26 – Bài 21: NHIỆT NĂNG
- Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật
- Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn
* Chú ý: Mọi vật đều có nhiệt năng
Làm thế nào để thay đổi nhiệt năng của một miếng kim loại ?
II. Các cách làm thay đổi nhiệt năng.
1. Thực hiện công
2. Truyền nhiệt
C1. Hãy nghĩ ra 1 thí nghiệm đơn giản để chứng tỏ khi thực hiện công lên miếng kim loại, miếng kim loại sẽ nóng lên ?
C2. Hãy nghĩ ra 1 thí nghiệm đơn giản để minh họa việc làm tăng nhiệt năng của một vật bằng cách truyền nhiệt?
Cốc nước nóng
Cái thìa
Nước đã truyền cho cái thìa một nhiệt lượng
Cái thìa nóng lên => nhiệt năng của thìa tăng
Nước trong cốc lạnh đi= > nhiệt năng của nước trong cốc giảm
I. Nhiệt năng.
Tiết 26 – Bài 21: NHIỆT NĂNG
- Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật
- Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn
* Chú ý: Mọi vật đều có nhiệt năng
Nhiệt lượng là gì?
II. Các cách làm thay đổi nhiệt năng.
1. Thực hiện công
2. Truyền nhiệt
III. Nhiệt lượng
Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt gọi là nhiệt lượng?
Nhiệt lượng được ký hiệu bằng chữ gì và có đơn vị đo là gì?
- Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt.
- Nhiệt lượng được ký hiệu bằng chữ Q và có đơn vị đo là J
- Nhiệt lượng được ký hiệu bằng chữ Q và có đơn vị đo là J
HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC VÀ LUYỆN TẬP
C3
Bài 21.1
Bài 21.2
Bài 21.3
Nhiệt năng của miếng đồng giảm còn nhiệt năng của nước tăng
VẬN DỤNG LIÊN HỆ THỰC TẾ
Trong cuộc sống thường ngày ở gia đình em thì bản thân em hoặc người thân của em đã làm những việc gì mà làm cho nhiệt năng của một vật bị thay đổi? Hãy lấy ví dụ?
- Nấu cơm, nấu canh, đun nước...
VẬN DỤNG LIÊN HỆ THỰC TẾ
Trong cuộc sống thường ngày ở gia đình em thì bản thân em hoặc người thân của em đã làm những việc gì mà làm cho nhiệt năng của một vật bị thay đổi? Hãy lấy ví dụ?
- Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh
VẬN DỤNG LIÊN HỆ THỰC TẾ
Trong cuộc sống thường ngày ở gia đình em thì bản thân em hoặc người thân của em đã làm những việc gì mà làm cho nhiệt năng của một vật bị thay đổi? Hãy lấy ví dụ?
- Bơm xe đạp làm thân bơm nóng lên
Xoa hai bàn tay vào nhau ta thấy tay nóng lên. Với cách làm này đã làm cho nhiệt năng của hai bàn tay thay đổi như thế nào? Đây là sự thực hiện công hay truyền nhiệt?
C4
Xoa hai bàn tay vào nhau ta thấy tay nóng. Trong hiện tượng này đã có sự chuyển hóa từ cơ năng sang nhiệt năng. Đây là sự truyền nhiệt.
TÌM TÒI, SÁNG TẠO MỞ RỘNG
Hãy tìm thêm các trường hợp làm cho nhiệt năng của vật thay đổi ở trong khoa học kỹ thuật hoặc trong đời sống
Hướng dẫn về nhà
+ Xem trước bài : Dẫn nhiệt
+Làm các bài tập 21.1 đến 21.5 SBT
+Đọc “có thể em chưa biết”
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Phải mất nhiều thế kỉ, con người mới trả lời được câu hỏi về bản chất của nhiệt là gì? Vào đầu thế kỉ XVIII, người ta cho rằng nhiệt là một chất đặc biệt gọi là “chất nhiệt”. Đó là một là một chất lỏng vô hình, không có trọng lượng, thấm sâu vào mọi vật và có thể truyền dễ dàng từ vật này sang vật khác. Thuyết chất nhiệt có thể giải thích được một số hiện tượng nhiệt trong đó có sự truyền nhiệt, nhưng không giải thích được nhiều hiện tượng nhiệt khác trong đó có hiện tượng thay đổi nhiệt năng bằng cách thực hiện công.
Đồng thời với thuyết chất nhiệt còn có thuyết cho rằng bản chất của nhiệt là do chuyển động của các hạt vật chất. Trong số những người ủng hộ thuyết này có các nhà vật lí nổi tiếng như Niu–tơn , Ma–ri-ốt, Lô–mô-nô–xốp, Jun. Tuy nhiên cũng phải chờ đến đầu thế kỉ XIX, khi thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử ra đời người ta mới công nhận bản chất của nhiệt là do chuyển động của các hạt vật chất cấu tạo nên vật.
CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ
VÀ
CÁC EM HỌC SINH