Bài 21. Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY VÀ CÁC BẠN
ĐẾN THAM DỰ TIẾT DẠY CỦA
NHÓM 5
ở tiết trước các em đã học bài " Tức cảnh Pác bó ", em nào có thể nhắc lại nội dung của bài thơ đó ?
Kiểm tra bài cũ
(Vọng nguyệt) - (Trích: "Nhật ký trong tù" - Hồ Chí Minh)
I/ Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Hồ Chí Minh (1890 - 1969). Sinh tại làng Kim Liên, Huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, Trong một nhà nho yêu nước. Bác là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
- Hồ Chí Minh vừa là nhà chính trị tài ba, vừa là nhà văn hóa lớn, danh nhân văn hoá thế giới.
Ngắm trăng
(Vọng nguyệt) - (Trích: "Nhật ký trong tù" - Hồ Chí Minh)
I/ Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Ngắm trăng
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác tập thơ " Nhật ký trong tù "
- Bài thơ "Nhật ký trong tù"được Sáng tác khi Bác bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ (13 tháng) từ tháng 8/1942 đến tháng 9/1943. " Nhật ký trong tù " Gồm 133 bài thơ viết bằng chữ Hán.
" Nhật ký trong tù " Là viên ngọc quý trong kho tàng văn hoá dân tộc.
Bài thơ "Ngắm trăng" được viết vào mùa thu tháng 8/1942.
b. Bài thơ Ngắm Trăng
(Vọng nguyệt) - (Trích: "Nhật ký trong tù" - Hồ Chí Minh)
I/ Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Phiên âm
Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà ?
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Dịch thơ:
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ;
Người ngắm trăng soi ngoài cửa số,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
Ngắm trăng
2. Tác phẩm
II/ Đọc - hiểu văn bản
- Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt.
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm trực tiếp.
1. Đọc - hiểu chú thích
Các em đọc phần chú thích (*)
trang 37 và 38
(Vọng nguyệt) - (Trích: "Nhật ký trong tù" - Hồ Chí Minh)
I/ Tìm hiểu chung
Ngắm trăng
II/ Đọc - hiểu văn bản
2. Hai câu thơ đầu
1. Đọc - hiểu chú thích
" Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ; "
Ngắm trăng ( Vọng nguyệt ) là một đề tài rất phổ biến trong thơ ca Việt Nam. Các thi gia xưa, gặp trăng đẹp là mang rượu ra trước hoa ngắm trăng. Có rượu, có hoa thì cuộc ngắm trăng mới trở nên mỹ mãn và đầy thú vị.
Bối rối, xốn xang :
- Nghệ thuật: điệp từ " không " và câu hỏi tu từ
(Vọng nguyệt) - (Trích: "Nhật ký trong tù" - Hồ Chí Minh)
I/ Tìm hiểu chung
Ngắm trăng
II/ Đọc - hiểu văn bản.
1. Đọc - hiểu chú thích
3. Hai câu thơ cuối
2. Hai câu thơ đầu
" Người ngắm trăng soi ngoài cửa số,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ. "
Câu hỏi thảo luận: Nghệ thuật của hai câu thơ trên là gì ? Cho dẫn chứng minh họa.
(Vọng nguyệt) - (Trích: "Nhật ký trong tù" - Hồ Chí Minh)
I/ Tìm hiểu chung
Ngắm trăng
II/ Đọc - hiểu văn bản
III/ Tổng kết
1. Nội dung
Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, phong thái ung dung, lạc quan của chủ tịch Hồ Chí Minh
2. Nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngôn ngữ giản dị, sử dụng phép đối, nhân hóa, giàu hình ảnh.
- Bài thơ "Ngắm trăng" mang phong cách thơ chữ tình, có màu sắc cổ điển ( rượu, hoa, trăng ). Bài thơ còn mang tư tưởng hiện đại ( một hồn thơ lạc quan, luôn hướng về ánh sáng). Đã làm toát lên tinh thần thép của người chiến sĩ vĩ đại của Hồ Chí Minh.
IV/ Luyện tập
Câu hỏi thảo luận: Nhà phê bình văn học Hoài Thanh nhận xét " Thơ Bác đầy trăng ". Các em hãy chép lại những bài thơ của bác Hồ viết về trăng mà em biết ?
1. Bài thơ thứ nhất
2. Bài thơ thứ hai
3. Bài thơ thứ ba
4. Bài thơ thứ tư
5. Bài thơ thứ năm
6. Bài thơ thứ sáu
Hướng dẫn học ở nhà
1) Các em học thuộc phần phiên âm, dịch thơ và ghi nhớ.
2) Các em làm câu hỏi số 4 trong luyện tập trang 38.
3) Chất thép và chất tình được kết hợp như thế nào trong bài thơ.
4) Các em đọc và soạn bài thơ " Đi đường " ( Tẩu lộ ) của Hồ Chí Minh.
1
2
3
4
5
Ngắm trăng
trong tù: không rượu, không hoa
hồ chí minh
xao xuyến, bồi hồi
Tình yêu thiên nhiên
Ung dung, Lạc quan
Chân thành cảm ơn thầy cùng các bạn
Đã đến tham dự tiết dạy của nhóm 5