Bài 21. Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

Hồ Chí Minh
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
TIẾT: 85
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả.
-Là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc và nhà thơ lớn của đất nước.
-Là chiến sĩ cộng sản quốc tế.
-Là danh nhân văn hoá thế giới.
2. Tác phẩm
Trích trong tập thơ “ Nhật kí trong tù” ( 133 bài thơ chữ Hán), khi Người bị bắt giam và giải tới các nhà lao của tỉnh Quảng Tây -Trung Quốc.
II. Đọc - Hiểu văn bản
Đọc,tìm hiểu chú thích, thể loại, bố cục, văn bản.
Bằng hiểu biết của mình hãy thuyết minh đặc điểm của thể thơ Thất Ngôn Tứ Tuyệt Đường Luật ?
- Thể loại : Thơ thất ngôn tứ tuyệt
Bố cục: + Câu 1: Khai (mở ra )
+ Câu 2: Thừa (Nâng cao triển khai ý câu khai.)
+ Câu 3: Chuyển ( chuyển ý)
+ Câu 4: Hợp (tổng hợp)
Hồ Chí Minh
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Bài 1:NGẮM TRĂNG (Väng nguyÖt)
Tiết 85
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Bài 1 . Ngắm Trăng
Câu 1 :Ngục trung vô tửu diệc vô hoa
(Trong tù không rượu cũng không hoa)
+Điệp ngữ “vô”:- nhấn mạnh sự thiếu thốn của người tù.
-Người tù không hề vướng bận vật chất, Ngắm Trăng trong hoàn cảnh đặc biệt thiếu thốn tất cả:không rượu, không hoa, không tự do, hai tay bị xiềng, hai chân bị xích...
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Câu 2:
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ;
? Em hãy so sánh đặc điểm hình thức và nội dung của câu thơ nguyên tác và câu dịch thơ, cho biết tâm trạng của người tù lúc này như thế nào ?
câu nghi vấn
câu trần thuật
Người tù- Rung động mạnh mẽ trước thiên nhiên.
- Tâm trạng xốn xang, bứt rứt, bồi hồi.
Câu 3,4:
Nhân / hướng song tiền / khán / minh nguyệt;
Nguyệt / tòng song khích / khán / thi gia.

Giao hoà đặc biệt, người và
trăng chủ động tìm đến nhau
bất chấp song sắt nhà tù.
- Tình cảm song phương
mãnh liệt.
- Người tù- Thi sĩ.
Nghệ thuật:
- Phép đối + Nhân, thi gia- nguyệt.
+Nhân- Nguyệt, minh nguyệt- thi gia.
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Ý nghĩa văn bản
? Qua bài thơ em thấy hình ảnh Bác Hồ hiện ra như thế nào?
- Tình yêu thiên nhiên tha thiết của người tù .
- Phong thái ung dung tự tại, sức mạnh tinh thần kì diệu.
- Bài thơ là một cuộc vượt ngục tinh thần đặc biệt của người tù Hồ Chí Minh.
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Bài 2. ĐI ĐƯỜNG (Tẩu lộ):
Hai câu đầu nội dung đề
cập tới vấn đề gì?
Tẩu lộ tài tri tẩu lộ nan,
Trùng san chi ngoại hựu trùng san;
Đi đường mới biết gian lao,
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng;
-Gian khổ của người đi đường.
-Kinh nghiệm rút ra từ
thực tiÔn.
+NT: điệp từ “ Trùng san” (những lớp núi nối tiếp nhau)
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Bài 2. ĐI ĐƯỜNG:
-Cảm nhận của người tù về đường đi.
-Suy ngẫm thấm thía, sâu sắc được rút ra từ trải nghiệm của bản thân.
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Trùng san đăng đáo cao phong hậu,
Vạn lí dư đồ cố miện gian.
Núi cao lên ®Õn tận cùng,
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non.
-Niềm hạnh phúc của người đi đường khi đến đích cuối cùng.
-Tư thế ung dung, hân hoan say sưa ngắm cảnh.
Hồ Chí Minh
Bài 2. ĐI ĐƯỜNG:
Mạch cảm xúc của câu thơ 3 có gì khác với hai câu đầu?
? Tâm thế của người tù lúc này được thể hiện qua hình ảnh thơ nào? đó là cảm xúc gì?
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Bài 2. ĐI ĐƯỜNG:
Hình ảnh con đường đi trong bài thơ có những nghĩa nào?
- Nghĩa miêu tả, nghĩa thực.
- Nghĩa tượng trưng: Con đường cách mạng, con đường cuộc đời.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Bài thơ đơn thuần tả và
kể chuyện đi đường.
Bài thơ được trích trong
Tập “Nhật kí trong tù”.
D
Bài thơ vừa có nội dung
hiện thực vừa có
nội dung tư tưởng.
C

Nguyên bản bài thơ viết
theo thể TNTT.
B
Đ
Ý nào không đúng về
bài thơ “Đi đường”?
* Ý nghĩa văn bản:
Vượt qua được gian lao chồng chất sẽ tới thắng lợi vẻ vang.
A
III. Tổng kết:
NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNG
Hồ Chí Minh
Qua hai bài thơ ta thấy nét độc đáo trong phong cách sáng tác của Hồ Chí Minh đó là gì? gợi cho em những cảm nhận gì về Bác ?
Nghệ thuật:
-Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đường luật, bình dị tự nhiên.
- Chất cổ điển kết hợp với hiện đại.
b. Nội dung:
Thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết.
Tinh thần lạc quan cách mạng.
Chất thép và tình trong thơ Bác.