Bài 21. Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

Chào mừng thầy cô giáo, các em học sinh
DỰ HỘI GIẢNG
NGƯỜI THỰC HIỆN : TRẦN XUÂN TÌNH
TRƯỜNG THCS VŨ ĐOÀI
CỤM TRƯỜNG THCS VŨ TIẾN
I. Đọc hiểu chú thích :
1.Tác giả:
- Hồ Chí Minh (1890–1969 ), quê ở Nam Đàn,Nghệ An.
Bác là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc, một chiến sĩ cộng sản quốc tế.
Một nhà văn, nhà thơ lớn của đất nước,
Danh nhân văn hóa thế giới.
I. Đọc hiểu chú thích :
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
- Sáng tác: từ 8/1942 đến 9/1943 thời gian Bác bị bắt giam tại Trung Quốc
* Tập thơ Nhật ký trong tù:
- Gồm 133 bài thơ chữ Hán
- Giá trị: tập thơ là viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam
* Bài thơ Ngắm trăng.
- Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt
- Nhân vật trữ tình: người tù CM-Hồ Chí Minh
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Phiên âm
Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thư lương tiêu nại nhược hà?
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Dịch thơ
Trong tù không rựơu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay khó hửng hờ;
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
(bản dịch của Nam Trân)
- Hồ Chí Minh (1890–1969 ), quê ở Nam Đàn,Nghệ An.
Bác là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc, một chiến sĩ cộng sản quốc tế.
Một nhà văn, nhà thơ lớn của đất nước,
Danh nhân văn hóa thế giới.
- Xuất xứ: là bài thơ thứ 20 trong tập thơ “Nhật ký trong tù”
I. Đọc hiểu chú thích :
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II. Đọc hiểu văn bản :
- Thiên nhiên: đêm trăng đẹp
Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
1, Hoàn cảnh ngắm trăng:
- Là câu nghi vấn, nại nhược hà? - người tự vấn lòng mình, thể hiện sự bối rối, xốn xang, khó kìm nén cảm xúc rất nghệ sĩ của Bác
=> Phong thái ung dung, tình yêu thiên nhiên của người tù CM.
Con người:
+ mất tự do, thiếu thốn vật chất
+ Tâm trạng: bối rối xốn xang, khó kìm nén cảm xúc trước đêm trăng đẹp
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ;
- Khó hững hờ: thể hiện tâm trạng bình thản của người tù, nghĩa là một đêm trăng đẹp không thể bỏ qua.
I. Đọc hiểu chú thích :
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II. Đọc hiểu văn bản :
1, Hoàn cảnh ngắm trăng:
=> Phong thái ung dung,tình yêu thiên nhiên của người tù CM
+ Người và trăng chủ động tìm đến với nhau như những người bạn tri kỉ
Nghệ thuật đối:
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Nhân / hướng/ song tiền / khán /minh nguyệt
Nguyệt / tòng / song khích/ khán /thi gia.
2, Cuộc ngắm trăng:
+ Chủ thể: Nhân>+ Hành động: hướng >< tòng; khán>+ Hoàn cảnh: người mất tự do >< trăng tự do
Ranh giới ngăn cách chính là song sắt nhà tù
=> thể hiện rõ quan hệ gắn bó, hòa quyện giữa trăng và người: người và trăng chủ động tìm đến với giao hòa cùng nhau, ngắm nhau say đắm
Nghệ thuật nhân hóa: vầng trăng vô tri có hành động tâm hồn đang ngắm nhà thơ
=> Bác đã có cuộc ngắm trăng trọn vẹn
I. Đọc hiểu chú thích :
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II. Đọc hiểu văn bản :
1, Hoàn cảnh ngắm trăng:
=> Phong thái ung dung,tình yêu thiên nhiên của người tù CM
+ Người và trăng chủ động tìm đến với nhau như những người bạn tri kỉ
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
2, Cuộc ngắm trăng:
=> Bác đã có cuộc ngắm trăng trọn vẹn
Bởi người tù có tâm hồn rung động, nhạy cảm tinh tế trước vẻ đẹp thiên nhiên, có tình tình yêu TN sâu sắc. Chính tình yêu đó:
- làm cho vầng trăng vô tri trở thành 1 nhân vật đáng yêu, có tâm hồn như con người
- đã xóa đi hình ảnh nhà tù thay vào đó là không gian đầy lãng mạn, chỉ có trăng và người yêu trăng
Cuộc vượt
Ngục về tinh
thần của Bác
=> Phong thái ung dung,tình yêu thiên nhiên sâu sắc của thi sĩ, chiến sĩ Hồ Chí Minh
I. Đọc hiểu chú thích :
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II. Đọc hiểu văn bản :
1, Hoàn cảnh ngắm trăng:
=> Phong thái ung dung,tình yêu thiên nhiên của người tù CM
2, Cuộc ngắm trăng:
=> Phong thái ung dung,tình yêu thiên nhiên sâu sắc của thi sĩ, chiến sĩ Hồ Chí Minh
III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đặc sắc
Điệp từ, nghệ thuật đối, nhân hóa …
=> phong cách thơ Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa cổ điển và hiện đại, giữa thi sĩ và chiến sĩ
Lựa chọn các ý cột A tương ứng với nội dung ở cột B để thấy được phong cách thơ Hồ Chí Minh quan bài thơ Ngắm trăng
I. Đọc hiểu chú thích :
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II. Đọc hiểu văn bản :
1, Hoàn cảnh ngắm trăng:
=> Phong thái ung dung,tình yêu thiên nhiên của người tù CM
2, Cuộc ngắm trăng:
=> Phong thái ung dung,tình yêu thiên nhiên sâu sắc của thi sĩ, chiến sĩ Hồ Chí Minh
III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đặc sắc
Điệp từ, nghệ thuật đối, nhân hóa …
- Sự kết hợp hài hòa giữa cổ điển- hiện đại; thi sĩ-chiến sĩ
2.Nội dung:
- Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên say đắm và phong thái ung dung của Bác ngay trong hoàn cảnh lao tù tối tăm cực khổ.
IV. Luyện tập:
Nhà phê bình văn học Hoài Thanh nhận xét : Thơ của Bác đầy trăng. Hãy sưu tầm một số bài thơ của Bác viết về trăng mà em biết.
Trung thu (Nhật ký trong tù)
Đêm lạnh (Nhật ký trong tù)
Đêm thu (Nhật ký trong tù)
Cảnh khuya
Rằm tháng giêng
Tin thắng trận
Đi thuyền trên sông Đáy
……
Trung thu (Nhật ký trong tù)
….
Chẳng được tự do mà thưởng nguyệt
Lòng theoo vời vợi mảnh trăng thu
Đêm thu (Nhật ký trong tù)
Trước cửa lính canh bồng súng đứng
Trên trời trăng lướt giữa làn mây….
Đêm lạnh (Nhật ký trong tù)
…
Khóm chuối trăng soi càng thấy lạnh
Nhòm song Bắc đẩu đã nằm ngang
Đi thuyền trên sông Đáy (1949)
Dòng sông lặng ngắt như tờ, 
Sao đưa thuyền chạy, thuyền chờ trăng theo
…..
Cảm ơn các thầy cô giáo, các em học sinh
DỰ HỘI GIẢNG
NGƯỜI THỰC HIỆN : TRẦN XUÂN TÌNH
TRƯỜNG THCS VŨ ĐOÀI
CỤM TRƯỜNG THCS VŨ TIẾN