Bài 21. Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
Môn:Ngữ văn

GV:PHAN THANH XUÂN
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
Tiếng suối trong như tiếng hát xa ,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
Cảnh khuya
Rằm tháng giêng
CHƯƠNG TRÌNH LỚP 7 CÁC EM ĐÃ ĐƯỢC HỌC 2 BÀI
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
1.Tác giả :
Hồ Chí Minh
(1890-1969)
- Quê: Nam Đàn,Nghệ An.
- Là nhà thơ, nhà văn,chiến sĩ cách mạng,anh hùng giải phóng dân tộc,danh nhân văn hóa thế giới.


2.Tác phẩm:
- Bài thơ ”Ngắm trăng” được trích trong tập thơ “ Nhật kí trong tù”
-Thể loại :Thất ngôn tứ tuyệt.
- ”Nhật kí trong tù” được Bác viết trong thời gian bị bắt giam ở tỉnh
Quảng Tây (Trung Quốc) từ tháng 8-1942 đến tháng 9-1943.Tập thơ
gồm có 133 bài bằng thơ chữ Hán phần lớn là thơ tứ tuyệt.
- “Nhật kí trong tù” là một viên ngọc quý trong kho tàng
văn học dân tộc.

TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II.ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1.Đọc-Từ khó.
a.Đọc.
Phiên âm
Ngục trung vô tửu diệt vô hoa ,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà ?
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Dịch nghĩa
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào ?
Người hướng ra song ngắm trăng sáng,
Từ ngoài khe cửa,trăng ngắm nhà thơ.
Dịch thơ (bản dịch của Nam Trân)
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ ;
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
b.Từ khó.
- Nại nhược hà:
Biết làm thế nào
-Vọng:Ngắm
-Nguyệt:Trăng
-Nhân:Người
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II.ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1.Đọc-Từ khó.
a. Đọc.
b.Từ khó.
2.Hiểu văn bản.
a. Hoàn cảnh ngắm trăng , tâm trạng tác giả :
*Hoàn cảnh ngắm trăng
Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào ?
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
2.Hiểu văn bản.
a. Hoàn cảnh ngắm trăng, tâm trạng tác giả :
* Hoàn cảnh ngắm trăng
Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào ?
1.Đọc-Từ khó.
Không rượu, không hoa
Nhấn mạnh sự thiếu thốn
những điều kiện để thưởng
lãm,khơi gợi nguồn thi hứng
Trong nhà tù
Hoàn cảnh đặc biệt.
Điệp từ
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
2.Hiểu văn bản.
1.Đọc-Từ khó.
* Tâm trạng
* Hoàn cảnh ngắm trăng
Đối thử lương tiêu nại nhược hà ?
(Câu hỏi tu từ)
Xốn xang, bối rối trước cảnh đêm trăng đẹp
- >Tâm hồn nghệ sĩ đích thực của Người.
- Bác yêu thiên nhiên một cách say mê và hồn nhiên
rung động mãnh liệt trước cảnh trăng đẹp
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
2.Hiểu văn bản.
1.Đọc-Từ khó.
a. Hoàn cảnh,tâm trạng tác giả :
b. Những hình ảnh đẹp.
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Người hướng ra trước song ngắm trăng sáng
Từ ngoài khe cửa,trăng ngắm nhà thơ.
Nhân hướng song tiền
Nguyệt tòng song khích
(Nhân hóa)
- Cả người và trăng chủ động tìm đến giao hòa
cùng nhau,ngắm nhau say đắm (song phương)
->Mối giao hòa đặc biệt
- Bác Hồ và trăng gắn bó thân thiết trở thành tri âm tri kỉ.
-Kết cấu đăng đối (Đối trong câu, câu trên<->dưới)
Khán minh nguyệt
Khán thi gia
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
2.Hiểu văn bản.
1.Đọc-Từ khó.
a. Hoàn cảnh,tâm trạng tác giả :
b. Những hình ảnh đẹp.
=> Bác Hồ có tình yêu thiên nhiên tha thiết,tinh thần lạc quan
và nghị lực phi thường.
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
2.Hiểu văn bản.
1.Đọc-Từ khó.
a. Hoàn cảnh,tâm trạng tác giả :
b.Những hình ảnh đẹp.
III.TỔNG KẾT.
1. Nghệ thuật :
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.
- Sử dụng đối sánh tương phản,nhân hóa.
- Kết hợp cổ điển và hiện đại.
2. Nội dung:
-Tác phẩm thể hiện sự tôn vinh cái đẹp của tự nhiên,
của tâm hồn con người bất chấp hoàn cảnh ngục tù.

- Bài thơ cho thấy tình yêu thiên nhiên say mê và phong thái ung dung tự tại của Bác Hồ ngay cả trong cảnh ngục tù.
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
2.Hiểu văn bản.
1.Đọc-Từ khó.
a. Hoàn cảnh,tâm trạng tác giả :
b.Những hình ảnh đẹp.
III.TỔNG KẾT.
1.Nghệ thuật :
2.Nội dung:
IV.LUYỆN TẬP
1.Đọc diễn cảm bài thơ (phiên âm,dịch thơ)
Phiên âm
Ngục trung vô tửu diệt vô hoa ,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà ?
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Dịch thơ (bản dịch của Nam Trân)
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ ;
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
TIẾT 89
NGẮM TRĂNG
(Vọng nguyệt)
Hồ Chí Minh
I.GIỚI THIỆU CHUNG
II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
2.Hiểu văn bản.
1.Đọc-Từ khó.
a. Hoàn cảnh,tâm trạng tác giả :
b.Những hình ảnh đẹp.
III.TỔNG KẾT.
1.Nghệ thuật :
2.Nội dung:
IV.LUYỆN TẬP
1.Đọc diễn cảm bài thơ (phiên âm,dịch thơ)
2.Tìm các bài thơ viết về trăng của Bác
Ví dụ: “ Gặp tuần trăng sáng dạo chơi trăng
Sẵn nhắn vài câu gởi chị Hằng”…
( Chơi trăng ) năm 1942
“ Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”…
( Cảnh khuya ) năm 1947
“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang, xuân thủy tiếp xuân thiên”…
( Nguyên tiêu) (Rằm tháng giêng) năm 1948
“ Trăng vào cửa sổ đòi thơ
Việc quân đang bận xin chờ hôm sau”…
(Tin thắng trận)
“Trung thu trăng sáng như gương
Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng
Sau đây Bác viết mấy dòng
Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ thương”.
(Thư Trung thu ) 1951
Chẳng được tự do mà thưởng nguyệt
Lòng theo vời vợi mảnh trăng thu.
(Trăng Thu)
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
- Học thuộc lòng bài thơ ( bản phiên âm và dịch thơ )
-Học nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
-Tìm đọc tập thơ “ Nhật kí trong tù “
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC


CHÚC QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
VUI KHỎE.