Bài 21. Nam châm vĩnh cửu

TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG
TỔ: TOÁN – LÝ





CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
-Nhà em sử dụng điện năng để làm gì ?
-Dòng điện chúng ta đang sử dụng được sản xuất từ đâu ?
Vậy các máy phát điện có cấu tạo và hoạt động như thế nào? Giữa điện và từ có liên quan với nhau không ? => Tìm hiểu ở chương II
Cách đây 16 thế kỉ ,một nhà phát minh người Trung Quốc ông Tổ Xung Chi đã chế ra “ xe chỉ Nam “. Đặc điểm của xe này là dù xe chuyển động theo hướng nào thì hình nhân trên xe cũng chỉ tay về hướng Nam.Vậy bí quyết nào đã làm tay hình nhân trên xe luôn chỉ hướng Nam? => Tìm hiểu bài nam châm vĩnh cửu
I Từ tính của nam châm
TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG
TỔ: TOÁN – LÝ





CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP





Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
I Từ tính của nam châm :
Thí nghiệm :
C1: Nhận biết nam châm
C1: Đưa thanh kim loại lại gần các vụn sắt trộn lẫn vụn nhôm , đồng …Nếu thanh kim loại hút được các vụn sắt thì nó là nam châm
? Em hãy nêu phương án để nhận biết 1 thanh kim loại có phải là nam châm hay không ?
B
Sắt
Đồng
Nhôm
A
Thanh sắt
Nam châm
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
I Từ tính của nam châm :
Thí nghiệm :
C1: Nhận biết nam châm
Trả lời Nam châm hút sắt ,thép nhưng không hút nhôm , đồng
Ngoài ra nam châm còn từ tính nào nữa?=> Câu C2
Vậy nam châm có từ tính gì?
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
I Từ tính của nam châm :
Thí nghiệm :
C1: Nhận biết nam châm
? Dụng cụ để thực hiện TN C2 là gì?
Yêu cầu của thí nghiệm C2 thế nào ?
*Yêu cầu của C2: Đặt kim nam châm trên giá
- Khi đã đứng cân bằng , kim nằm dọc theo hướng nào ?
- Xoay kim lệch khỏi hướng vừa xác định , khi đứng cân bằng trở lại kim chỉ hướng nào ? Có như ban đầu không?
- Làm lại thí nghiệm 2 lần và nhận xét .
C2 : Để tự do kim nam châm
Đáp án C2
Khi đứng cân bằng kim chỉ hướng Nam - Bắc
.Xoay kim, khi dừng lại kim cũng chỉ hướng như ban đầu
Nhận xét : Kim nam châm để tự do ,khi cân bằng luôn chỉ
hướng Nam- Bắc
Trả lời : -Nam châm hút sắt ,thép ngoài ra còn hút được các kim loại
khác thuộc nhóm vật liệu từ như co ban ,niken…..
- Bình thường ,kim hoặc thanh nam châm khi để tự do ,lúc đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Bắc – Nam .
- Một Cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc , còn cực kia luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam
Các cực của nam châm gọi là các từ cực .
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
?Qua thí nghiệm em có kết luận gì về từ tính của nam châm?
? Người ta có thể phân biệt các từ cực của nam châm bằng cách nào ?
Trả lời : Phân biệt các từ cực bằng :
Kí hiệu màu sắc : màu đỏ là cực bắc , màu xanh là cực nam
Kí hiệu bằng chữ : N là cực bắc , S là cực nam
Kim nam châm
Nam châm chữ U
Thanh nam châm
2.Kết luận :
- Nam châm hút sắt ,thép ,ngoài ra còn hút được các kim loại thuộc nhóm vật liệu từ khác như coban, niken …
- Bình thường kim nam châm hoặc thanh nam châm để tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam - Bắc .
Một cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc ,còn cực kia luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam
-Các cực của nam châm gọi là các từ cực .
Kí hiệu : Cực Bắc là N
Cực Nam là S-
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
I Từ tính của nam châm :
1Thí nghiệm :
C1: Nhận biết nam châm
C2 : Để tự do kim nam châm
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
I Từ tính của nam châm :
II Tương tác giữa hai nam châm
1 Thí nghiệm
-Dụng cụ để thực hiện thí nghiệm này là gì ?
-Cách tiến hành thế nào ?
C3 Đưa từ cực của 2 nam châm gần nhau .Quan sát hiện tượng
C4 Đổi đầu của 1nam châm rồi đưa lại gần nhau .hiện tượng xảy ra thế nào ?
Các nhóm làm TN và ghi kết quả vào bảng sau
-Hút nhau
-Đẩy nhau
Hút nhau
Đẩy nhau
? Em rút ra kết luận gì về sự tương tác giữa hai nam châm ?
2 Kết luận : Khi đưa từ cực của hai nam châm gần nhau thì chúng sẽ hút nhau nếu các cực khác tên , đẩy nhau nếu các cực cùng tên
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
II Tương tác giữa hai nam châm
1 Thí nghiệm
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
I Từ tính của nam châm :
II Tương tác giữa hai nam châm

:
C5:Có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn chỉ tay về hướng Nam ?
III Vận dụng
C5 : Có thể ông Tổ Xung Chi đã lắp đặt trên hình nhân một thanh nam châm .Mà nam châm khi để tự do luôn chỉ hướng Nam -Bắc
.Do đó dù xe có chạy theo hướng nào thì tay hình nhân luôn chỉ hướng Nam
NAM CHÂM VĨNH CỬU
H 21.4
C6:Người ta dùng la bàn để xác định huớng Bắc _Nam .Tìm hiểu cấu tạo và cho biết bộ phạn nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng .
Giải thích ,biết rằng mặt số quay độc lập với kim nam châm .
C6 /
bộ phận chỉ hướng
của la bàn là kim nam
châm. Bởi vì tại mọi nơi
trên trái đất (trừ 2 cực)
kim nam châm luôn chỉ
hướng nam – bắc
C8 ; Xác định tên các từ cực của thanh nam châm trên hình vẽ ?

S N
S N
Chương II ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU
GHI NHỚ :
-Nam châm hút sắt thép và các vật liệu từ khác
-Nam châm nào cũng có hai từ cực .Khi để tự do ,cực luôn
chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc (N ), cực luôn chỉ hướng
Nam gọi là cực Nam ( S )
-Khi đặt hai nam châm gần nhau ,các cực cùng tên đẩy
nhau, các cực khác tên thì hút nhau.
BÀI TẬP:
Bài 1: Có mấy cách để nhận biết 1 thanh kim loại có phải là nam châm hay không ?
A Một cách
B Hai cách
C Ba cách
D Bốn cách
Bài 2 : Một thanh nam châm đã bị mất tên từ cực ,ta có thể xác
định tên từ cực của nam châm đó bằng cách nào ?
A Dùng các vụn sắt
C Treo tự do thanh nam châm
D Cả B và C đều có thể xác dịnh được
B Dùng 1 nam châm khác đã biết tên từ cực
BÀI TẬP
Bài 21.4 SBT
Quan sát hai thanh nam châm trong hình sau .Giải thích tại sao thanh nam châm 2 lại lơ lửng trên thanh nam châm 1
1
2
Trả lời : Thanh nam châm 2 không rơi ,vì hai cực để gần nhau cùng tên nên đẩy nhau .Trong trường hợp này lực đẩy của nam châm cân bằng với trọng lượng của nam châm 2. Nếu đổi đầu thì hiện tượng trên sẽ không còn nữa
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ :
* Năm 1800 nhà vật lí người Anh , ông WGhin- bớt đã đưa ra giả thuyết : TRÁI ĐẤT là một nam châm khổng lồ và đã kiểm tra giả thuyết này Bằng cách nào? Các em về đọc thêm phần có thể em chưa biết .
Về nhà học kỹ bài và làm bài tập 21.1, 21.2,21.3 21.5 và 21.6 SBT .
Chúc các thầy cô giáo sức khỏe
chúc các em học giỏi