Bài 21. Nam châm vĩnh cửu

PHÒNG GIÁO DỤC VĨNH THẠNH
TRƯỜNG THCS TT VĨNH THẠNH
Tiết 24 -Bài 21 :
BÀI GIẢNG DÙNG CNTT
NAM CHÂM VĨNH CỬU
GV : Trần Th? Xuy?n
GV :
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Tại sao phải thực hiện an toàn khi sử dụng điện ?
1. Cần phải thực hiện các biện pháp an toàn khi sử dụng điện, nhất là với mạng điện dân dụng, vì điện này có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm tới tính mạng.
2.Nêu các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng.
2. Cần lựa chọn sử dụng các dụng cụ và thiết bị điện có công suất phù hợp và chỉ sử dụng chúng trong thời gian cần thiết.
Trả Lời:
- Nam châm điện có đặc điểm gì giống và khác nam châm vĩnh cửu?
- Từ trường tồn tại ở đâu? Làm thế nào nhận biết được từ trường? Biểu diễn từ trường bằng hình vẽ như thế nào?
- Lực điện từ do từ trường tác dụng lên dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có đặc điểm gì?
- Trong điều kiện nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng?
- Máy phát điện xoay chiều có cấu tạo và hoạt động như thế nào?
- Vì sao ở hai đầu đường dây tải điện phải đặt máy biến thế?
Để trả lời đầy đủ các câu hỏi trên các em s? nghiên cứu và tìm hiểu ở chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
CHƯƠNG II
ĐIỆN TỪ HỌC
Tổ Xung Chi là nhà phát minh của Trung Quốc thế kỉ V. Ông đã chế ra xe chỉ nam. Đặc điểm của xe là dù xe có chuyển động theo hướng nào thì hình nhân đặt trên xe cũng chỉ tay về hướng Nam. Bí quyết nào đã làm cho hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam?
Để hiểu rõ điều này các em sẽ được nghiên cứu ở bài học hôm nay
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
C1: Nhớ lại kiến thức về từ tính của nam châm ở lớp 5 và lớp 7, hãy đề xuất cách thí nghiệm để phát hiện xem 1 thanh kim loại có phải là nam châm hay không ?
Các nhóm tiến hành thí nghiệm để xem một thanh kim loại có phải là nam châm hay không?
Qua thí nghiệm trên ta rút ra kết luận gì ?
Hoạt động nhóm
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
Kim loại
Thanh sắt
Thanh đồng
Thanh nhôm
Đưa thanh kim loại lại gần thanh đồ�ng, thanh sắt (thép), thanh nhôm. Nếu thanh kim loại hút thanh sắt (thép) thì nó là nam châm.
Xem lại kết quả thí nghiệm
Nam châm
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
C2 : Dặt kim nam châm trên giá thẳng đứng như hình 21.1.
- Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?
- Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi đã đứng cân bằng trở lại, kim nam châm còn chỉ hướng như lúc đầu nữa không? Làm lại thí nghiệm hai lần và cho nhận xét.
Các nhóm tiến hành thí nghiệm
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
- Khi đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng Nam - Bắc.
- Xoay kim nam châm, sau khi đứng cân bằng tr? l?i, nam châm vẫn ch? hướng Nam - Bắc như cũ.
Kết quả thí nghiệm
Qua thí nghiệm trên ta rút ra được kết luận gì ?
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
2/. Kết luận :
Nam châm nào cũng có hai từ cực. Khi để tự do, cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc, còn cực luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam.
?
Một HS đọc thông tin sau:
Người ta sơn các màu khác nhau để phân biệt các từ cực của nam châm. Nhiều khi trên nam châm có ghi chữ N (tiếng Anh viết là North) chỉ cực Bắc, chữ S (tiếng Anh viết là South) chỉ cực Nam.
Ngoài sắt và thép, nam châm còn hút được niken, côban, gađôlini. Các kim loại này là những vật liệu từ. Nam châm hầu như không hút đồng, nhôm và các kim loại không thuộc vật liệu từ.
Một số nam châm vĩnh cửu (gọi là nam châm) được dùng trong phòng thí nghiệm và đời sống.
Nam châm chữ U
Kim nam châm
Nam châm thẳng
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
2/. Kết luận :
Nam châm nào cũng có hai từ cực. Khi để tự do, cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc, còn cực luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam.
II). Tương tác giữa hai nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Thanh nam châm
Kim nam châm
C3: Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau. Quan sát hiện tượng, cho nhận xét.
C4: Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châm?
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
II). Tương tác giữa hai nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Các nhóm xem lại kết quả thực hiện thí nghiệm
Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên hút nhau.
Từ kết quả thí nghiệm trên, ta rút ra được kết luận gì ?
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
2/. Kết luận :
Nam châm nào cũng có hai từ cực. Khi để tự do, cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc, còn cực luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam.
II). Tương tác giữa hai nam châm :
1/. Thí nghiệm:
Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên hút nhau.
2/. Kết luận :
?
III). Vận dụng :
C5: Giải thích thế nào hiện tượng hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam?
Có thể Tổ Xung Chi đã lắp đặt trên xe một thanh nam châm.
C6: Người ta dùng la bàn để xác định hướng Bắc, Nam. Các nhóm tìm hiểu cấu tạo của la bàn. Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng. Giải thích.
Bộ phậ�n chỉ hướng của la bàn là kim nam châm. Bởi vì tại mọi vị trí trên Trái Đất (trừ ở hai cực) kim nam châm luôn chỉ hướng Nam - Bắc.
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
II). Tương tác giữa hai nam châm :
III). Vận dụng:
C7: Hãy nêu cách xác định từ cực của các nam châm trong phòng thí nghiệm?
- Cực có ghi chữ N là cực Bắc. Cực có ghi chữ S là cực Nam.
- Treo nam châm tự do, cực nam châm chỉ hướng nam là cực từ Nam còn cực kia là cực từ Bắc.
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
II). Tương tác giữa hai nam châm :
III). Vận dụng:
C8: Hãy xác định tên các từ cực của thanh nam châm trên hình 21.5
N
S
Sát với cực có chữ N (cực Bắc) của thanh nam châm treo trên dây là cực Nam của thanh nam châm cần xác định, còn cực kia là cực Bắc.
Hình 21.5
S
N
Bài 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU
I). Từ tính của nam châm :
Chương II. ĐIỆN TỪ HỌC
Thứ tư, ngày 31 tháng 10 năm 2012
II). Tương tác giữa hai nam châm :
III). Vận dụng:
Hãy nêu kết luận về từ tính của nam châm ?
Nam châm nào cũng có hai từ cực. Khi để tự do, cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc, còn cực luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam.
2. Hãy cho biết sự tương tác giữa hai nam châm ?
Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên hút nhau.
CỦNG CỐ KIẾN THỨC
CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
 Đọc nội dung Có thể em chưa biết
 Học thuộc lòng nội dung bài học
 Làm các bài tập trong sách bài tập.
 Xem trước bài 22 : Tác dụng từ của dòng điện
– Từ trường