Bài 21. Nam châm vĩnh cửu

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO H PHƯỚC LONG
TRƯỜNG THCS A VĨNH PHÚ ĐỐNG

TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH
VẬT LÝ 9
Giáo Viên TH: LÊ THANH LỰC
Năm 1820 nhà bác học ơ-xtét người Đan Mạch phát kiến về sự liên hệ giữa điện và từ, (mà hàng nghìn năm về trước con người vẫn coi là hai hiện tượng tách biệt, không liên hệ gì với nhau). Là cơ sở cho sự ra đời của động cơ điện. Giải phóng sức lao động cho con người. Với những ý nghĩa quan trọng đó th?y trò chúng ta sẽ nghiên cứu v? điện và từ qua chương II. Điện từ học
CHƯƠNG II. ĐIỆN TỪ HỌC
Nam châm điện có đặc điểm gì khác nam châm vĩnh cửu.
Từ trường tồn tại ở đâu ? Làm thế nào nhận biết được từ trường ? Biểu diễn từ trường bằng hình vẽ như thế nào ?
Lực điện từ do từ trường tác dụng lên dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có đặc điểm gì ?
Trong điều kiện nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng ?
Máy phát điện xoay chiều có cấu tạo và hoạt động như thế nào ?
Vì sao ở hai đầu đường dây tải điện phải đặt máy biến thế ?
Tổ Xung Chi là nhà phát minh Trung Quốc thế kỹ V. Ông đã chế ra xe chỉ nam.Đặc điểm của xe này là dù có chuyển động theo hướng nào thì hình nhân đặt trên xe cũng chỉ tay về hướng Nam. Bí quyết nào đã làm cho hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam?
Tiết 23-Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
I- TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
1- Thí nghiệm
C1
Đưa thanh kim loại lại gần các vật bằng sắt, nếu thanh kim loại hút được các vật bằng sắt thì thanh đó là nam châm
Phương án thí nghiệm:
C2
Bắc
Nam
Làm sao để biết một thanh kim loại có phải là nam châm hay không ?
Tiết 23-Bài 21
Có phải mọi kim loại đều bị nam châm hút không?Muốn trả lời được câu hỏi này em làm thí nghiệm như thế nào?
Nam châm hút được sắt, thép, niken, côban......Các kim loại này gọi là vật liệu từ.
Nam châm hầu như không hút được đồng, nhôm và các kim loại không thuộc vật liệu từ.
Khi đã đứng cân bằng kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?
Xoay kim nam châm,buông tay,kim nam châm còn chỉ hướng Nam-Bắc nữa không?
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
I- TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
1- Thí nghiệm
2- Kết luận
Nam châm nào cũng có hai cực. Khi để tự do, cực luôn chỉ về hướng Bắc gọi là cực Bắc (sơn màu đỏ hoặc ghi chữ N), còn cực luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam (sơn màu xanh hoặc ghi chữ S).
Các dạng nam châm
N
S
N
S
N
S
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
I- TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
1- Thí nghiệm
2- Kết luận
II- TƯƠNG TÁC GiỮA HAI NAM CHÂM
1- Thí nghiệm
C3
Hút nhau
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
I- TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
1- Thí nghiệm
2- Kết luận
II- TƯƠNG TÁC GiỮA HAI NAM CHÂM
1- Thí nghiệm
C4
2- Kết luận
Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên hút nhau.
Đẩy nhau
Tiết 22-Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
I- TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
Qua đây em hãy cho biết có mấy cách để nhận biết cỏc t? c?c c?a m?t nam châm?
II- TƯƠNG TÁC GiỮA HAI NAM CHÂM
+Căn cứ vào màu sơn (d? ho?c xanh)
+ Căn cứ vào kí hiệu bằng chữ viết ( N hoặc S).
+Căn cứ vào sự định hướng của nam châm khi d? t? do.
+ Căn cứ vào sự tương tác giữa hai nam châm.
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
III- VẬN DỤNG
C5
Có thể trên hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi có gắn thanh nam châm và cánh tay là cực nam của nam châm
C6
Bộ phận chính chỉ hướng của la bàn là kim nam châm. Vì mọi nơi trên trái đất kim nam châm luôn chỉ hướng Nam – Bắc

Người ta dùng la bàn để xác định hướng Bắc, Nam. Tìm hiểu cấu tạo của la bàn. Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng. Giải thích. Biết rằng mặt số của la bàn có thể quay độc lập với kim nam châm. ?
Theo em, có thể giải thích như thế nào về hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam ?
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
III- VẬN DỤNG
C8
S
N
Xác định tên từ cực của thanh nam châm trên
Nếu một nam châm không có chữ ghi hoặc màu sơn thì làm thế nào để xác định từ cực của nam châm đó?
Bài tập 21.1(48): Có một số quả đấm cửa làm bằng đồng và một số quả làm bằng sắt mạ đồng. Hãy tìm cách phân biệt chúng ?
Bài 21.1(48): Đưa nam châm lại gần quả đấm, nếu quả đấm nào bị nam châm hút thì đó là quả đấm làm bằng sắt. Nếu không bị hút thì đó là quả đấm bằng đồng.
Bài 21.2(48): Có hai thanh kim loại luôn hút nhau bất kể đưa các đầu nào của chúng lại gần nhau. Có thể kết luận được rằng một trong hai thanh này không phải là nam châm?
Bài 21.2(48):Có thể kết luận được rằng một trong hai thanh không phải là thanh nam châm vì nếu cả hai là thanh nam châm thì có khi chúng đẩy nhau.
Bài 21.4(48): quan sát thanh nam châm trong hình 21.1. (trong thí nghiệm sau) Giải thích tại sao thanh nam châm hai lại lơ lửng trên thanh nam châm một ?
Bài 21.4( 48) .Vì hai cực cùng tên của nam châm trên và nam châm dưới đặt gần nhau nên đẩy nhau.
Bài 21.6(48): Trên thanh nam châm, chổ nào hút sắt mạnh nhất?
A. Phần giửa của thanh. B. Từ cực bắc.
C. Cả hai từ cực.
D. Mọi chổ đều hút sắt mạnh như nhau.
H?T
GI?
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Bài 21.7(48-49): Khi nào hai thanh nam châm hút nhau ?
A. Khi hai cực Bắc để gần nhau.
B. Khi hai cực Nam để gần nhau.
C. Khi để hai cực khác tên gần nhau. D. Khi cọ xát hai cực tên vào nhau.
H?T
GI?
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Bài 21.8(49): Vì sao có thể nói rằng Trái Đát giống như một thanh nam châm khổng lồ?
A. Vì Trái Đất hút tất cả các vật về phía nó.
B. Vì Trái Đất hút các vật bằng sắt về phía nó.
C. Vì Trái Đất hút các thanh nam châm về phía nó.
D. Vì mỗi cực của một thanh nam châm để tự do luôn hướng về một cực của Trái Đất.
H?T
GI?
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Bài 21.9(49): Khi một thanh nam châm bị gảy làm hai nửa, nhận định nào dưới đây là đúng?
A. Một nửa trở thành nam châm mới chỉ có một cực ở nửa đầu.
B. Hai nửa đều mất hết từ tính.
C. Mổi nửa thành một nam châm có hai cực từ cùng tên ở hai đầu.
D. Mổi nửa thành một nam châm có hai cực từ khác tên ở hai đầu.
H?T
GI?
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Bài 21.10(49): Có hai thanh kim loại A, B bề ngoài giống hệt nhau, trong đó một thanh là nam châm. Làm thế nào để xát định được thanh nào là nam châm?
A. Đưa thanh A lại gần B, nếu A hút B thì A là nam châm.
B. Đưa thanh A lại gần B, nếu A đẩy B thì A là nam châm.
C. Dùng một sợi chỉ mềm buộc vào giữa thanh kim loại rồi treo lên, nếu khi cân bằng thanh đó luôn nằm hướng Bắc Nam thì đó là nam châm.
D. Đưa thanh kim loại lên cao rồi thả rơi, nếu thanh đó luôn rơi lệch về một cực của Trái Đất thì đó là nam châm..
H?T
GI?
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Bài 21.11(49): Một nam châm vĩnh cữu có đặc tính nào dưới đây?
A. Khi bị cọ xát thì hút các vật nhẹ.
B. Khi bị nung nóng lên thì có thể hút các vụn sắt.
C. Có thể hút các vật bằng sắt.
D. Một đầu có thể hút, còn đầu kia thì đẩy các vụn sắt.
H?T
GI?
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Tại sao nói nam châm có tính chất từ?
Mỗi nam châm có mấy từ cực? Nêu các cách xác định tên các từ cực?
Khi hai nam châm đặt gần nhau thì nó tương tác với nhau như thế nào?
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
GHI NH? KI?N TH?C
- Nam châm nào cũng có hai cực. Khi để tự do, cực luôn về hướng Bắc gọi là cực Bắc (sơn màu đỏ hoặc chữ N), còn cực luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam (sơn màu xanh hoặc chữ S).
Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các cực khác tên hút nhau.
Bài 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm các bài tập còn lại trang 21- trang 26
- Xem trước bài
“TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐiỆN – TỪ TRƯỜNG”
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ