Bài 21. Nam châm vĩnh cửu

VẬT LÍ 9
TẬP THỂ HỌC SINH LỚP 9A2
Trong điều kiện nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng?
Máy phát điện xoay chiều có cấu tạo và hoạt động như thế nào?
Vì sao ở hai đầu mỗi đường dây tải điện phải đặt máy biến thế?
CHƯƠNG II: ĐIỆN TỪ HỌC
Nam châm điện có đặc điểm gì giống và khác nam châm vĩnh cửu?
Từ trường tồn tại ở đâu? Làm thế nào để nhận biết từ trường? Biểu diễn từ trường bằng hình vẽ như thế nào?
Lực điện từ do từ trường tác dụng lên dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có đặc điểm gì ?
BÀI 21
NAM CHÂM VĨNH CỬU
Nhớ lại kiến thức đã học và đọc thông tin trong SGK hoàn thành phiếu học tập
Hãy làm thí nghiệm xem nam châm có đặc điểm gì?
Ngoài sắt ra thì nam châm còn hút được những vật liệu nào? Hãy đọc thông tin trong SGK trang 59
Nam châm có thể hút các vật liệu nào sau đây?
a. Sắt
b. Đồng
c. Kẽm
d. Nhôm
e. Côban
f. Niken
g. Chì
h. Thép
i. Nhựa
k. Bạc
N
S
S (South): cực Nam
Hút sắt, thép, niken, coban, gađôlini…
Không hút đồng, nhôm, hợp kim Inox…
N (North): cực Bắc
Cách sơn màu, ký hiệu từ cực
Fe
Co
Ni
Cu
Al
Tiếp theo các em đề xuất phương án kiểm tra thanh kim loại có phải là nam châm hay không?
A
Thanh kim loại
B
Thanh nam châm
Nam châm có thể hút các vật bằng sắt hoặc thép…..
Có một số quả đấm cửa bằng đồng và một số quả đấm cửa bằng sắt mạ đồng. Làm thế nào để tìm ra các quả đấm cửa bằng sắt mạ đồng?
?
Có hỗn hợp sắt,nhựa, gỗ,nhôm,đồng làm sao tách sắt ra khỏi hỗn hợp?
Có những loại nam châm nào?
Nam châm thẳng
Nam châm chữ U
Kim nam châm
* Theo em có những cách nào để nhận biết các từ cực của một nam châm?
- Dựa vào cách sơn màu.
- Dựa vào các ký hiệu của cực (N , S).
- Dựa vào sự tương tác giữa hai nam châm.
- Dựa vào sự định hướng của nam châm (khi để tự do).
Một số hình ảnh về nam châm sử dụng trong kỹ thuật
Khi đi trên biển, trong rừng, trên sa mạc làm thế nào để biết mình có đi đúng hướng không?
Chúng ta phải dùng la bàn
La bàn có cấu tạo như thế nào? Bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng?
- Cấu tạo la bàn: gồm một cái hộp bên trong có một kim nam châm có thể tự quay quanh trục đặt giữa tâm.
Bộ phận chỉ hướng của la bàn là kim nam châm
BỘ SƯU TẬP "LA BÀN"
00
Một số ứng dụng của nam châm
Đầu đọc đĩa nhạc
Máy thu điện báo
Cần cẩu điện
Loa điện
Động cơ điện
Hai nam châm nếu để gần nhau thì hiện tượng gì xảy ra?
TÌM HIỂU TƯƠNG TÁC GiỮA HAI NAM CHÂM
Phiếu học tập - (Th?i gian 2 phỳt)
Các nhóm làm thí nghiệm rồi dựa vào kết quả thu được đánh dầu X vào các ô trống trong bảng sau:
Đưa từ cực của 2 nam châm lại gần nhau như hình vẽ sau. Hiện tượng gì sẽ xảy ra?
Khi đưa hai từ cực của hai nam châm gần nhau, nếu các cực cùng tên thì..…………;các cực khác tên thì…………
Đẩy
Hút
Đẩy
hút nhau
đẩy nhau

Khi đặt hai nam châm gần nhau:
+ Các từ cực cùng tên đẩy nhau
+ Các từ cực khác tên hút nhau.
Câu 1: Dùng nam cham có thể tách riêng các vụn kim loại trong hỗn hợp nào sau đây?
A. Nhôm và đồng
D. Niken và côban
B. Đồng và sắt
C. Sắt và niken
Câu 2: Nếu có một thanh nam châm thẳng bị gãy tại chính giữa của thanh, hỏi lúc này một nửa còn lại của thanh nam châm sẽ như thế nào?
C. Mất hết các cực từ
A. Chỉ còn cực từ Bắc
B. Chỉ còn cực từ Nam
D. Vẫn còn hai cực Bắc và Nam
Tổ Xung Chi là nhà phát minh của Trung Quốc thế kỉ V. Ông đã chế ra xe chỉ nam.
Đặc điểm của xe này là, dù xe có chuyển động theo hướng nào thì hình nhân trên xe cũng chỉ tay về hướng Nam.
Bí quyết nào đã làm cho hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam?
Các từ cực và các cực địa lí của Trái Đất có trùng nhau không?
Thật ra la bàn có chỉ đúng hướng cực Bắc không?
Thực chất cực Bắc địa lí là từ cực nào?
* Nam châm nào cũng có 2 từ cực: Cực Bắc(N), Cực Nam(S)
* Khi để tự do, nam châm luôn chỉ hướng Bắc - Nam
Khi đặt 2 nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên thì đẩy nhau, các từ cực khác tên thì hút nhau.
Vào năm 1600, nhà vật lý người Anh W.Gin-bớt, (1540-1603), đã đưa giả thuyết Trái Đất là một nam châm khổng lồ. Để kiểm tra ông đã làm một quả cầu lớn bằng sắt nhiễm từ, gọi nó là “Trái Đất tí hon” và đặt các từ cực của nó ở các địa cực. Đưa la bàn lại gần Trái Đất tí hon ông thấy trừ ở hai đầu cực, còn ở mọi điểm trên quả cầu, kim la bàn đều chỉ hướng Nam-Bắc. Hiện nay vẫn chưa có sự giải thích chi tiết và thỏa đáng về nguồn gốc từ tính của Quả Đất.
Có thể em chưa biết
- Đọc lại phần có thể em chưa biết, học bài
- Làm bài tập trong SBT từ 22.1 đến 22.11
Đọc trước bài 22 - trang 61 SGK, tìm hiểu:
+ Từ trường tồn tại nơi đâu?
+ Loại lực do từ trường tác dụng lên kim nam châm đặt trong từ trường có tên là gì?
+ Người ta dùng vật dụng nào để nhận biết sự tồn tại của từ trường?
Chân thành cảm ơn
quý thầy cô
đến tham dự!