Bài 21. Nam châm vĩnh cửu

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN THANH HÀ
TRƯỜNG THCS THANH THỦY
GIÁO ÁN THAM DỰ HỘI GIẢNG
Môn: Vật lí lớp 9.
Tiết 23: NAM CHÂM VĨNH CỬU
Người thực hiện: Trịnh Thị Xuyến.
Đơn vị công tác: Trường THCS Thanh Thủy.
Chương II:
ĐIỆN TỪ HỌC
Tiết 23:
NAM CHÂM VĨNH CỬU
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
Đưa thanh kim loại đó lại gần các vật bằng sắt.
Nếu thanh kim loại đó hút các vật bằng sắt => Thanh kim loại đó là một nam châm.
Nếu thanh kim loại đó không hút các vật bằng sắt => Thanh kim loại đó không phải là nam châm.
Ngoài sắt, thép, nam châm còn hút được niken, côban, gađôlini …
Các kim loại này là những vật liệu từ.
16:52
Có một số quả đấm cửa bằng đồng và một số quả đấm cửa bằng sắt mạ đồng. Em hãy nêu cách phân loại chúng.
Đưa nam châm lại gần các quả đấm cửa.
Nếu quả đấm cửa bị nam châm hút thì nó làm bằng sắt mạ đồng.
Nếu quả đám cửa không bị nam châm hút thì nó được làm bằng đồng.
Một ngày đẹp trời, đang dạo chơi trên đường bỗng dưng ta nhìn thấy ….
XE HÚT ĐINH
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
Khi đứng cân bằng kim nam châm chỉ theo hướng Nam – Bắc.






Khi nằm cân bằng, kim nam châm còn chỉ hướng cũ nữa không?
Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định.
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, kim (hoặc thanh) nam châm tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
Một cực (từ cực) của nam châm luôn chỉ hướng Bắc (gọi là cực Bắc), còn cực kia luôn chỉ hướng Nam (gọi là cực Nam).
Khi đứng cân bằng kim nam châm chỉ theo hướng Nam – Bắc.






Từ thí nghiệm, em rút ra kết luận gì?
Xoay kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định. Khi nằm cân bằng, kim nam châm vẫn chỉ hướng Nam – Bắc.
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
+ Người ta sơn các màu khác nhau để phân biệt các từ cực của nam châm.
+ Nhiều khi trên nam châm ghi chữ N (North) chỉ cực Bắc và chữ S (South) chỉ cực Nam.
Một số nam châm thường dùng
Trong SGK quy ước: đối với các nam châm đầu có màu ghi nhạt ứng với cực Nam (S), đầu có màu đậm ứng với cực Bắc (N).
MỘT SỐ NAM CHÂM KHÁC DÙNG TRONG ĐỜI SỐNG VÀ KĨ THUẬT
16:52
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM
1. Thí nghiệm
a. Mục đích: tìm hiểu sự tương tác của hai nam châm.
b. Dụng cụ: hai nam châm
c. Tiến hành:
Quan sát hiện tượng xảy ra trong các trường hợp:
TH1: Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau.
TH2: Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần nhau.
Quan sát hình 21.3 và cho biết các dụng cụ dùng trong thí nghiệm?
Nêu các bước tiến hành thí nghiệm?
đẩy
đẩy
hút
hút
Nhóm: ………………
PHIẾU HỌC TẬP
(Thời gian thực hiện: 4 phút)
A. BẢNG GHI KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM
B. KẾT LUẬN
Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì:
Chúng …………………… nhau nếu hai từ cực cùng tên.
Chúng ……………………. nhau nếu hai từ cực khác tên.
đẩy
hút
1,5 điểm
1,5 điểm
1,5 điểm
1,5 điểm
2 điểm
2 điểm
16:52
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM
1. Thí nghiệm
a. Mục đích: tìm hiểu sự tương tác của hai nam châm.
b. Dụng cụ: hai nam châm
c. Tiến hành: quan sát hiện tượng xảy ra khi đưa các từ của hai nam châm lại gần nhau.
2. Kết luận
Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì:
- Chúng đẩy nhau nếu các cực cùng tên.
- Chúng hút nhau nếu các cực khác tên.
NAM CHÂM VĨNH CỬU
16:52
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
- Xe chỉ nam là một phát minh của người Trung Quốc cổ, có dạng một chiếc xe hai bánh trên đó có một hình nhân luôn chỉ về hướng Nam bất kể hướng chuyển động của chiếc xe.
Bài 1: Theo em, có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam?
=> Tổ Xung Chi đã gắn trên xe một kim nam châm, cực Nam của kim nam châm này gắn với tay của hình nhân.
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM
Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì:
- Chúng đẩy nhau nếu các cực cùng tên.
- Chúng hút nhau nếu các cực khác tên.
III. VẬN DỤNG
16:52
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
Bài 2: Tìm hiểu la bàn
a.Công dụng: la bàn dùng để xác định phương hướng.
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM
Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì:
- Chúng đẩy nhau nếu các cực cùng tên.
- Chúng hút nhau nếu các cực khác tên.
III. VẬN DỤNG
b. Cấu tạo:
Gồm hai bộ phận chính:
Kim nam châm.
Mặt số.
c. Hoạt động
Kim nam châm có tác dụng chỉ hướng. Vì tại mọi vị trí trên Trái Đất (trừ hai cực) thì khi nằm cân bằng kim nam châm đều chỉ hướng Nam – Bắc.
d. Sử dụng
Em hãy mô tả cấu tạo của la bàn.
Bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng? Giải thích.
16:52
Xác định hướng cần kiểm tra
Đặt la bàn trước mặt. Quay mặt số la bàn sao cực N nằm ở đầu đỏ của kim la bàn
Tra số trên la bàn tương ứng với hướng cần kiểm tra.
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG LA BÀN ĐỂ TÌM PHƯƠNG HƯỚNG
Đối chiếu số tra được với bảng để biết hướng.
Em hãy dùng la bàn của nhóm mình để xác định hướng bảng, cửa ra vào lớp…
Chú ý: Khi sử dụng la bàn cần đặt la xa các nam châm khác, các thiết bị điện, điện tử …
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
- Các từ cực của nam châm không trùng với các cực địa lí.
- Từ cực nằm gần cực Bắc địa lí là từ cực Nam, từ cực nằm gần cực Nam địa lí là từ cực Bắc.
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM
Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì:
- Chúng đẩy nhau nếu các cực cùng tên.
- Chúng hút nhau nếu các cực khác tên.
III. VẬN DỤNG
16:52
Tiết 23: nam châm vĩnh cửu
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM
- Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt, thép.
- Bình thường, khi kim nam châm (thanh nam châm) tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc.
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM
Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì:
- Chúng đẩy nhau nếu các cực cùng tên.
- Chúng hút nhau nếu các cực khác tên.
III. VẬN DỤNG
Bài 4: Đưa một thanh kim loại lại gần một nam châm treo trên giá thí nghiệm. Nam châm hút thanh kim loại.
Có thể khẳng định thanh kim loại trên là nam châm hay không?
Chưa khẳng định được thanh kim loại trên là nam châm.
Vì nam châm cũng có khả năng hút sắt, thép…
16:52
Nhiệm vụ VỀ NHÀ
Tìm hiểu các nội dung sau:
a. Vị trí nào của nam châm hút sắt nhiều nhất?
b. Có thể tách riêng hai từ cực của nam châm không?
c. Có một nam châm đã bị mất dấu các cực. Tìm cách xác định các từ cực của nam châm này.
2. Làm các bài tập trong SBT.
3. Đọc “Có thể em chưa biết” SGK trang 60.
4. Chuẩn bị bài “ TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN – TỪ TRƯỜNG”.
16:52
Cám ơn quý thầy cô
và các em học sinh.
16:52