Bài 21. Liên kết câu và liên kết đoạn văn

Liên kết câu và liên kết đoạn văn .
I . Khái niệm liên kết
1. Ph©n tÝch vÝ dô mÉu :
Vấn đề bàn luận : Cách thức người nghệ sĩ phản ánh thực tại .
- Chủ đề góp phần làm sáng tỏ thực chất của n?i dung van ngh? là lời gửi gắm từ tình cảm của nhà văn , nhà thơ .
=> Liên kết chặt chẽ với chủ đề chung của toàn văn bản . Nội dung , ý nghĩa và vai trò của văn nghệ đối với đời sống con người .
* Nội dung chính :
- C©u 1 : ChÊt liÖu cña t¸c phÈm nghÖ thuËt lÊy tõ cuéc sèng .
- C©u 2 : NghÖ sÜ lu«n t¹o ra c¸i míi trong nh÷ng s¸ng t¸c cña m×nh .
- C©u 3 : Nh÷ng c¸ch thøc kh¸c nhau ®Ó thÓ hiÖn sù ®ãng gãp đó
* Trình tự sắp xếp :
- Câu 1 : Nêu lên một nguyên lí chung.
- Câu 2 : Mở rộng vấn đề .
- C©u 3 : Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò , nªu lªn ®Ò tµi cña c¶ ®o¹n .
=> Liên kết về nội dung :
+ Các đoạn văn bản phải p h?c vụ chủ đề chung của văn bản , các câu ph?c vụ chủ đề của đoạn văn -> Liên kết chủ đề .
+ Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí ( liên kết lô gích ) .
II-LUYỆN TẬP
* Các biện pháp :
- Quan hệ từ " nhưng " nối câu 1 với câu 2 -> Phép nối .
- Từ " anh " ở câu 3 thay cho từ " nghệ sĩ " ở câu 2 có tác dụng nối câu 2 , 3 -> phép thế .
- Từ " tác phẩm ở câu 1 được lặp lại ở câu 3 liên kết 2 câu này với nhau -> phép lặp từ .
- Từ " tác phẩm " nằm cùng trường nghĩa với từ nghệ sĩ -> phép liên tưởng
* Chủ đề của đoạn văn là khẳng định trí tuệ của con người Việt Nam , quan trọng hơn là những hạn chế cần khắc phục . Đó là sự thiếu hụt về kiến thức , khả năng thực hành và sáng tạo yếu do cách học thiếu thông minh gâu ra .
* Nội dung các câu văn đều tập trung vào chủ đề đó .
* Trình tự sắp xếp hợp lí của các ý trong các câu :
- Những mặt mạnh của trí tuệ Việt Nam .
- Những điểm hạn chế .
- Cần khắc phục hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới .
Cụ thể :
Câu 1 : Nêu điểm mạnh .
Câu 2 : Đánh giá lợi ích của điểm mạnh trong thời đại ngày nay .
Câu 3 : Chỉnh ý .
Câu 4 : Những điểm yếu .
Câu 5 : Yêu cầu khắc phục điểm yếu để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới .
* C¸c phÐp liªn kÕt :
- PhÐp nèi : Tõ " nh­ng " ë c©u 3 nèi víi 2 c©u tr­íc .
- PhÐp thÕ : + Tõ " Êy " ë c©u 4 thay thÕ cho " c¸i yÕu " ë c©u 3 .
+ Tõ " nµy " ë c©u 5 thay " kiÕn thøc " vµ " kh¶ n¨ng - s¸ng t¹o" ë c©u 4 .
- PhÕp lÆp : + Tõ " m¹nh " ë c©u 1 , 3 .
+ Tõ " th«ng minh " ë c©u 1 , 5 .
+ Tõ " Lç hæng " ë c©u 4 , 5 .
- PhÐp ®ång nghÜa : " KiÕn thøc " ~ " tri thøc "