Bài 21. Liên kết câu và liên kết đoạn văn

Trường THPT Mạc Đĩnh Chi
Sở GD & ĐT Hải Dương
I/ ÔN LẠI LÝ THUYẾT :
1/ Khái niệm về liên kết :
2/ Liên kết nội dung :
3/ Liên kết hình thức
II/ LUYỆN TẬP :
Bài tập 1 : Chỉ ra các phép liên kết câu & liên kết đoạn trong những trường hợp sau đây
Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân , nhằm mục đích đào tạo những công dân & cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà . Về mọi mặt , trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân & phong kiến .
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò & cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa .
Chỉ ra các phép liên kết câu & liên kết đoạn trong đoạn văn trên đây
Phép lặp  lặp từ “trường học”  Liên kết câu
trường học
trường học
Liên kết đoạn : Từ “ Như thế” ở đoạn (2) chỉ ra vấn đề nêu ra ở đoạn (1)
b/ Văn nghệ đã làm cho tâm hồn họ thực được sống . Lời gởi của văn nghệ là sự sống .
Sự sống ấy tỏa đều cho mọi vẻ , mọi mặt của tâm hồn. Văn nghệ nói chuyện với tất cả tâm hồn chúng ta, không riêng gì trí tuệ , nhất là tri thức .
Liên kết câu : Phép lặp  Từ “văn nghệ”
các câu (1) & (2)
Liên kết đoạn : Từ “ sự sống” câu (2) đoạn (1) được lặp lại ở câu (1) đoạn (2)
Văn nghệ
Văn nghệ
Sự sống
Sự sống
C . Thật ra , thời gian không phải là một mà là hai : đó vừa là một định luật tự nhiên, khách quan, bao trùm thế giới, vừa là một khái niệm chủ quan của con người đơn độc. Bởi vì chỉ có con người mới có ý thức về thời gian. Con người là sinh vật duy nhất biết rằng mình sẽ chết , & biết rằng thời gian là liên tục .
C/Liên kết câu : phép lặp  từ “thời gian” “con người” được lặp lại ở cả 3 câu .
d. Những người yếu đuối vẫn hay hiền lành. Muốn ác phải là kẻ mạnh .
d. Phép liên tưởng :yếu đuối  hiền lành – ác  mạnh
Bài tập 2 : Trong 2 câu dưới đây những cặp từ trái nghĩa phân biệt đặc điểm thời gian vật lý với đặc điểm của thời gian tâm lí giúp cho 2 câu ấy liên kết chặt chẽ với nhau.
Thời gian vật lí vô hình,giá lạnh, đi trên con đường thẳng tắp, đều đặn như một cái máy( tuyệt hảo vì không bao giờ hư),tạo tác & phát hủy mọi sinh vật, mọi hiện hữu.Trong khi đó thời gian tâm lí lại hữu hình, nóng bỏng, quay theo một hình tròn, lúc nhanh , lúc chậm với bao nhiêu kỷ niệm nhớ thương về dĩ vãng,cũng như bao nhiêu dự trù lo lắng cho tương lai.
Các cặp từ trái nghĩa
Bài tập3
Hãy chỉ ra các lỗi về liên kết nội dung trong những đoạn trích sau & nêu cách sửa các lỗi ấy.
a) Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận.Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối .
a) Lỗi về liên kết nội dung : Các câu không phục vụ chủ đề chung của đoạn văn
Chữa: Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông . Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận . Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.
b) Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng mắc bệnh, ốm liền trong 2 năm rồi chết.Chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng ,hầu hạ chồng , bú mớm cho con.Có những ngày ngắn ngủi cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô cùng .
Lỗi về liên kết nội dung: Trật tự nêu trong các câu không hợp lý
b) Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng mắc bệnh, ốm liền trong 2 năm rồi chết. Suốt hai năm anh ốm nặng chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng,hầu hạ chồng, bú mớm cho con.Có những ngày ngắn ngủi cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô cùng .
Bài tâp 4 : Chỉ & nêu cách sửa các lỗi liên kết hình thức trong những đoạn trích sau đây.
a) Với bộ răng khỏe cứng, loài nhện khổng lồ này có thể cắn thủng cả giày da. Mọi biện pháp chống lại nó vẫn chưa có kết quả vì chúng sống sâu dưới mặt đất . Hiện nay, người ta vẫn đang thử tìm cách bắt chúng để lấy nọc điều trị cho những người bị nó cắn .
Lỗi về hình thức
a) Lỗi dùng từ ở câu (2) và câu (3) không thống nhất – Thay đại từ “nó”  đại từ “chúng”
chúng
b)Tại văn phòng, đồng chí Bộ trưởng đã gặp gỡ một số bà con nông dân để trao đổi ý kiến . Mỗi lúc bà con kéo đến hội trường một đông .
Bài tập ( b) Dùng 2 từ không cùng nghĩa với nhau “văn phòng” “hội trường”
Sửa : Thay từ “hội trường” ở câu (2) bằng từ “văn phòng”
Văn phòng
Lưu ý :


Cần sử dụngcác phép liên kết câu một cách chính xác , linh hoạt để diễn đạt đúng & hay .
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
Viết đoạn văn với chủ đề lao động, sử dụng các biện pháp liên kết .
Chuẩn bị bài : Con cò
Chuẩn bị : Vẽ tranh minh họa hình ảnh em bé được mẹ ru ngủ ,hình ảnh Con cò trong giấc mơ .