Bài 21. Liên kết câu và liên kết đoạn văn

PHÒNG GD & ĐT TỦA CHÙA
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN
TỔ : ANH + VĂN
NGỮ VĂN 9
NĂM HỌC : 2010- 2011
:
1. HOÀN THIỆN SƠ ĐỒ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN ?

2. Chỉ ra phép liên kết trong câu sau :

Những người yếu đuối vẫn hay hiền lành. Muốn ác
phải là kẻ mạnh
( Nam Cao- Chí phèo )
1.Sơ đồ phương tiện liên kết
LIÊN KẾT CÂU, LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
LIÊN KẾT NỘI DUNG
LIÊN KẾT HÌNH THỨC

LIÊN KẾT
CHỦ ĐỀ

LIÊN KẾT
LÔ GÍC
PHÉP NỐI
PHÉP LẶP
PHÉP THẾ
PHÉP
ĐỒNG NGHĨA ,
TRÁI NGHĨA
PHÉP
LIÊN TƯỞNG
2. Phép liên kết câu là :
Những người yếu đuối vẫn hay hiền lành. Muốn ác phải là kẻ mạnh
( Nam Cao- Chí phèo )

Phép trái nghĩa : yếu đuối >< mạnh ; hiền lành >< ác
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
( Luyện tập )

TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN ( LUYỆN TẬP )
I. ÔN TẬP LÝ THUYẾT:
II. LUYỆN TẬP :
1,BÀI TẬP 1 ( sgk /49+50)
LIÊN KẾT NỘI DUNG
LIÊN KẾT HÌNH THỨC
LIÊN KẾT CÂU,
LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
LIÊN KẾT
NỘI DUNG
LIÊN KẾT
HÌNH THỨC



A, Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến.
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa.
( Hồ Chí Minh, Vấn đề giáo dục)
TIẾT 110: LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luyện tập)
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
( LUYỆN TẬP )
B�I T?P 1.
Chổ ra caực pheựp lieõn keỏt caõu, lieõn keỏt ủoaùn vaờn:
trường học
trường học
Về mọi mặt
TIẾT 110: LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luyện tập)
C1=> C2 -> Trường học -> phép lặp.
-> VỊ m�i mỈt -> Ph�p n�i
* Liên kết đoạn văn:
Từ " như thế" ở đoạn 2 thay thế câu " Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn . phong kiến" ở đoạn 1 => Ph�p th?
* Liên kết câu:
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
( LUYỆN TẬP )
T? "Tru?ng h?c" li�n tu?ng d?n "th?y gi�o, h?c trị ,c�n b?" => Ph�p li�n tu?ng

B, Văn nghệ đã làm cho tâm hồn họ thực được sống. Lời gửi của
văn nghệ là sự sống.
Sự sống ấy tỏa đều cho mọi vẻ, mọi mặt của tâm hồn. Văn nghệ
nói chuyện với tất cả tâm hồn chúng ta , không riêng gì trí tuệ,
nhất là trí thức. (Nguyễn Đình Thi, Tiếng nói văn nghệ )
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
( LUYỆN TẬP )
* Li�n k?t c�u :
=> Phép lặp
Câu 3 -> Câu 4 : Tâm hồn
=> Phép lặp
* Li�n k?t do?n :
C�u 2 -> C�u 3 : S? s?ng
=> Phép lặp
Câu 4 -> Câu 1 : Văn nghệ
=> Phép lặp

Văn nghệ
Sự sống
Tâm hồn
Văn nghệ
Văn nghệ
Sự sống
Tâm hồn
Câu 1 -> Câu 2 : Văn nghệ
TIẾT 110: LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN (Luyện tập)
Thời gian vật lí vô hình, giá lạnh, đi trên một con đường thẳng tắp, đều đặn như một cái máy (tuyệt hảo bởi vì không bao giờ hư), tạo tác và phá hủy mọi sinh vật, mọi hiện hữu. Trong khi đó, thời gian tâm lí lại hữu hình, nóng bỏng quay theo một hình tròn, lúc nhanh lúc chậm với bao nhiêu kỉ niệm nhớ thương về dĩ vãng, cũng như bao nhiêu dự trù lo lắng cho tương lai.
C,Thật ra , thời gian không phải là một mà là hai : đó là một
định luật tự nhiên, khách quan , bao trùm thế giới ,vừa là
một khái niệm chủ quan của con người đơn độc . Bởi vì
chỉ có con người mới có ý thức về thời gian .Con người là
sinh vật duy nhất biết rằng mình sẽ chết, và biết rằng
thời gian là liên tục.
Thời gian là gì ?, trong tạp chí Tia sáng
1
2
3
Liên kết câu :
Câu 1 -> Câu 2 -> Câu 3 :
“ thời gian ,con người”
Câu 1 -> Câu 2 : Bởi vì
=> Phép lặp
=> Phép nối

thời gian
con người
thời gian
thời gian
con người
con người
Bởi vì

* LUẬT CHƠI ( 2 phút)
- Mỗi tổ được thảo luận 1 phút
-Mỗi tổ cử một đại diện lên bảng thi viết được nhiều
và đúng nhất các cặp từ trái nghĩa trong thời gian 1 phút.
- Chấm điểm nhận xét .

Trò chơi
Ai nhanh tay, nhanh mắt
120
119
118
117
116
115
114
113
112
111
110
109
108
107
106
105
104
103
102
101
100
99
98
97
96
95
94
93
92
91
90
89
88
87
86
85
84
83
82
81
80
79
78
77
76
75
74
73
72
71
70
69
68
67
66
65
64
63
62
61
60
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Hết giờ
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
( LUYỆN TẬP )
Bài tập 2 : Tìm trong hai câu những cặp từ ngữ trái nghĩa phân biệt đặc điểm của thời gian vật lí với đặc điểm của thời gian tâm lí, giúp cho hai câu ấy liên kết chặt chẽ với nhau :

vô hình >< hữu hình
giá lạnh >< nóng bỏng
thẳng tắp >< hình tròn
đều đặn >< lúc nhanh lúc chậm
di vóng >< tuong lai
=> Liên kết về nội dung và hình thức là yêu cầu chung cho tất cả các văn bản thuộc các PTBĐ. Vì thế, khi tạo lập văn bản, dù viết theo PTBĐ nào, HS cũng phải đảm bảo sự liên kết giữa các câu, các đoạn trong văn bản đó.

Thời gian vật lí
Thời gian tâm lí

phần thưởng của bạn là một điểm 10

phần thưởng của bạn là những bức tranh
Biết cách hoà hợp với những kiểu người khác nhau
Tặng bạn là một câu danh ngôn
Đừng so sánh bạn với người khác.
Không ai sống thay bạn
và bạn cũng không thể sống thay ai. Hãy từ bỏ cái cảm giác
xót xa thương hại bản thân mình.
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN ( LUYỆN TẬP )
BÀI TẬP 3 ( SGK- 50+51)
Hãy chỉ ra các lỗi về liên kết nội dung trong những đoạn trích sau và nêu cách sửa các lỗi ấy ?
a, Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận. Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.
( Dẫn theo Trần Ngọc Thêm )
L?i liờn k?t n?i dung : LIấN K?T CH? D? -> Cỏc cõu khụng cựng ph?c v? m?t ch? d?
Sửa : Cắm đi một mình trong đêm. Anh băng qua trận địa đại đội 2 của anh ,ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối .


Cách sửa :
Thêm một số từ ngữ hoặc câu để thiết lập liên kết chủ đề giữa các câu.
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN ( LUYỆN TẬP )
BÀI TẬP 3 ( sgk -50+51)
b, Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng chị mắc bệnh, ốm lền trong hai năm rồi chết. Chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng, hầu hạ chồng, bú mớm cho con. Có những ngày cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô. ( dẫn theo Trần Ngọc Thêm)

Kết luận : Lỗi về nội dung hay mắc phải là các câu, các đoạn thiếu thiếu liên kết về chủ đề ( các ý mâu thuẫn), câu văn thiếu lô - gíc khiến văn bản không mạch lạc, không liên kết.
L?i liờn k?t n?i dung : LIấN K?T Lễ G�C -> Cỏc cõu khụng cựng ph?c v? m?t ch? d?
Cách sửa : Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào câu 2 để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự kiện.
Sửa : Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng chị mắc bệnh, ốm lền trong hai năm rồi chết. Suốt hai năm anh ốm nặng ,chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng, hầu hạ chồng, bú mớm cho con. Chị còn nhớ có những ngày cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô.
( dẫn theo Trần Ngọc Thêm)
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN LUYỆN TẬP )
Bài tập 4:
Chỉ ra và nêu cách sửa các lỗi về liên kết hình thức trong đoạn trích dưới đây :
a, Với bộ răng khỏe cứng, loài nhện khổng lồ này có thể cắn thủng cả giày da. Mọi biện pháp chống lại nó vẫn chưa có kết quả vì chúng sống sâu dưới mặt đất. Hiện nay,người ta vẫn đang thử tìm cách bắt chúng để lấy nọc điều trị cho những người bị nó cắn.
( Báo )
Nó : dùng để chỉ vật mang tính cá thể.
Chúng : dùng để chỉ vật mang số nhiều.
Dùng nó không hợp lí => thay bằng chúng.
Kết luận :
Lỗi liên kết hình thức thường gặp là dùng từ ngữ liên kết không hợp lí.

BÀI TẬP 4 ( SGK/ 51 ) Chỉ ra và nêu cách sửa các lỗi liên kết hình thức trong những đoạn trích dưới đây ?
a, Với bộ răng khỏe cứng, loài nhện khổng lồ này có thể cắn thủng cả giày da. Mọi biện pháp chống lại nó vẫn chưa có kết quả vì chúng sống lâu dưới mặt đất. Hiện nay, người ta vẫn đang thử tìm cách bắt chúng để lấy nọc điều trị cho những người bị nó cắn.
nó
chúng
nó
chúng
L?i => Nó : dùng để chỉ vật mang tính cá thể.
Chúng : dùng để chỉ vật mang số nhiều.
Sửa : Dùng nó không hợp lý => thay bằng chúng

Lỗi : Từ " văn phòng" và từ "� hội trường" trong trường hợp này không cùng nghĩa với nhau.
b, Tại văn phòng, đồng chí Bộ trưởng đã gặp gỡ một số bà con nông dân để trao đổi ý kiến. Mỗi lúc bà con kéo đến hội trường một đông.
Sửa : Thay từ “ Văn phòng” => từ “hội trường”
hội trường
Kết luận :
Lỗi liên kết hình thức thường gặp là dùng từ ngữ liên kết không hợp lí.
bàI TậP 5: Viết một đoạn văn ngắn
( từ 3 dến 5 câu ) chủ đề về mùa xuân,
có sử dụng phép lặp, phép thế,
phép nối.
* §o¹n v¨n mÉu:
Cø mçi khi hoa ®µo chóm chÝm, ph¶ng phÊt trong giã rÐt lµ b¸o hiÖu mïa xu©n s¾p vÒ. Mïa xu©n lµ mïa ®Çu tiªn cña mét n¨m míi ,víi nhiÒu kÕ ho¹ch míi. Kh«ng nh÷ng vËy mïa xu©n cßn lµ mïa cña tr¨m hoa ®ua në, chim hãt lÝu lo ,c¶nh vËt trµn trÒ mét søc sèng míi. Råi tõng ®µn chim tró ®«ng trë vÒ, rÝu rÝt trªn nh÷ng ngän c©y nh­ ®ang vÉy gäi mïa xu©n vÒ.
* Liên kết về hình thức :
* Liên kết về nội dung :
Luyện tập :
* Bài tập phát hiện :
I. Ôn tập lí thuyết :
* Chữa lỗi liên kết câu và liên kết đoạn văn :
* Tạo lập văn bản :
TIẾT 111 : LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
( LUYỆN TẬP )
c?ng c?
Giờ học kết thúc


Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
công tác tốt
Chúc các em học tập tốt !
Đoàn kết - Chăm ngoan - Học giỏi
9A1
Bài tập
Chà chà! Béo ơi là béo! Béo đến nỗi có thằng dân nào vô ý, buột mồm nói ra một câu sáo rằng: “nhờ bóng ông lớn” là tưởng ngay nó nói xỏ ông, /... (1) / mặt bàn là một, mặt nó là hai bị vả đôm đốp,/….(2) / thằng khốn nạn ấy, ông truy cho đến kì cùng, không còn có thể làm ăn mở mày mở mặt được nữa /…(3)/ ông có sẵn trong tay hàng mớ pháp luật thi ông ngại gì không khép thằng bảo quan béo vào tội “làm rối loạn trị an”, /…(4)/, việc công việc tư ông đều trọn vẹn, /…(5)/, không những ông được hả giận mà còn được tiếng là mẫn cán nữa là khác.
(Theo Nguyễn Công Hoan- Đồng hào có ma)
Chọn từ thích hợp (vỡ, m� r?i, th? l�, b?i vỡ, t?c thỡ) điền và chô trống (.) để liên kết câu trong đoạn văn :
Tiết 111:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
Chà chà! Béo ơi là béo! Béo đến nỗi có thằng dân nào vô ý, buột mồm nói ra một câu sáo rằng: “nhờ bóng ông lớn” là tưởng ngay nó nói xỏ ông, /…………/ mặt bàn là một, mặt nó là hai bị vả đôm đốp,/………./thằng khốn nạn ấy, ông truy cho đến kì cùng, không còn có thể làm ăn mở mày mở mặt được nữa /………/ ông có sẵn trong tay hàng mớ pháp luật thi ông ngại gì không khép thằng bảo quan béo vào tội “làm rối loạn trị an”, /………/, việc công việc tư ông đều trọn vẹn, /………/, không những ông được hả giận mà còn được tiếng là mẫn cán nữa là khác.
(Theo Nguyễn Công Hoan- Đồng hào có ma)
Tức thì
Mà rồi
Bởi vì
Thế là
Vì
Tiết 111:
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
PHÒNG GD & ĐT TỦA CHÙA
ĐƠN VỊ : TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN
NĂM HỌC : 2010- 2011
:
GD
NGỮ VĂN 9
PHÒNG GD & ĐT TỦA CHÙA
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN
TỔ : ANH + VĂN
NGỮ VĂN 9
NĂM HỌC : 2010- 2011
: