Bài 21. Liên kết câu và liên kết đoạn văn

Nhiệt liệt
các thầy cô giáo!
chào mừng
2
Liên kết câu và
liên kết đoạn văn
Tiết 109:
a.Tìm hiểu ví dụ:
I. Khái niệm liên kết:
1.Liên kết nội dung:
Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại (1). Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ(2).Anh gửi vào các tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh(3).
b. Nhận xét:
- Chủ đề văn bản: bàn về cách người nghệ sĩ phản ánh thực tại là một trong yếu tố góp thành chủ đề chung của văn bản: "Tiếng nói của văn nghệ".
- Nội dung chính của các câu trong đoạn văn:
+ Câu 1: Tác phẩm văn nghệ phản ánh thực tại;
+ Câu 2: Khi phản ánh thực tại nghệ sĩ muốn nói lên điều mới mẻ.
+ Câu 3. Những cách thức khác nhau để thực hiện sự đóng góp đó.
- Nội dung của các câu đều hướng vào chủ đề của đoạn văn.
- Các câu trong đoạn văn được sắp xếp theo trình tự hợp lý: câu trước nêu vấn đề, câu sau là sự mở rộng, phát triển ý của câu trước.
- Các đoạn câu văn phải hướng về chủ đề chung của văn bản.
- Các câu văn phải phục vụ chủ đề của câu.
- Các câu đoạn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lý.
c. Ghi nhớ:
?
Em hãy chỉ ra các liên kết nội dung trong đoạn văn trên.
Bài tập nhanh
Cho bò về là lúc vất vả nhất.Vì lúc đi bò đang đói, ra khỏi chuồng chúng cắm cổ chạy một mạch lên núi.. Lúc về là lúc chúng đã ăn no, thích nhởn nhơ, đú đởn, rẽ ngang, rẽ ngửa.
(Xuân Thu)
2.Liên kết hình thức:
a.Tìm hiểu ví dụ:
Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại (1). Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ(2).Anh gửi vào các tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh(3).
b. Nhận xét
Mối liên hệ giữa các câu trong đoạn văn được thể hiện ở:
- Sự lặp lại các từ: "Tác phẩm" (1) - "tác phẩm" (3).
- Sử dụng từ cùng trường liên tưởng: "Tác phẩm" (1) -"nghệ sĩ" (2).
- Sử dụng từ thay thế: "nghệ sĩ" (2) - "anh" (3)
- Sử dụng quan hệ từ "nhưng" nối câu (1) với câu (2).
- Sử dụng cụm từ đồng nghĩa: "cái đã có rồi" (2) - "những vật liệu mượn ở thực tại".
c. Ghi nhớ
Các biện pháp liên kết về hình thức:
- Phép lặp từ ngữ.
- Từ cùng trường liên tưởng.
- Phép thế.
- Phép nối.
- Dùng từ đồng nghĩa.
?
Em hãy xác định các biện pháp liên kết hình thức trong đoạn văn trên.
Bài tập nhanh:
Cho bò về là lúc vất vả nhất.Vì lúc đi bò đang đói, ra khỏi chuồng chúng cắm cổ chạy một mạch lên núi.. Lúc về là lúc chúng đã ăn no, thích nhởn nhơ, đú đởn, rẽ ngang, rẽ ngửa.
(Xuân Thu)
Liên kết câu và liên kết đoạn văn
Phân loại
Liên kết nội dung
Liên kết hình thức
- Phép lặp từ ngữ.
- Cùng trường liên tưởng.
- Phép thế.
- Phép nối.
- Dùng từ đồng nghĩa.
- Các đoạn câu văn phải hướng về chủ đề chung của văn bản.
- Các câu văn phải phục vụ chủ đề của câu.
III. Luyện tập:
Bài tập SGK
- Chủ đề: Khẳng đinh vị trí của con người Việt Nam và quan trọng hơn là những hạn chế cần khắc phục. Đó là sự thiếu hụt về kiến thức, khả năng thực hành và sáng tạo yếu do cách học thiếu thông minh gây ra.
Trả lời
- Nội dung các câu trong đoạn văn đều hướng vào chủ đề đó của đoạn:
+ Câu 1: Cái mạnh của con người Việt Nam: thông minh - nhạy bén với cái mới.
+ Câu 2: Bản chất trời phú ấy (cái mạnh ấy), thông minh và sáng tạo là yêu cầu hàng đầu.
+ Câu 3: Bên cạnh cái mạnh còn tồn tại cái yếu.
+ Câu 4: Thiếu hụt về kiến thức cơ bản.
+ Câu 5: Biện pháp khắc phục lỗ hổng ấy mới thích ứng nền kinh tế mới.
- Các câu được liên kết bằng phép liên kết:
- Bản chất trời phú ấy (chỉ sự thông minh, nhạy bén với cái mới) Liên kết câu (2) với câu (1).
- Từ Nhưng nối câu (3) với câu (2).
- Từ ấy là nối câu (4) với câu (3).
- Từ lỗ hổng được lặp lại ở (4) và câu (5).
- Từ thông minh ở câu (5) được lặp lại ở câu (1).
2