Bài 21. Hoạt động hô hấp

Bài 21 Hoạt động hô hấp
I. THÔNG KHÍ Ở PHỔI
II. TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀO
Kiểm tra bài cũ:
Hô hấp gồm những giai đoạn nào? Các giai đoạn có liên quan như thế nào?
Hô hấp gồm 3 giai đoạn: sự thở, trao đổi khí ở phổi, trao đổi khí ở tế bào. Các giai đoạn này có liên quan với nhau về chức năng
Sự thở, trao đổi khí ở phổi, trao đổi khí ở tế bào diễn ra như thế nào? Hôm nay chúng ta nghiên cứu bài 21 Hoạt động hô hấp thì sẽ hiểu rõ
Hoạt động 1: Tìm hiểu cơ chế thông khí ở phổi
Các em nghiên cứu thông tin phần | trả lời câu hỏi
Thế nào là một cử động hô hấp, nhịp hô hấp
Một cử động hô hấp: bao gồm một lần hít vào và một lần thở ra
Nhịp hô hấp: số cử động hô hấp trong một phút
Các em quan sát đọan phim kết hợp hình 21-1, thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi:
- Các cơ xương ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào để làm tăng thể tích lồng ngực khi hít vào và làm giảm thể tích lồng ngực khi thở ra?
- Dung tích phổi khi hít vào thở ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố nào?
Các cơ xương ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào để làm tăng thể tích lồng ngực khi hít vào và làm giảm thể tích lồng ngực khi thở ra?
- Dung tích phổi khi hít vào thở ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố nào?
Các em quan sát đọan phim kết hợp hình 21-1, thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi:
Cơ liên xường ngoài co -> tập hợp xương ức và các xương sườn có điểm tựa linh động với cột sống đã chuyển động đồng thời theo 2 hướng: lên trên và ra 2 bên -> lồng ngực mở rộng ra 2 bên thể tích lồng ngực tăng, áp suất khí trong phỏi giảm không khí từ ngoài đi vào phổi
Cơ hoành co -> lồng ngực mở rộng thêm về phía dưới, ép xuống khoang bụng, đồng thời cơ hoành và cơ liên sườn ngoài dãn -> lồng ngực thu nhỏ trở về vị trí cũ.
Dung tích phổi khi hít vào và thở ra lúc bình thường cũng như khi gắng sức phụ thuộc các yếu tố: Tầm vóc, giới tính, tình trạng sức khoẻ, bệnh tật, sự luyện tập.
Hoạt động2: Tìm hiểu sự trao đổi khí ở phổi và tế bào
Các em quan sát đoạn phim về trao đổi khí ở phổi, hình 21-4A.
Ghi tên các chất khí lên các hình mũi tên trên hình vẽ sau
Kết quả bài tập
Các em quan sát đoạn phim về trao đổi khí ở tế bào và hình 21-4B.

Ghi tên các chất khí lên các hình mũi tên trên hình vẽ sau

Kết quả bài tập
Quan sát các biểu đồ sau và giải thích sự khác nhau ở mỗi thành phần của khí hít vào và thở ra
Sự khác nhau về các thành phần khí giữa khí hít vào và khí thở ra:
Tỷ lệ % O2 trong khí thở ra thấp rõ rệt do O2 đã khuếch tán từ phế nang vào máu mao mạch
Tỷ lệ % CO2 trong khí thở ra cao rõ rệt do CO2 đã khuyếch tán từ máu mao mạch ra khí phế nang
Hơi nước bão hoà trong khí thở ra do được làm ẩm bởi lớp niêm mạc tiết chất nhày phủ toàn bộ đường dẫn khí khí phế nang
Tỷ lệ N2 trong khí hít vào và thở ra không khác nhau nhiều, ở khí thể ra có cao hơn một ít do tỷ lệ O2 hạ thấp đây là tương quan về mặt số học không liên quan về mặt sinh học
Các em hãy viết tóm tắt bài theo sự gợi ý sau
Nhờ hoạt động của các cơ quan, bộ phận nào mà khí trong phổi thường xuyên được đổi mới?
Thực chất trao đổi khí ở phổi là gì?
Thực chất trao đổi khí ở tế bào là gì?