Bài 21. Hoạt động hô hấp

Giáo viên: Vũ Thu Phương
Tổ: Hoá - Sinh - Thể
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ MÔN SINH HỌC VỚI LỚP 8C
Kiểm tra bài cũ :
- Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào?
-> Hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
+ Sự thở.
+ Sự trao đổi khí ở phổi.
+ Sự trao đổi khí ở tế bào.
S? th?
(S? thông khí ? ph?i)
Trao đổi khí ? ph?i)
Trao đổi khí ? tế bào
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
- Vì sao chúng ta phải thở (sự thông khí ở phổi)?
- Nói đến sự thở (sự thông khí ở phổi) là nói đến những cử động nào?
Tiết 22.
Bài 21
? Chúng ta phải thở để không khí trong phổi thường xuyên được đổi mới, đảm bảo cung cấp đủ Oxi cho các tế bào và loại bỏ khí CO2 do tế bào thải ra để đưa ra ngoài.
? Sự thở gồm những cử động hít vào và thở ra.
Hãy theo dõi đoạn phim sau và cho biết: Khi chúng ta hít vào hay thở ra, thể tích lồng ngực và phổi thay đổi như thế nào?
- Khi hít vào: Thể tích lồng ngực và phổi đều tăng.
- Khi thở ra: Thể tích lồng ngực và phổi đều giảm.
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
Nhìn nghiêng
Nhìn từ phía trước
Sự thay đổi thể tích lồng ngực và phổi theo
các chiều khi hít vào và thở ra bình thường
Hít vào
Thở ra
co
Co
Co
Dãn
Dãn
Nâng lên
Hạ xuống
Tăng lên
Giảm đi
Hãy quan sát H21.1 SGK - chọn các từ thích hợp để hoàn thành bảng sau:
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Qua tìm hiểu trên, theo em sự thông khí ở phổi (hít vào và thở ra) được thực hiện nhờ các cơ quan nào?
Bài 21
Sự thông khí ở phổi (hít vào và thở ra) được thực hiện nhờ sự phối hợp các cơ hô hấp. Chủ yếu là cơ liên sườn và cơ hoành.
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
Sự thông khí ở phổi (hít vào và thở ra) được thực hiện nhờ sự phối hợp các cơ hô hấp. Chủ yếu là cơ liên sườn ngoài và cơ hoành.

Trong giờ học môn Sinh học (THCS).
Trong một trận thi đấu bóng chuyền của học sinh (THCS).
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21

- Dung tích sống là thể tích không khí lớn nhất mà một cơ thể có thể hít vào và thở ra.
Hít vào gắng sức
(2100-3100ml)
Thở ra bình
thường(500ml)
Thở ra gắng sức
(800-1200ml)
Khí còn lại trong phổi
(1000-1200ml)
Dung tích sống
(3400-4800ml)
Tổng thể tích của phổi
(4400-6000ml)
Khí bổ sung
Khí dự trữ
Khí cặn
Khí lưu thông

Bài 21
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
? Hãy nghiên cứu đoạn thông tin sau và cho biết: Dung tích sống phụ thuộc vào những yếu tố nào? (Đánh dấu (?)vào ? của ý trả lời mà em cho là đúng).
Sự hoạt động và tập luyện thường xuyên - đúng cách.
Sự hoạt động và tập luyện luôn ở mức tối đa của cơ thể .
Tầm vóc (lứa tuổi).
Giới tính.
Di truyền (bẩm sinh).
Tình trạng sức khoẻ.
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
Thông tin (Em có biết?): Dung tích sống là một trong những chỉ tiêu phản ánh tình trạng sức khoẻ. Dung tích sống bẩm sinh có thể khác nhau tuỳ người, dung tích sống lớn hơn là cơ sở cho sức khoẻ tốt hơn. Người năng hoạt động và luyện tập có thể tăng dần dung tích sống của mình. Từ 40 tuổi trở đi, do quá trình phổi bị xơ hoá làm dung tích khí cặn trong phổi tăng dần, ngược lại dung tích sống giảm dần và khả
năng hoạt động gắng sức cũng giảm dần.
Dung tích sống trung bình ở người Việt Nam:
- Nam giới: 3000-3500ml.
- Nữ giới: 2500-3000ml.
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
? Hãy nghiên cứu đoạn thông tin sau và cho biết: Dung tích sống phụ thuộc vào những yếu tố nào? (Đánh dấu (?)vào ? của ý trả lời mà em cho là đúng).
? Sự hoạt động và tập luyện thường xuyên, đúng cách của cơ thể.
Sự hoạt động và tập luyện luôn ở mức tối đa của cơ thể.
? Tầm vóc (lứa tuổi).
? Giới tính.
? Di truyền (bẩm sinh).
? Tình trạng sức khoẻ.
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Tiết 22.
Bài 21
Theo em, để phổi có dung tích sống lớn chúng ta cần phải làm gì?
-> Theo em, để phổi có dung tích sống lớn chúng ta cần phải:
++) Tập hít thở sâu và chậm.
++) Lao động vừa sức.
++) Tập thể dục thể thao thường xuyên, đúng cách.
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
Baûng so saùnh caùc chæ soá hoâ haáp cuûa caùc hoïc sinh lôùp 8 (13-14 tuoåi)
MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG GÂY Ô NHIỀM MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ
TÁC HẠI CỦA HÚT THUỐC LÁ VỚI PHỔI
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
Hình 21-3. Thiết bị đo nồng độ Oxi trong không khí hít vào và thở ra
Khi hít vào hay thở ra, có những loại khí nào được lưu thông qua phổi? Khí nào đóng vai trò quan trọng trong quá trình hô hấp?
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
Từ kết quả của bảng bên, em hãy so sánh và nhận xét về nồng độ của từng loại khí khi hít vào và thở ra?
Bảng 21. Kết quả đo một số thành phần không khí hít vào và thở ra.
cao
cao
thấp
thấp
nhiều
nhiều
ít
Bão hòa
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
cao
thấp
cao
thấp
không thay đổi
không thay đổi
ít
bão hoà
B?ng kết qu? so sánh m?t s? thành phần không khí khi hít vào và thở ra.
Không có ý nghĩa sinh học
Do không khí khi đi qua đường dẫn khí đã được làm ẩm
Theo em tại sao lại có sự khác nhau về nồng độ giữa O2 cũng như CO2 khi hít vào và thở ra (O2 vào phổi rồi đi đâu? CO2 từ đâu mà ra phổi?
O2
CO2
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21
cao
thấp
cao
thấp
không thay đổi
không thay đổi
ít
bão hoà
B?ng kết qu? so sánh m?t s? thành phần không khí khi hít vào và thở ra.
Khí Oxi đã được khuếch tán từ phế nang vào máu tới các tế bào
Khí cacbonic đã được khuếch tán từ tế bào ra máu rồi vào phế nang
Không có ý nghĩa sinh học
Do không khí khi đi qua đường dẫn khí đã được làm ẩm
Sự trao đổi khí ở phổi:
Phế nang

Mao mạch
phổi
Sự trao đổi khí ở tế bào:
Mao mạch
(cơ quan)

Tế bào
Bài 21
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
II.TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀO
Hãy quan sát H21.4 SGK (hình bên) và mô tả sự trao đổi khí ở phổi và tế bào qua hoàn thành các sơ đồ sau:
(Biết rằng các khí trao đổi ở phổi và tế bào đều theo cơ chế khuếch tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp).
O2
CO2
O2
CO2
O2
CO2
O2
CO2
VÒNG TUẦN HOÀN
Phế nang

Mao mạch phổi
Mao mạch (cơ quan)

Tế bào
O2
Bài 21
- HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
I. THÔNG KHÍ ? PH?I
II.TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀO
Từ sơ đồ trên, theo em giữa trao đổi khí ở phổi và tế bào có mối quan hệ với nhau như thế nào?
->
-Sự tiêu tốn Oxi ở tế bào thúc đẩy sự trao đổi khí ở phổi.
-Trao đổi khí ở phổi tạo điều kiện cho trao đổi khí ở tế bào
Trao đổi khí ở phổi
Trao đổi khí ở tế bào
CO2
Em hãy khoanh tròn vào lựa chọn mà em cho là đúng nhất
Sự thông khí ở phổi (Sự thở) được thực hiện chủ yếu là do:
a. Sự phối hợp hoạt động của cơ liên sườn trong và cơ hoành.
b. Sự phối hợp hoạt động của cơ liên sườn ngoài và cơ hoành.
c. Sự phối hợp hoạt động của cơ nâng sườn và cơ hoành.
d. Sự phối hợp hoạt động của cơ liên sườn ngoài và cơ liên sườn trong.
2. Thực chất cơ chế của sự trao đổi khí ở phổi và tế bào là do:
a Sự chênh lệch nồng độ các chất khí dẫn đến khuếch tán.
b. Sự thay đổi nồng độ các chất khí.
c. Sự chênh lệch nồng độ các chất khí dẫn đến thẩm thấu.
d. C? a, b, c.
3. Khi lao động nặng hay chơi thể thao, hoạt động hô hấp của cơ thể sẽ biến đổi thế nào để đáp ứng nhu cầu trao đổi khí tăng cao trong trường hợp đó�?
Nhịp hô hấp sẽ tăng (tăng nhịp thở).
Không thay đổi gì đáng kể (do hoạt động đó là thường xuyên).
Hít thở sâu hơn.
Vừa tăng nhịp thở vừa thở sâu hơn.


- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3 trang 70 SGK.
- Chuẩn bị bài 22 (sưu tầm các tranh ảnh liên quan đến bệnh về đường hô hấp thường gặp).
DẶN DÒ