Bài 21. Hoạt động hô hấp

SINH HỌC 8
PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO KIÊN GIANG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN TRÃI
Kiểm tra bài cũ
Hô hấp là gì?

-Quá trình hô hấp gồm các giai đoạn chủ yếu nào?
Hô hấp là quá trình cung cấp O2 cho tế bào, loại CO2 ra khỏi cơ thể
-Quá trình hô hấp gồm: sự thở, sự trao đổi khí ở phổi, sự trao đổi khí ở tế bào
Kiểm tra bài cũ
Câu 1:
Chức năng nào sau đây là của đường dẫn khí ?
Câu 2:
Các giai đoạn chủ yếu trong quá trình hô hấp là?
Chọn ý trả lời đúng nhất trong các câu sau
Sự trao đổi khí ở tế bào.
Sự trao đổi khí ở phổi.
Sự thở.
Cả 3 câu a, b, c đúng
Dẫn khí ra, vào.
Làm ấm, làm ẩm không khí.
Giúp bảo vệ phổi.
Câu a, b, c đều đúng.
O2
CO2
O2
O2
CO2
CO2
MŨI
KHÍ QUẢN
PHẾ QUẢN
HỌNG
THANH QUẢN
PHỒI
HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Bài 21:
Hoạt động hô hấp gồm:
Sự thở ( sự thông khí ở phổi)
Sự trao đổi khí ở phổi
Sự trao đổi khí ở tế bào
TẾ BÀO
PHỔI
TIM
TẾ BÀO
PHỔI
TIM
Giai đọan 1: SỰ THỞ
TIM
TẾ BÀO
O2
O2
O2
CO2
CO2
CO2
PHỔI
Giai đọan 2: SỰ TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI
TIM
TẾ BÀO
O2
O2
O2
CO2
CO2
CO2
PHỔI
Giai đọan 3: SỰ TRAO ĐỔI KHÍ Ở TẾ BÀO
TIM
TẾ BÀO
O2
O2
O2
O2
O2
O2
CO2
CO2
CO2
CO2
CO2
CO2
PHỔI
SƠ ĐỒ HÔ HẤP
TÌM HIỂU CƠ CHẾ THÔNG KHÍ Ở PHỔI
Đọc thông tin sách giáo khoa
Thế nào là một cử động hô hấp?
Hít vào
Thở ra
O2
CO2
?
- Một lần hít vào, một lần thở ra là một cử động hô hấp.
- Số cử động hô hấp trong một phút là nhịp hô hấp.
Thế nào là nhịp hô hấp?
Thế nào là một cử động hô hấp?
Đọc chú thích hình 21.1 SGK
?
Sự hít vào và thở ra được thực hiện nhờ yếu tố nào?
- Nhờ hoạt động của các cơ hô hấp làm thay đổi thể tích lồng ngực mà ta thực hiện được hít vào và thở ra.
Kể tên các cơ hô hấp?
- Cơ hoành, cơ liên sườn và một số cơ khác.
Ý nghĩa: Giúp cho không khí trong phổi thường xuyên được đổi mới.
?

Hình nhìn thẳng
Hình nhìn nghiêng
Sự tăng giảm thể tích lồng ngực và phổi khi hít vào và thở ra
Cử động của xương sườn trong khi hô hấp
HÌNH 1
HÌNH 2
HÌNH 3
Bình thường
Hít vào lồng ngực được nâng lên
Thở ra lồng ngực hạ xuống
Lồng ngực được nâng lên, hạ xuống là nhờ hoạt động của cơ nào?
? Nhờ cơ liên sườn co, dãn
?
Cử động của cơ hoành trong khi hô hấp
H.1
H.2
Cơ hoành CO, lồng ngực nâng lên và mở rộng 2 bên
Cơ hoành DÃN, lồng ngực hạ xuống và thu nhỏ
KHÍ TRÀN VÀO PHỔI
HÍT VÀO
PHỔI XẾP, KHÍ THOÁT RA
THỞ RA
- Đọc chú thích hình 21.1 và 21.22 SGK
- Đọc câu hỏi lệnh
Khí dự trữ
Thở ra gắng sức (800 - 1200 ml)
Hô hấp bình thường (500 ml)
Hít vào gắng sức (2100 - 3100 ml)
Khí còn lại trong phổi (1000 - 1200 ml)
Khí lưu thông
Khí bổ sung
Khí cặn
Dung tích sống 3400 - 4800 ml
Tổng dung tích của phổi 4400 - 6000 ml
ĐỒ THỊ PHẢN ÁNH SỰ THAY ĐỔI DUNG TÍCH PHỔI
Thảo luận nhóm
1.Các cơ xương ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào để:
Làm tăng thể tích của lồng ngực khi hít vào?
Làm giảm thể tích lồng ngực khi thở ra?
?
?
2. Dung tích phổi khi hít vào, thở ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố nào ?
Sự phối hợp của CƠ HOÀNH, CƠ LIÊN SƯỜN và XƯƠNG SƯỜN
khi HÍT VÀO làm TĂNG thể tích lồng ngực
HÍT VÀO
Sự phối hợp của CƠ HOÀNH, CƠ LIÊN SƯỜN và XƯƠNG SƯỜN
khi THỞ RA làm giảm thể tích lồng ngực
- Nhờ hoạt động của các cơ hô hấp, làm thay đổi thể tích lồng ngực mà ta thực hiện được hít vào, thở ra giúp cho không khí trong phổi thường xuyên được đổi mới
- Các cơ liên sườn, cơ hoành, phối hợp với xương ức, xương sườn trong cử động hô hấp.
- Dung tích phổi phụ thuộc vào giới tính, tầm vóc, tình trạng sức khoẻ và sự luyện tập.
I. THÔNG KHÍ Ở PHỔI
HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀO
? Trao đổi khí ở phổi được thực hiện như thế nào?
 Trao ñoåi khí ôû teá baøo ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo?
 Tìm hieåu thaønh phaàn cuûa khí hít vaøo vaø thôû ra.
Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào được thực hiện theo cơ chế nào?
?
Theo cơ chế khuếch tán từ nơi có nồng độ cao tới nơi có nồng độ thấp
Đọc thông tin sách giáo khoa
Đọc phần " Em có biết"
KẾT QUẢ ĐO MỘT SỐ THÀNH PHẦN
KHÔNG KHÍ HÍT VÀO VÀ THỞ RA
Hãy giải thích sự khác nhau ở mỗi thành phần của khí hít vào và thở ra?
Cao
Thấp
Thấp
Cao
Giải thích sự khác nhau ở mỗi thành phần của khí hít vào và thở ra?
Cao
Thấp
Do O2 đã khuếch tán từ khí phế nang vào máu mao mạch.
Không đổi
Cao
Thấp
Không đổi
Ít
Bão hoà
Do CO2 đã khuếch tán từ máu mao mạch ra khí phế nang.
Sự khác nhau này không đáng kể, và không có ý nghĩa sinh học.
Hơi nước bão hoà trong khí thở ra do được làm ẩm bởi lớp niêm mạc tiết chất nhày phủ đường dẫn khí.

Quan sát hình 21.4, mô tả sự khuếch tán của O2 và CO2.
?
?
A. Sự trao đổi khí ở phổi
B. Sự trao đổi khí ở tế bào
Phế nang
Máu
Tế bào
Máu
- Trao đổi khí ở phổi gồm sự khuếch tán O2 từ không khí ở phế nang vào máu và của CO2 từ máu vào không khí phế nang
- Trao đổi khí ở tế bào gồm sự khuếch tán của O2 từ máu vào tế bào và của CO2 từ tế bào vào máu.
II. TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀO
I. THÔNG KHÍ Ở PHỔI
HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
CỦNG CỐ BÀI
Chọn ý trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Câu 1: Khi hô hấp các cơ nào sau đây tham gia làm thay đổi thể tích lồng ngực:
Cơ liên sườn ngoài.
Cơ hoành.
Một số cơ khác.
Cả 3 câu a, b, c đúng.
Đọc thông tin màu hồng
Nồng độ O�2 trong không khí phế nang cao hơn trong máu mao mạch.
Nồng độ CO2 trong máu mao mạch cao hơn trong không khí phế nang.
Khuếch tán O�2 từ máu vào phế nang, CO2 từ phế nang vào máu.
Khuếch tán O�2 từ phế nang vào máu, CO2 từ máu vào phế nang.
Câu 2: Trường hợp nào sau đây xảy ra sự trao đổi khí ở phổi?
Chọn các ý trả lời đúng trong những câu sau:
Câu 3: Trường hợp nào sau đây xảy ra sự trao đổi khí ở tế bào?
Chọn các ý trả lời đúng trong những câu sau:
Nồng độ O�2 trong máu thấp hơn trong tế bào.
Nồng độ O�2 trong máu cao hơn trong tế bào.
Nồng độ CO2 trong tế bào cao hơn trong máu.
Khuếch tán O�2 từ máu vào tế bào, CO2 từ tế bào vào máu.
DẶN DÒ
Học kỹ và trả lời các câu hỏi cuối bài.
Đọc "Em có biết"/ 71 SGK.
Tìm hiểu về cách giữ vệ sinh hô hấp ( bài 22 ).
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT