Bài 21. Hoạt động hô hấp

Giáo viên: Nguyễn Thị Hải
Năm học: 2011- 2012
Chào mừng quý thầy cô đến dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ:
- Hô hấp là quá trình không ngừng cung cấp ôxi cho các tế bào của cơ thể và thải loại cacbonic do các tế bào thải ra khỏi cơ thể.
- ý nghĩa : Cung cấp ôxi cho tế bào tạo ra ATP ( năng lượng) cho hoạt động sống của tế bào và của cơ thể và thải khí cacbonic ra khỏi cơ thể.
Hô hấp là gì? ý nghĩa của hô hấp?
Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào? ý nghĩa của sự thở đối với hô hấp?
- Gồm 3 giai đoạn chủ yếu: Sự thở, TĐK ở phổi và TĐK ở tế bào.
ý nghĩa của sự thở đối với hô hấp:
- Giúp thông khí ở phổi, làm cho không khí trong phổi luôn được đổi mới, tạo điều kiện cho TĐK diễn ra liên tục ở tế bào.
Mở bài: Hô hấp có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự sống. Hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu . Bài hôm nay chúng ta tìm hiểu 3 giai đoạn đó.
Hoạt động hô hấp
Bài 21- tiết 22:
Hoạt động hô hấp
Sự thông khí ở phổi
Trao đổi khí ở phổi và ở tế bào
1.Thông khí ở phổi ( Sự thở):
Yêu cầu nghiên cứu thông tin SGK 68 Quan sát hình sau - Rồi trả lời câu hỏi
? Sự thông khí ở phổi được thực hiện nhờ động tác nào?
? Thế nào là một cử động hô hấp, thế nào là nhịp hô hấp?
- Con người có 2 phương thức hô hấp:
+ Hô hấp ngực: Nữ chiếm đa số ( có sự tham gia cơ ngực, cơ liên sườn)
Nhịp hô hấp thay đổi theo trạng thái hoạt động và trạng thái sinh lý
+ Hô hấp bụng: Nam chiếm đa số ( có sự tham gia cơ hoành, cơ thành bụng)
Quan sát các hình sau:
Sau khi quan sát hình hãy hoạt động nhóm theo bàn trong 2 phút hoàn thành bảng sau:
























- Yêu cầu trả lời ? Các cơ xương ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào để làm tăng thể tích lồng ngực khi hít vào và làm giảm thể tích lồng ngực khi thở ra?
Dựa vào đáp án các nhóm tự chấm điểm mỗi ý đúng được 1 điểm
? Tại sao cử động hô hấp luôn được thực hiện liên tục và luân phiên kể cả khi chúng ta ngủ?
Trả lời: - Nhờ cơ chế tự điều hoà hô hấp của trung khu hô hấp nằm ở hành não.
Trung khu hô hấp nằm ở hành não, gồm 2 trung khu , trung khu hít vào và trung khu thở ra. Ngoài ra ở cầu não có trung khu điều hoà hô hấp, trung khu này có vai trò điều hoà trung khu hít vào và thở ra hoạt động luân phiên.
Hai trung khu hít vào và thở ra hoạt động đều đặn luân phiên. Khi trung khu hít vào hưng phấn (Hoạt động) thì trung khu thở ra bị ức chế (Không hoạt động) và ngược lại.
- Trung khu hít vào tự phát xung thần kinh 1 cách đều đặn, nhịp nhàng, cứ khoảng 4 giây phát ra 1 XTK , đi xuống tuỷ sống và đến các cơ hô hấp làm cho các cơ này co, gây ra động tác hít vào, khi trung khu hít vào hết hưng phấn thì trung khu thở ra hưng phấn, các cơ hô hấp dãn ra gây ra động tác thở ra.
Hít vào gắng sức
( 2100-3100)
Thở ra gắng sức
(800- 1200ml)
Khí còn lại trong phổi( (1000- 1200)
Dung tích sống(3400-4800ml
Tổng dung tích của phổi 4400-6000ml
Khí bổ sung
Khí dự trữ
Khí cặn
Khí lưu thông
Thở ra bình thường(500ml
Quan sát đồ thị: ? Khi nào khí hít vào và thở ra nhỏ nhất?
? Khi nào khí hít vào và thở ra là lớn nhất?
Quan sát đồ thị 21.2 Hãy chọn ý ở cột A với cột B sao cho phù hợp (hoạt động nhóm theo bàn trong 1 phút):
? Hãy phân biệt hô hấp bình thường và hô hấp sâu ?
- Hô hấp bình thường : khi chúng ta hít vào bình thường và thở ra bình thường duới sự tham gia chủ yếu của cơ hoành và cơ liên sườn ngoài với lượng khí ra vào phổi là ít nhất (Lượng khí lưu thông khoảng 500 ml)
- Hô hấp sâu: Khi chúng ta hít vào và thở ra tận lực (gắng sức) dưới sự tham gia không những của cơ hoành và cơ liên sườn ngoài còn có sự tham gia của 1 số cơ khác như cơ liên sườn trong, cơ thành bụng, cơ ngực,... với lượng khí ra vào phổi là lớn nhất (dung tích sống 3400 - 4800ml)
Đáp án: Các nhóm tự chấm điểm mỗi ý đúng được 1 điểm
1 - A 2 - D 3 - B
4 - C 5 - E 6 - F
? Dung tích sống là gì? Làm thế nào để có dung tích sống lớn?
- Muốn có dung tích sống lớn cần phải luyện tập TDTT đều đặn từ bé và tập hít thở sâu
Dung tích sống là thể tích không khí lớn nhất mà một cơ thể có thể hít vào và thở ra
? Dung tích phổi khi hít vào, thở ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào yếu tố nào?
? Vì sao phải tập hít thở sâu?
- Giúp tăng dung tích sống, tận dụng tối đa không khí đi vào phổi, tăng hiệu quả hô hấp
2. Trao đổi khí ở phổi và tế bào:
- Thiết bị đo nồng độ ôxi trong không khí hít vào, thở ra.
Nhờ có các thiết bị đo như trên mà người ta đã đưa ra được kết quả sau:
Bảng 21: Kết quả đo một số thành phần không khí hít vào và thở ra
? Em có nhận xét gì về sự thay đổi thành phần không khí hít vào và thở ra?
? Tại sao thành phần hơi nước hít vào ít mà thở ra lại bão hoà ( nhiều)
? Tại sao nồng độ khí O2 và nồng độ khí CO2 trong khí hít vào và thở ra lại thay đổi nhiều?
? Sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào diễn ra theo cơ chế nào?
? Cơ chế khuếch tán được thực hiện như thế nào?
O2
CO2
O2
CO2
? Em hãy mô tả sự khuếch tán của khí O2 và khí CO2 ở phổi và ở tế bào?
Đánh dấu vào câu trả lời đúng:
1. Sự thông khí ở phổi là do:
a. Lồng ngực nâng lên, hạ xuống.
b. Cử động hô hấp hít vào, thở ra.
c. Thay đổi thể tích lồng ngực.
d. Cả a, b, c.
2. Thực chất sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào là:
a. Sự tiêu dùng ôxi ở tế bào của cơ thể
b. Sự thay đổi nồng độ các chất khí
c. Chênh lệch nồng độ các chất khí dẫn tới khuếch tán.
d. Cả a, b, c.
1
2
3
4
5
key

Đây là một trong những hoạt động quan trọng cần
thiết cho sự sống của cơ thể?
Đơn vị cấu tạo của phổi được gọi là gì?
Đây là thành phần của máu có chức năng
vận chuyển khí Oxi và khí Cacbonic.
Nhờ có quá trình này mà các chất dinh dưỡng cần
thiết của cơ thể được biến đổi thành năng lượng.
Loại tế bào trong máu tham gia bảo vệ cơ thể.
Cơ quan thực hiện trao đổi khí giữa cơ thể với
môi trường ngoài.
+ Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài
+ Đọc mục " Em có biết"
+ Nghiên cứu trước bài sau.
Dăn dò