Bài 21. Hoạt động hô hấp

SINH H?C 8
Giáo viên: Vũ Thị Nguyệt.
TRƯỜNG THCS HƯƠNG SƠN
- Hô hấp là gì? Hô hấp gồm những giai đoạn nào?
Kiểm tra bài cũ
Hô hấp là quá trình không ngừng cung cấp oxy cho các tế bào của cơ thể và loại khí cacbonic do các tế bào thải ra khỏi cơ thể.
Hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
Thông khí ở phổi.( sự thở)
Trao đổi khí ở phổi
Trao đổi khí ở tế bào.
Tiết 22 – Bài 21
HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP

Sự thông khí
ở phổi
Trao đổi khí ở
phổi và tế bào
Hoạt động hô hấp
I. Thông khí ở phổi.
Nhờ động tác nào của cơ thể mà phổi được thông khí?
- Sự thông khí ở phổi nhờ cử động hô hấp.
1 cử động hô hấp = 1 lần hít vào + 1 lần thở ra.
Số cử động hô hấp trong 1 phút là nhịp hô hấp.
Cử động hô hấp là gì?
I. Thông khí ở phổi.

Cử động hô hấp có sự tham gia phối hợp của những cơ quan, bộ phận nào?
Các cơ liên sườn, cơ hoành, cơ bụng phối hợp với xương ức, xương sườn trong cử động hô hấp.
I. Thông khí ở phổi.
Quan sát các hình sau: hoạt động của cơ và xương lồng ngực
Khung xương sườn nhìn nghiêng
Khung xuơng sườn nhìn từ phía trước
Hít vào
Thở ra
Hoạt động của cơ hoành
I. Thông khí ở phổi.
Cơ hoành dãn
Cơ hoành co
Tiết 22 HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
I. Thông khí ở phổi.
Sau khi quan sát hình hãy thảo luận nhóm theo bàn trong 2 phút hoàn thành bảng sau:
Co
Co
Tăng
Dãn
Dãn
Giảm
Nâng lên, nở 2 bên
Hạ xuống
Vì sao khi hệ thống xương ức và xương sườn được nâng lên thì thể tích lồng ngực lại tăng và ngược lại ?

1
2
7
6
5
4
3
8
Mô hình khung xương sườn khi kéo lên, hạ xuống
A
B
D
C
B’
C’
H
SABCD = AB.BC
SAB’C’D = AH. B’C’
Mà: BC = AD = B’C’
AH < AB
→ SABCD> SAB’C’D
Các cơ và xương lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào để làm tăng thể tích lồng ngực (khi hít vào) và giảm thể tích lồng ngực (khi thở ra)?
I. Thông khí ở phổi.
+Hít vào: Cơ liên sườn ngoài co, xương ức và xương sườn được nâng lên, lồng ngực mở rộng sang 2 bên
Cơ hoành co, lồng ngực mở rộng thêm về phía dưới ép xuống khoang bụng
+Thở ra: Cơ liên sườn ngoài dãn, xương sườn được hạ xuống, lồng ngực thu hẹp lại
Cơ hoành dãn, lồng ngực thu nhỏ về vị trí cũ
I. Thông khí ở phổi.
Tiết 22 HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP
Thể tích lồng ngực tăng
→ không khí đi vào phổi
Thể tích lồng ngực giảm → không khí đi ra
I. Thông khí ở phổi.
Chức năng thông khí phổi
Em hãy đọc thông tin bảng sau và cho biết: Dung tích sống của phổi phụ thuộc những yếu tố nào?
Dung tích sống của phổi người Việt Nam
I. Thông khí ở phổi.
Dung tích sống của phổi phụ thuộc vào:
Tầm vóc
Giới tính
Tuổi
Làm thế nào để có dung tích sống lớn?
Muốn có dung tích sống lớn cần phải luyện tập TDTT đều đặn từ bé và tập hít thở sâu.
Vì sao ta nên tập hít thở sâu?
Hít thở sâu giúp cho cơ thể nhận được nhiều khí oxi và thải được nhiều khí cacbonic. Tăng hiệu quả trao đổi khí
Hoạt động và luyện tập.
I. Thông khí ở phổi.
- Sự thông khí ở phổi nhờ cử động hô hấp (hít vào thở ra).
- Các cơ liên sườn, cơ hoành, cơ bụng phối hợp với xương ức, xương sườn trong cử động hô hấp.
- Dung tích phổi phụ thuộc vào các yếu tố sau: Tầm vóc, giới tính, tình trạng sức khỏe, bệnh tật, sự luyện tập….
II.Trao đổi khí ở phổi và tế bào
- Thiết bị đo nồng độ ôxi trong không khí hít vào, thở ra.
I. Thông khí ở phổi.
Bảng 21. Kết quả đo một số thành phần không khí hít vào và thở ra
Em có nhận xét gì về thành phần không khí khi hít vào và thở ra?
Khi hít vào, tỉ lệ khí O2 cao, tỉ lệ khí CO2 thấp. Khi thở ra, tỉ lệ khí O2 giảm, tỉ lệ khí CO2 tăng. Tỉ lệ khí N2 thay đổi không đáng kể.
Vì sao tỉ lệ thành phần không khí khi hít vào và thở ra lại có sự thay đổi?
Do có sự trao đổi khí giữa phế nang và mao mạch máu (trao đổi khí ở phổi) và giữa mao mạch máu với tế bào ( trao đổi khí ở tế bào).
CO2
CO2
O2
O2
(thấp)
(cao)
(cao)
(thấp)
CO2
CO2
O2
O2
(thấp)
(cao)
(cao)
(thấp)
Khơng khí
Sự trao đổi khí ở phổi
Sự trao đổi khí ở tế bào
Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào theo cơ chế nào?
Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào theo cơ chế khuếch tán
O2
CO2
O2
CO2
Mô tả sự khuếch tán của khí O2 và khí CO2 ở phổi?
Mô tả sự khuếch tán của khí O2 và khí CO2 ở tế bào?
Quan sát hình: Thảo luận 2 câu hỏi:
Trao đổi khí ở phổi:
+ O2 khuếch tán từ phổi vào máu
+ CO2 khuếch tán từ máu vào phổi
Trao đổi khí ở tế bào:
+ O2 khuếch tán từ máu vào tế bào
+ CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu
Nêu mối quan hệ giữa trao đổi khí ở phổi và trao đổi khí ở tế bào
II.Trao đổi khí ở phổi và tế bào
I. Thông khí ở phổi.
Trao đổi khí ở phổi:
+ O2 khuếch tán từ phổi vào máu
+ CO2 khuếch tán từ máu và phổi
Trao đổi khí ở tế bào:
+ O2 khuếch tán từ máu vào tế bào
+ CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu
Đánh dấu vào câu trả lời đúng:
1. Sự thông khí ở phổi là do:
a. Lồng ngực nâng lên, hạ xuống.
b. Cử động hô hấp hít vào, thở ra.
c. Thay đổi thể tích lồng ngực.
d. Cả a, b, c.
2. Thực chất sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào là:
a. Sự tiêu dùng ôxi ở tế bào của cơ thể
b. Sự thay đổi nồng độ các chất khí
c. Chênh lệch nồng độ các chất khí dẫn tới khuếch tán.
d. Cả a, b, c.
Củng cố
Chúc Thầy Cô và các em sức khỏe!