Bài 21. Đặc điểm chung và vai trò của ngành Thân mềm

Trường THcs b? T�C
Môn sinh học 7
Chào mừng quý thầy cô đến dự giờ
GIáO VIêN thực hiện: NGUYE�N XUA�N THUỉY
Kiểm tra miệng
1. Hoàn thành chú thích hỡnh vẽ: đặc điểm cấu tạo cơ thể trai sông?(9d)
1. Cơ khép vỏ trước
2. Vỏ
3. Chỗ bám cơ khép vỏ sau
4. ống thoát
5. ống hút
6. Mang
7. Chân
8. Thân
9. Lỗ miệng
10. Tấm miệng
11. áo trai
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Ốc sên
Sò
Ốc gạo
M?c
B?ch tu?c
QUAN SÁT CÁC ĐỘNG VẬT SAU VÀ CHO BIẾT TÊN VÀ NƠI SỐNG CỦA CHÚNG
Tiết 22 - Bµi 21: ĐÆC ĐIÓM CHUNG Vµ VAI TRß
CñA NGµNH TH¢N MÒM
Ốc sên
Sò
Ốc gạo
M?c
B?ch tu?c
Thân mềm đa dạng và phong phú như thế nào?
Sự đa dạng và phong phú về số loài, kích thước, môi trường sống, tập tính của ngành thân mềm.
- Về số loài: khoảng 70.000 loài
- Về kích thước: ốc nước ngọt chỉ nặng vài chục gam nhưng loài bạch tuộc dại Tây Dương nặng tới 1 tấn.
- Về môi trường: chúng phân bố ở độ cao hàng tram mét (các loài ốc sên) đến các ao, hồ, sông, suối, biển cả, có loài ở dưới đáy biển sâu.
- Về tập tính: chúng có hỡnh thức sống: vùi lấp(trai, sò, ngao.) đến lối sống bò chậm chạp (các loài ốc), tới cách di chuyển tốc độ nhanh (mực nang, mực ống)
Tiết 22 - Bµi 21: ĐÆC ĐIÓM CHUNG Vµ VAI TRß
CñA NGµNH TH¢N MÒM
1. Dặc điểm chung
5
2
3
1
1
2
3
4
5
4
* Cấu tạo chung của đại diện Thân mềm?
Chân
Trai sông
ốc sên
Mực
* Dặc điểm chung của ngành Thân mềm:
2. Vỏ(hay mai)đá vôi
3. ống tiêu hoá
4. Khoang áo
5. Dầu
Bảng 1: Đặc điểm chung của ngành thân mềm(5 phút)
Đặc điểm
Đại diện
Trai sông
Sò
Ốc sên
Ốc vặn
Mực
Nơi sống
Lối sống
Kiểu vỏ đá vôi
Đặc điểm cơ thể
Thân mềm
Khơng phân đốt
Phân đốt
Khoang áo phát triển
Cụm từ
Ở cạn, biển
Nước ngọt
Nước lợ
Vùi lấp
Bò chậm
Bơi nhanh
1vỏ xoắn ốc
2 mảnh vỏ
� Tiêu giảm
X
X
X
X
Nước ngọt
Vùi lấp
2 mảnh vỏ
X
X
X
Bi?n
Vùi lấp
2 mảnh vỏ
X
X
X
Ở cạn
Bò chậm
1 vỏ xoắn ốc
X
X
Bò chậm
1 vỏ xoắn ốc
X
X
Bi?n
X
Nu?c ng?t
X
Bơi nhanh
Vỏ tiêu giảm
X
X
X
Tiết 22 - Bµi 21: ĐÆC ĐIÓM CHUNG Vµ VAI TRß
CñA NGµNH TH¢N MÒM
1. Dặc điểm chung
- Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá vôi; có khoang áo phát triển; hệ tiêu hoá phân hoá; cơ quan di chuyển đơn giản
2. Vai trò của Thân mềm
Trả lời hoàn thành bảng 2
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truy?n bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai.
Mực ống
Mực roi
Điệp
Ốc hương
Sò huyết
Ngao
Ngán
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truy?n bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai.
Sò, hến, ốc...
Trả lời hoàn thành bảng 2
Hến
Sò
Ốc gạo
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truy?n bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai.
Sò, hến, ốc...
Ngọc trai
Trả lời hoàn thành bảng 2
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truy?n bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai.
Sò, hến, ốc...
Ngọc trai
Vỏ ốc,vỏ sò, vỏ ngao, vỏ hến.
Trả lời hoàn thành bảng 2
Ốc vú nàng
Ốc tù và
Ốc nón
Ốc bàn tay
Ốc mặt trăng
Ốc kim khôi
Ốc đụn
Ốc bàn tay
Ốc gai
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truy?n bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai.
Sò, hến, ốc...
Trai (Ngọc trai)
Vỏ ốc,vỏ sò, vỏ ngao, vỏ hến.
Trai, sò, hến, vẹm , hàu .
Trả lời hoàn thành bảng 2
Vẹm xanh
TRAI SÔNG
Hàu
Sò
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truy?n bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai.
Sò, hến, ốc...
Ngọc trai
Vỏ ốc,vỏ sò, vỏ ngao, vỏ hến.
Trai, sò, hến, vẹm , hàu.
Ốc sên,ốc buou v�ng ..
Trả lời hoàn thành bảng 2
Ốc bưu vàng
Ốc sên
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truy?n bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai.
Sò, hến, ốc...
Ngọc trai
Vỏ ốc,vỏ sò, vỏ ngao, vỏ hến.
Trai, sò, hến, vẹm , hàu.
Ốc sên,ốc buou v�ng ..
Ốc gạo, ốc mút, ốc tai.
Mực, bào ngư, sò huyết .
Trả lời hoàn thành bảng 2
Bào ngư
Sò huyết
Ốc hương
M?c ?ng
Con hà
Tiết 22 - Bµi 21: ĐÆC ĐIÓM CHUNG Vµ VAI TRß
CñA NGµNH TH¢N MÒM
1. Dặc điểm chung
* Cấu tạo chung của đại diện Thân mềm:
Chân 2. Vỏ 3. ống tiêu hoá 4. Khoang áo 5. Dầu
* Dặc điểm chung của ngành Thân mềm:
- Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá vôi; có khoang áo phát triển; hệ tiêu hoá phân hoá; cơ quan di chuyển đơn giản
2. Vai trò của Thân mềm
* Lợi ích:
Bảng 2. ý nghĩa thực tiễn của ngành Thân mềm
Mực, sò, ngao, hến, trai, ốc
sò, hến, ốc. trứng và ấu trùng của chúng
Ngọc trai
Xà cừ, vỏ ốc, vỏ trai, vỏ sò.
Trai, sò, hầu, vẹm.
Các loài ốc sên, ốc bươu vàng
ốc ao, ốc mút, ốc tai.
Hoá thạch một số vỏ ốc, vỏ sò
Mực, bào ngư, sò huyết
Bảng 2. ý nghĩa thực tiễn của ngành Thân mềm
Mực, sò, ngao, hến, trai, ốc
sò, hến, ốc. trứng và ấu trùng của chúng
Ngọc trai
Xà cừ, vỏ ốc, vỏ trai, vỏ sò.
Trai, sò, hầu, vẹm.
Các loài ốc sên, ốc bươu vàng
ốc ao, ốc mút, ốc tai.
Hoá thạch một số vỏ ốc, vỏ sò
Mực, bào ngư, sò huyết
Tiết 22 - Bµi 21: ĐÆC ĐIÓM CHUNG Vµ VAI TRß
CñA NGµNH TH¢N MÒM
1. Dặc điểm chung
2. Vai trò của Thân mềm
* Lợi ích:
- Làm thực phẩm cho con người
- Làm nguyên liệu xuất khẩu
- Làm sạch môi trường nước
- Làm đồ trang trí, trang sức
- Làm thức an cho động vật
* Tác hại:
- Là vật trung gian truyền bệnh
- phỏ hại cây trồng
- Dục phá các phần gỗ và phần đá của thuyền bè, cầu cảng gây hại lớn cho nghề hàng hải (hà sông, hà biển)
Vậy theo em, thân mềm có lợi hay có hại? Chúng ta nên có thái độ và hành động gì đối với ngành thân mềm trong tự nhiên?
Có lợi Biện pháp bảo vệ
Có hại Biện pháp tiêu diệt

Bằng biện pháp nhân tạo, con người có thể lấy ngọc từ:

Câu 1
TỔNG KẾT

ĐV thân mềm không có vỏ cứng đá vôi bao ngoài cơ thể là:

Câu 2

Vỏ cứng của trai có tác dụng:

Câu 3

Lợi ích lớn nhất của thân mềm trong đời sống con người là:

Câu 4
7. Đây là cơ quan rất phát triển ở thân mềm?
3. Đây là cơ quan bảo vệ não của mực ?
4. Đây là tên một loài thân mềm có hại cho cây trồng?
6. Đây là tập tính bắt mồi của mực ?
2.Đây là cơ quan hô hấp của thân mềm?
5. Đây là tên của loài thân mềm có vỏ đá vôi tiêu giảm hoàn toàn?
1
2
3
6
7
1. Đây là tên cơ quan di chuyển của trai sông?
5
4
8. Đây là lớp giữa của vỏ thân mềm
8
CUỘC THI GIẢI Ô CHỮ
- Học thuộc b�i v� phần ghi nhớ cuối bài
- Trả lời 3 câu hỏi SGK trang 73
- Dọc mục: "Em có biết"
- Dọc trước Bài 22. Tôm sông
- Chuẩn bị: con tôm sông còn sống, tôm chín
Hướng dẫn học tập
Tiết 22 - Bài 21: ĐÆC ĐIÓM CHUNG Vµ VAI TRß
CñA NGµNH TH¢N MÒM
1. Dặc điểm chung
* Cấu tạo chung của đại diện Thân mềm:
Chân 2. Vỏ 3. ống tiêu hoá 4. Khoang áo 5. Đầu
* Dặc điểm chung của ngành Thân mềm:
- Dặc điểm chung của thân mềm: Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá vôi; có khoang áo phát triển; hệ tiêu hoá phân hoá
2. Vai trò của Thân mềm
* Lợi ích:
- Làm thực phẩm cho con người
- Làm nguyên liệu xuất khẩu
- Làm sạch môi trường nước
- Làm đồ trang trí, trang sức
- Làm thức ăn cho động vật
* Tác hại:
- Là vật trung gian truyền bệnh
- ăn hại cây trồng
- Đục phá các phần gỗ và phần đá của thuyền bè, cầu cảng gây hại lớn cho nghề hàng hải