Bài 21. Đặc điểm chung và vai trò của ngành Thân mềm

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ MÔN SINH
LỚP 7/4
Năm học: 2016-2017
Bài 21: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ
CỦA NGÀNH THÂN MỀM
Hãy kể tên các động vật thuộc ngành thân mềm mà em biết?
Trai sông
(Sống ở hồ, ao, sông ngòi)
Ốc gạo
(Sống ở biển)
Ốc gạo
(Sống ở nước lợ)
Hàu
(Sống ở nước lợ)
Ốc sên
(Sống ở cạn)
Ốc hương
(Sống ở biển)
Vẹm
(Sống ở hồ, ao, sông ngòi)
Hến
(Sống ở hồ, ao, sông ngòi)
Sò huyết
(Sống ở biển)
Mực ống
(Sống ở biển)
Ốc bươu vàng
(Sống ở nước ngọt)
Bạch tuộc
(Sống ở biển)
Bài 21: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ
CỦA NGÀNH THÂN MỀM
I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG:

I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG:
5
2
3
1
1
2
3
4
5
4
* Cấu tạo chung của các đại diện thân mềm
1.Chân
Trai sông
ốc sên
Mực
2. Vỏ(hay mai)đá vôi
3. ống tiêu hoá
4. Khoang áo
5. Đầu
* Nghiên cứu thông tin, hình 21 SGK và những kiến thức đã học, thảo luận nhóm(4 phút) hoàn thành bảng 1 : Đặc điểm chung của ngành thân mềm.
Bài 21: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH THÂN MỀM
Bảng 1. Đặc điểm chung của ngành thân mềm
Nước ngọt
Vùi lấp
2 mảnh vỏ
?
?
?
Biển
Vùi lấp
?
?
?
Cạn
Bò chậm chạp
1 vỏ xoắn ốc
?
?
?
Nước ngọt
?
?
?
Biển
Bơi nhanh
Vỏ tiêu giảm
?
?
?
Đặc điểm
Bò chậm chạp
2 mảnh vỏ
1 vỏ xoắn ốc
I. Đặc điểm chung:
Chúng có những đặc điểm chung nào?
Ngành thân mềm có sự sai khác về môi trường sống, lối sống, kích thước nhưng đều có đặc điểm chung:
-Thân mềm
- Không phân đốt
-Khoang áo phát triển.
-Có kiểu vỏ đá vôi
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
Bài 21:
Dựa vào TT+ bảng. Rút ra điểm sai khác của thân mềm?
Thân mềm
K phân đốt
Khoang áo phát triển
Kiểu vỏ đá vôi
Nơi sống
Lối sống
I. Đặc điểm chung:
-Thân mềm
- Không phân đốt
- Khoang áo phát triển.
- Có vỏ đá vôi
3. Ống tiêu hóa
1. Chân
Cơ quan tiêu hóa và cơ quan di chuyển của chúng ra sao?
- Cơ quan tiêu hóa phân hóa; cơ quan di chuyển đơn giản
Riêng mực và bạch tuộc có cơ quan di chuyển như thế nào thích nghi với lối di chuyển tích cực?
*Riêng mực, bạch tuộc thích nghi di chuyển nhanh nên vỏ tiêu giảm nhưng cơ quan di chuyển phát triển.
Bài 21: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH THÂN MỀM

Ngành thân mềm có những lợi ích và tác hại gì?
I. Đặc điểm chung:
Bài 21: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH THÂN MỀM
II.Vai trò thực tiễn:
Nghiên cứu thông tin SGk và các tranh sau hoàn thành phiếu học tập :Bảng 2 (ý nghĩa thực tiễn của ngành thân mềm)
Bảng 2: Ý nghĩa thực tiễn của ngành thân mềm
Thực phẩm cho người
Bạch tuộc
Có giá trị xuất khẩu
Làm đồ trang trí, trang sức
Vỏ thân mềm
Trai
Thức ăn cho động vật
Có giá trị về mặt địa chất
Nguyên liệu vôi cho xây dựng
Vỏ thân mềm
Làm sạch môi trường nước
-Trai lọc 40 lít nước trong một ngày đêm.
-Vẹm lọc 3.5 lít nước một ngày đêm.
Vẹm
Một số loài thân mềm có hại
Có hại cho cây trồng
Ốc sên
Ốc bươu vàng
Động vật trung gian truyền bệnh giun sán
Ốc gạo
Hà sông, hà biển đục thũng vỏ tàu thuyền và các công trình bằng gỗ ở nước…
Tác hại
Bảng 2: Ý nghĩa thực tiễn của ngành thân mềm
Mực, sò, trai, bạch tuộc…
Trai, vỏ các loài thân mềm….
Hến, ốc sên, ốc bươu vàng…
Hến, vẹm, trai …
Mực, sò huyết, bào ngư…
Vỏ các loài thân mềm…
Ốc sên, ốc bươu vàng…
Ốc gạo, ốc mút, ốc ruộng…
Hóa thạch vỏ các loài thân mềm…
Hà sông, hà biển…
Làm thức ăn cho ĐV
Làm thực phẩm cho người
Làm đồ trang sức,trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có giá trị xuất khẩu
Nguyên liệu vôi xây dựng
Có hại cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truyền bệnh giun sán
Có giá trị về mặt địa chất
Hại cho đồ gỗ ở nước
Những ý nghĩa nào em cho là có lợi?
I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG:

Bài 21:ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ
CỦA NGÀNH THÂN MỀM
II. VAI TRÒ: (Nội dung bảng 2)

* Lợi ích:
* Tác hại:

Địa phương em có những loài thân mềm nào được người dân khai thác để làm thức ăn hoặc xuất khẩu?
Thân mềm có lợi : nuôi và phát triển để tăng số lượng, tạo điều kiện cho phát triển tốt, khai thác hợp lí tránh nguy cơ tuyệt chủng, lai tạo các giống mới.
Chúng ta cần làm gì để phát triển các loài thân mềm có lợi?
Nuôi cấy ngọc trai
Chúng ta phải làm gì để tiêu diệt thân mềm có hại?
Thân mềm có hại :
- Biện pháp thủ công: Phát động phong trào bắt và tiêu diệt.
- Dùng thiên địch.
- Dùng thuốc hóa học diệt trừ (chú ý khi dùng).
Thiên địch của ốc bươu vàng gồm rất nhiều loài như vịt, cá, cua, chim, rắn, chuột và một số loài bò sát. Trứng của ốc bươu vàng bị tấn công bởi kiến lửa và một vài loài động vật khác nhưng không nhiều..
Em có nhận xét gì về môi trường nước của chúng ta hiện nay ?
Chúng ta cần làm gì để bảo vệ môi trường sống của động vật ngành thân mềm?
I. Đặc điểm chung:
* Lợi ích:
-Làm thực phẩm cho người và thức ăn cho động vật
-Làm đồ trang trí, trang sức
-Có giá trị xuất khẩu
- Làm sạch môi trường nước
- Nguyên liệu vôi cho xây dựng
- Có giá trị về mặt địa chất
* Tác hại:
- Hại cho cây trồng
- Là động vật trung gian truyền bệnh giun sán
- Hại cho đồ gỗ ở nước.

-Thân mềm
-Không phân đốt
-Khoang áo phát triển.
-Có vỏ đá vôi
-Cơ quan tiêu hóa phân hóa; cơ quan di chuyển đơn giản
*Riêng mực, bạch tuộc thích nghi di chuyển nhanh nên vỏ tiêu giảm nhưng cơ quan di chuyển phát triển.
Bài 21: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH THÂN MỀM
Ngành thân mềm có sự sai khác về môi trường sống, lối sống, kích thước nhưng đều có đặc điểm chung:
II. Vai trò:
Vì sao lại xếp mực bơi nhanh cùng ngành với ốc sên bò chậm chạp?
Mực và ốc sên có những đặc điểm chung giống nhau như: thân mềm, không phân đốt, có khoang áo phát triển, hệ tiêu hóa phân hóa.
CỦNG CỐ
Chọn câu trả lời đúng.
1.Ốc sên
1. Những loài thân mềm nào sau đây được xem là hải sản có giá trị xuất khẩu?
2. Mực
8. Nghêu
4. Hà sông
5.Bào ngư
6.Ốc gạo
7. Ốc vặn
3. Sò huyết
2. Thân mềm nào sau đây có hại:
A.Bạch tuộc, trai, sò.
B.Ốc sên, hà sông, ốc bươu vàng.
C.Bạch tuộc, mực, hến.
D.Mực, bào ngư, ốc bươu.
Câu 3: Loài thân mềm nào có vai trò làm sạch môi trường nước ?
1. Ốc sên, mực, ốc bươu vàng
2. Mực, bạch tuộc, bào ngư
3. Hến, trai, vẹm, sò
4. Hà sông, hà biển, ốc anh vũ
HƯỚNG DẪN CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
Đọc mục “Em có biết”.
Xem trước nội dung bài mới:Thực hành quan sát cấu tạo ngoài và hoạt động sống của tôm sông.
Chuẩn con tôm sông còn sống (theo nhóm).
(Để xem cấu tạo ngoài và hoạt động sống của chúng)
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT