Bài 21. Đặc điểm chung và vai trò của ngành Thân mềm

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TP VINH
TRƯỜNG THCS QUANG TRUNG
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GiỜ
LỚP 7G
GV: NGUYỄN THỊ HỒNG VÂN
KHỞI ĐỘNG
Đố vui:
Ai nhanh hơn?
Thể lệ:
Cá nhân tự suy nghĩ và trả lời.
Mỗi câu hỏi trả lời trong vòng 1 phút
Người nhanh và đúng nhất được một phần quà!
Câu 1:
Con gì râu thịt vươn dài
Gặp mồi thì bắt, gặp tai phun mù?

Con Mực
Câu 2:

Áo ngoài quý, ruột trong cũng quý
Áo ngoài bảy sắc cầu vồng
Ruột trong lóng lánh hồng hồng châu sa,
Thời Bắc thuộc nước Nam ta,
Nhân dân khổ cực quan nha người Tàu

Là con gì ?








Con Trai lấy ngọc
Câu 3:

“Nhà hình xoắn, ở dưới ao
Chỉ có một cửa ra vào mà thôi
Mang nhà đi khắp mọi nơi
Không đi, đóng cửa nghỉ ngơi một mình”

Là con gì?

Con Ốc
Câu 4:

“Có đôi vỏ cứng
Mặc ở bên ngoài
Mặc ai ra oai
Vẫn câm thin thít "

Là con gì?

Con Hến

Vì sao người ta lại xếp Mực bơi nhanh dưới biển cùng ngành với Ốc sên bò chậm chạp trên cạn ?
SINH HỌC 7
Tiết 22:
ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ
CỦA NGÀNH THÂN MỀM
MỘT SỐ ĐỘNG VẬT THÂN MỀM
ỐC BƯƠU
(ốc bươu đen, ốc lác)
ỐC BƯƠU VÀNG
- Mài ốc phẳng, đường vân mờ.
- Mài ốc hơi gồ ghề, đường vân rõ.
- Vỏ ốc có các đường vân, vỏ không bóng láng. Gần miệng ốc có 1 lỗ xoáy nhỏ và sâu.
- Vỏ ốc nhẵn mịn, trơn bóng.
Sò biển
MỘT SỐ ĐỘNG VẬT THÂN MỀM
BẠCH TuỘC
Hến
Bạch tuộc
Ốc sên
Hào
Mực
Ốc bươu vàng
Sò
Trai vằn
Sên biển
Trai vòi
Mực ống khổng lồ
Qua những hình ảnh trên, em có nhận xét gì về sự đa dạng, sai khác của ngành thân mềm:
- Số lượng loài:
- Về kích thước:
- Về môi trường:
- Về tập tính:
- Số lượng loài: Rất lớn, khoảng 70 nghìn loài

- Về kích thước: Khác nhau, chênh lệch cao.

- Về môi trường: Khắp mọi nơi trên Trái đất - theo chiều cao, rộng, sâu.

- Về tập tính: Phong phú về hình thức sống, cách di chuyển, bắt mồi…
I/Đặc điểm chung của thân mềm:
B.ỐC SÊN
A.TRAI
C. MỰC
2
3
1
4
2
3
1
5
5
2
3
1
4
THẢO LUẬN NHÓM:
Hãy quan sát hình vẽ sau và hoàn thành bài tập:

1. Chân
2.Vỏ (hay mai) đá vôi
3.Ống tiêu hóa
4. Khoang áo
5.Đầu
Bảng 1. Đặc điểm chung của ngành Thân mềm
Đặc điểm
Rút ra đặc điểm chung của gành Thn mềm
Quan sát hình 21, thảo luận rồi đánh dấu () và điền cụm từ gợi ý vào bảng 1 cho phù hợp
( 3 phút )
Bảng 1. Đặc điểm chung của ngành Thân mềm
Nước ngọt
Vùi lấp
2 mảnh vỏ
?
?
?
Nước lợ
Vùi lấp
?
?
?
Cạn
Bò chậm chạp
1 vỏ xoắn ốc
?
?
?
Nước ngọt
?
?
?
Biển
Bơi nhanh
Vỏ tiêu giảm
?
?
?
Đặc điểm
Bò chậm chạp
1 vỏ xoắn ốc
Rút ra đặc điểm chung của ngành Thân mềm
2 mảnh vỏ
Quan sát hình 21, thảo luận rồi đánh dấu () và điền cụm từ gợi ý vào bảng 1 cho phù hợp
( 3 phút )
ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ
CỦA NGÀNH THÂN MỀM
Bài 21:
I- Đặc điểm chung:
- Thân …….., không phân đốt.
- Có vỏ ……….
- Có …………… phát triển.
- Hệ tiêu hóa phân hóa.
- Cơ quan di chuyển thường đơn giản (riêng mực và bạch tuộc có cơ quan di chuyển phát triển, vỏ tiêu giảm thích nghi với lối sống săn mồi và di chuyển tích cực).
- Thân mềm, không phân đốt.
- Có vỏ đá vôi.
- Có khoang áo phát triển.
II- Vai trò:
Bảng 2. Ý nghĩa thực tiễn của ngành Thân mềm
Mực, sò, hến, ốc…
Sò, hến, ốc… và trứng, ấu trùng của chúng
Ngọc trai
Vỏ ốc, vỏ trai, xà cừ…
Trai, sò, hầu, vẹm…
ốc sên, ốc bươu vàng…
Ốc mút, ốc gạo, ốc ruộng…
Hóa thạch một số vỏ ốc, vỏ sò…
Mực, bào ngư…
▼ Dựa vào kiến thức trong cả chương, liên hệ kiến thức đã học, chọn tên các đại diện thân mềm để ghi vào bảng 2. Ý nghĩa thực tiễn của ngành Thân mềm.
Thực phẩm cho người
Thức ăn cho động vật
Làm đồ trang trí, trang sức
Làm sạch môi trường nước
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
Có hại cho cây trồng
Vật chủ trung gian truyền bệnh giun sán
Thân mềm có lợi : nuôi và phát triển để tăng số lượng, tạo điều kiện cho phát triển tốt, khai thác hợp lý tránh nguy cơ tuyệt chủng, lai tạo các giống mới.
Chúng ta cần làm gì để phát triển các loài thân mềm có lợi?
Chúng ta phải làm gì để tiêu diệt thân mềm có hại?
Thân mềm có hại : biện pháp thủ công như phát động phong trào bắt và tiêu diệt, dùng thiên địch và thuốc hóa học diệt trừ (chú ý khi dùng)
Thiên địch của ốc bươu vàng gồm rất nhiều loài như vịt, cá, cua, chim, rắn, chuột và một số loài bò sát. Trứng của ốc bươu vàng bị tấn công bởi kiến lửa và một vài loài động vật khác nhưng không nhiều..
ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ
CỦA NGÀNH THÂN MỀM
Bài 21:
I- Đặc điểm chung:
- Làm thức ăn cho người và động vật khác
- Đồ trang sức, vật trang trí.
- Làm sạch môi trường nước.
II- Vai trò:
*Có lợi:
- Có giá trị về mặt địa chất và xuất khẩu
*Có hại:
- Có hại cho cây trồng.
- Làm vật chủ trung gian truyền bệnh giun sán.
Vận dụng
Gần đây, Thân mềm bị khai thác tối đa, làm suy giảm nghiêm trọng đến sự đa dạng của chúng. Theo em, chúng ta phải làm gì để bảo tồn và phát triển Thân mềm có lợi?
Từ các nguồn lợi của thân mềm, chúng ta có thể phát triển được ngành nghề nào?
Em thích nghề nào trong số đó?
* GD hướng nghiệp :
Các nghề liên quan:
Nuôi trai lấy ngọc
Chế tác ngọc trai
Khảm trai
Địa chất
Ở Nghệ An, có loài thân mềm nào được bán làm thực phẩm? Loài nào có giá trị xuất khẩu?