Bài 21. Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
ngữ văn
Lớp 9
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG
THƠ NGỤ NGÔN
LA PHONGTEN
- H. Ten -
Suy nghĩ của em về sự chuẩn bị hành trang bước vào thế kỷ mới của bản thân mình ?
Kiểm Tra Bài Cũ
Kiểm tra bài cũ




Thông qua văn bản:
"Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới",
tác giả nhắn gửi điều gì tới mỗi người, đặc biệt là
thế hệ trẻ Việt Nam khi bước vào thế kỉ 21 ?

?
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG
THƠ NGỤ NGÔN
LA PHONGTEN












I / TÌM HIỂU CHUNG :
1/ Tác giả (1920 – 1989 )
- Hi-pô-litTen (1828-1893) Là một triết gia - sử gia - nhà nghiên cứu văn học & viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp
2/ Tác phẩm :
Công trình nghiên cứu nổi tiếng của ông năm 1853“ La - phông - ten và thơ ngụ ngôn của ông"
3/ Đọc & tìm hiểu chú thích:
Phương thức biểu đạt là nghị luận .
Hãy nêu bố cục văn bản ? Và ý chính mỗi phần ?
Văn bản được chia làm 2 phần: Phần 1: “từ đầu ...Tốt bụng thế” Hình tượng con cừu trong thơ La phông –Ten .
Phần 2 : Phần còn lại : Hình tượng chó sói trong thơ La phông –Ten.
Em hãy đối chiếu hai phần ấy để tìm ra điểm chung trong cách lập luận của tác giả ?
Trong hai phần tác giả đều lập luận bằng cách dẫn ra những dòng viết về hai con vật của nhà khoa học Buy-phông để đối chiếu so sánh.












I / TÌM HIỂU CHUNG :
1/ Tác giả (1920 – 1989 )
2/ Tác phẩm :
3/ Đọc & tìm hiểu chú thích:
cả hai phần tác giả đều triển khai mạch nghị luận theo trật tự nào ?
Nghị luận theo trình tự 3 bước
Dưới ngòi bút của La phông-Ten
Dưới ngòi bút của Buy-phông.
Dưới ngòi bút của La phông-Ten
Tác giả nhờ La Phông –Ten tham gia vào mạch nghị luận , vì vậy bài văn nghị luận trở nên sinh động hơn .
Buy-phông (1707-1788): nhà vạn vật học, nhà văn Pháp, viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp, tác giả công trình Vạn vật học nổi tiếng gồm 35 tập xuất bản từ 1749 đến 1789.
La Phông-Ten (1621-1695): nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng của Pháp.












I / TÌM HIỂU CHUNG :
1/ Tác giả (1920 – 1989 )
2/ Tác phẩm :
3/ Đọc & tìm hiểu chú thích:
II/ PHÂN TÍCH :
1) Chó sói và cừu dưới mắt nhà khoa học :
Em cảm nhận được 2 con vật dưới cách nhìn của mấy người ?
2 người - một là nhà khoa học Buy phông, một là của LaPhông-Ten
Buy phông viết về loài cừu ntn ?
Cừu : vì sợ hãi tụ tập thành bầy- loài vật nhút nhát.
- Chó sói được miêu tả ra sao ?
- Chó sói: là con vật hung dữ đáng ghét












I / TÌM HIỂU CHUNG :
1/ Tác giả (1920 – 1989 )
2/ Tác phẩm :
3/ Đọc & tìm hiểu chú thích:
II/ PHÂN TÍCH
1) Chó sói và cừu dưới mắt nhà khoa học :
Cừu : vì sợ hãi tụ tập thành bầy- loài vật nhút nhát.
Chó sói: là con vật hung dữ đáng ghét
Khi viết về cừu và chó sói Buy phông căn cứ vào đâu ?
Bằng cách nhìn chính xác của nhà khoa học - không nhìn nhận từ góc độ tình cảm












I / TÌM HIỂU CHUNG :
1/ Tác giả (1920 – 1989 )
2/ Tác phẩm :
3/ Đọc & tìm hiểu chú thích:
II/ PHÂN TÍCH
1) Chó sói và cừu dưới mắt nhà khoa học :
Bằng cách nhìn chính xác của nhà khoa học - không nhìn nhận từ góc độ tình cảm
Không nói đến sự thân thương của cừu vì không phải chỉ ở cừu mới có tình cảm mẫu tử thiêng liêng.
Không nhắc đến nỗi bất hạnh của sói vì: Đấy : không phải đặc trưng cơ bản của nó ở mọi nơi ..

Giống nhau
Cùng phản ánh đặc tính chung của loài cừu:
nhút nhát, sợ sệt, hiền lành
Khác nhau
La Phông ten cảm nhận con cừu bằng cái nhìn mang tính chủ quan,giàu cảm xúc. Trong thơ ông,
Cừu được nhân hoá thành hình tượng nhân vật mang ý nghĩa ngụ ngôn, gửi gắm tư tưởng của nhà thơ về cuộc sống, con người.















I / TÌM HIỂU CHUNG :
1/ Tác giả (1920 – 1989 )
2/ Tác phẩm :
3/ Đọc & tìm hiểu chú thích:
II/ PHÂN TÍCH:
1) Chó sói và cừu dưới mắt nhà khoa học :
2/ Hình tượng cừu trong truyện ngụ ngôn trong ngụ ngôn La - phông - ten
Nhận xét về cách lựa chọn đối tượng của LPTen và cách khắc họa tính cách ?
Cừu hiền lành, nhút nhát.
Gặp chó sói, cừu gọi: "bệ hạ", xưng "kẻ hèn" .
Ra sức thanh minh cho mình là vô tội.
+ Không uống nước ở dòng suối.
+ Không nói xấu sói vì chưa ra đời
+ Không có anh em
Thế nhưng cừu vẫn bị sói tha vào rừng ăn thịt.
Qua cuộc đối thoại với chó sói em cảm nhận được gì về cừu non ?
Ý thức là: kẻ yếu nên hết sức nhún nhường tới mức nhút nhát.
3) Hình tượng cừu:
II / PHÂN TÍCH:
a) Hình tượng con cừu trong con mắt nhà khoa học Buy - phông
b) Hình tượng con cừu trong thơ La Phôngten
Cừu là con vật ngu ngốc và sợ sệt
Tụ tập thành bầy đoàn
Hết sức đần độn
Coi thường con cừu
- Cách nhận xét dưới góc độ khoa học
- Không đề cập tới tình cảm của con cừu.
- Cừu con tội nghiệp, bé bỏng được nhân hóa như một em bé tội nghiệp
- Tình huống đặc biệt: đối mặt, đối thoại với sói bên sông suối.
Xót thương thông cảm .
- Cái nhìn của người nghệ sĩ giàu cảm xúc, giầu hình ảnh, đầy sáng tạo.
Nhận xét của H.Ten về cách nhìn nhận của hai tác giả trên
Buy – phông có cái nhìn phản ánh đúng về đặc điểm khoa học của loài cừu nhưng bỏ qua đời sống tình cảm và phẩm chất tốt của cừu.
La Phôngten cũng nói tới đặc điểm của loài cừu nhưng đã chú ý tới đời sống tình cảm của cừu, mtả con cừu bằng sự rung động của tình cảm yêu thương, đồng cảm.
Cách lập luận: Đưa ra hai căn cứ để đối chiếu so sánh, rồi bình luận.
b) Mục đích chính của tác giả trong phần một của văn bản là gì?
A. Giới thiệu những đặc điểm của loài cừu.
B. Giới thiệu những đặc điểm của chó sói.
C. Bàn luận về tư tưởng nhân văn của La Phông - ten qua nhân vật cừu
D. Bàn luận về quan điểm của nhà khoa học Buy phông về loài cừu.
Bài tập trắc nghiệm
a) Cách nhìn nhận của nhà văn La Phông ten về con cừu có gì khác cách nhìn nhận của nhà khoa học Buy phông?
A. Là con vật ngu ngốc
B. Là con vật gian ngoan, xảo quyệt.
C. Là một vị chúc tề.
D. Là loài vật thân thương, tốt bụng.
Hướng dẫn chuẩn bị tiết 2
* Nắm được sự khác nhau của 2 loại hình: Hai tác giả về cùng một sự việc hiện tượng. Y nghĩa của cách nhìn ấy.
* Chuẩn bị:
1- Tìm từ ngữ, chi tiết của BuyPhông và La Phông Ten về Sói?
2- Nhận xét cách nhìn nhận của 2 tác giả đó?
3- Cách lập luận của H .Ten
4- Xác định chủ đề của văn bản
2) Hình tượng chó sói:
II / PHÂN TÍCH:
a) Hình tượng con sói trong con mắt nhà khoa học Buy - phông
b) Hình tượng con sói trong thơ La Phôngten
Sống lẻ loi không kết bạn; chỉ tụ tập khi cần chống trả kẻ khác mạng hơn rồi lại trở về cô đơn lặng lẽ; tiếng hú rùng rợn, bản tính hư hỏng, sống có hại, chết vô dụng.
Cái nhìn theo đặc điểm
tự nhiên, rất chân thực
- Đói gầy giơ xương, giọng khàn khàn, gầm dữ dội như con thú điên; muốn ăn thịt cừu, muốn ăn tươi nuốt sống kẻ khác, hống hách độc ác như một bạo chúa; là con vật đáng thương: lấm lét lo lắng, dễ bị mắc mưu, kẻ ngu ngóc không tài trí
Cái nhìn của người nghệ sĩ , phản ánh đặc điểm của chó sói bằng hình tượng giầu hình ảnh, cảm xúc
Dùng biện pháp nhân hóa, tình huống đặc biệt.
4) Hình tượng chó sói:
II / PHÂN TÍCH:
Nhận xét của H.Ten về cách nhìn nhận của hai tác giả trên
Hai tác giả cùng chỉ ra đặc điểm bạo chúa, khát máu, vô lại, đáng thương của con sói.
Trong thơ La Phôngten, con sói có tính cách phức tạp hơn với cái nhìn phóng khoáng của nhà thơ.
H.Ten dùng cách nói hình ảnh: “Buy phông dựng một vở bi kịch về sự độc ác, La Phôngten dựnh một vở hài kịch về sự ngu ngốc”
Lập luận so sánh đối chiếu nêu ra sự đồng nhất và đối lập, từ đó nâng lên khái quát cũng có tính đối chiếu
Các đoạn được lặp lại “chó sói” ở dòng đầu, liên kết đoạn, câu bằng các quan hệ từ lập luận: còn, cứ, cũng, nhưng, vì, nếu … thì …
NGHỆ THUẬT LẬP LUẬN CỦA H.TEN
Hi-pô-lít Ten (Tác giả văn bản)
La Phông-ten ( Nhà thơ ngụ ngôn)
Buy-phông (Nhà khoa học)
Bàn luận về sáng tạo nghệ thuật trong thơ
Dẫn ra những dòng viết
> <
Tóm lại:
H. Ten đã lập luận bằng phương pháp so sánh, phân tích, chứng minh, dùng lí lẽ, dẫn chứng giàu sức thuyết phục.
Qua đó làm nổi bật sự khác nhau giữa cách nhìn của nhà khoa học và nhà thơ về con cừu. Con cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông ten là một hình tượng văn học có ý nghĩa ngụ ngôn mang tư tưởng, cảm xúc của nhà thơ.
III / TỔNG KẾT:
1. Nội dung
ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT CỦA TÁC PHẨM LÀ NGHỆ THUẬT LẬP LUẬN SO SÁNH ĐỐI CHIẾU, CÓ KÈM PHÂN TÍCH VÀ BÌNH LUẬN
Bằng cách so sánh hình tượng cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn La Phôngten và những dòng viết về chúng của nhà vạn vật học Buy phông, H.Ten muốn nói điều gì?
2. Nghệ thuật
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG
THƠ NGỤ NGÔN
LA PHONGTEN
IV / LUYỆN TẬP:
A. THƠ NGỤ NGÔN LA PHÔNGTEN
2. Vấn đề chủ yếu được đem ra nghị luận trong văn bản “Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn La Phôngten” là:
1. Qua phân tích bài văn, em hiểu thêm đặc trưng nào của sáng tạo nghệ thuật?
Nghệ thuật bao giờ cũng có cái nhìn phóng khoáng hơn nhà khoa học.
Phản ánh đối tượng, người nghệ sĩ mượn hình tượng của đối tượng để gửi gắm thái độ, tình cảm, bộc lộ thái đội qua cảm xúc.
Nghệ thuật phản ánh chân thật hiện thực thông qua hình tượng.
B. ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA HAI LOÀI VẬT CỪU VÀ CHÓ SÓI
C. HÌNH TƯỢNG CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN LA PHÔNGTEN
D. HÌNH TƯỢNG CHÓ SÓI VÀ CỪU DƯỚI CON MẮT NHÀ KHOA HỌC BUY PHÔNG
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG
THƠ NGỤ NGÔN
LA PHONGTEN
IV / LUYỆN TẬP:
A. NHÂN HÓA
4. Quan điểm của H.Ten gần gũi với quan điểm của Nguyễn Đình Thi trong bài “Tiếng nói của văn nghệ” ở điểm nào ?
3. Theo em, trong văn bản này H.Ten lập luận vấn đề chủ yếu bằng biện pháp nghệ thuật nào ?
B. SO SÁNH
C. ẨN DỤ
D. HOÁN DỤ
A. Tác phẩm nghệ thuật phản ánh hiện thực khách quan và phản ánh hiện thực khách quan một cách sáng tạo theo cách riêng của mình.
B. Người nghệ sĩ gửi vào tác phẩm của mình những bài học luận lí hay triết lí hoặc những tư tưởng tình cảm thái độ.
C. Người nghệ sĩ lớn đem tới cho thời đại một cách sống của tâm hồn.
D. Cả ba ý trên.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
* Học thuộc lòng đoạn thơ đầu
*Đọc thêm “chó sói & Chiên con”
*Tìm các ý lập luận cho truyện “Ếch ngồi đáy giếng”
* Chuẩn bị bài : Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý

Năm học 2008 - 2009
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
và các em học sinh !