Bài 21. Câu trần thuật

Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán?
Hình thức: Câu cảm thán là những câu có từ ngữ cảm thán như: Ôi, than ôi, hỡi ôi, chao ôi (ôi), thay, xiết bao, biết chừng nào
kết thúc bằng dấu (!)
Chức năng: Dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói(Viết) xuất hiện chủ yếu trong ngôn ngữ hàng ngày, ngôn ngữ văn chương
Ví dụ.
- Mệt ơi là mệt!
-Thương thay cũng một kiếp người!
Đáp án
Tiết 91
TiÕt 91


a) Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, . Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc vì các vị là tiêu biểu cho một dân tộc anh hùng.
( Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta )
I.Đặc điểm hình thức và chức năng :
1.B�i t�p
Đọc các đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi.
b) Thốt nhiên, một người nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào, thở không ra lời :
- Bẩm . quan lớn . đê vỡ mất rồi !
( Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay )
c) Cai Tứ là một người đàn ông thấp và gầy, tuổi độ bốn lăm, năm mươi. Mặt lão vuông nhưng hai má hóp lại.
( Lan Khai , Lầm than )
d) Ô�i Tào Khê ! Nước Tào Khê làm đá mòn đấy ! Nhưng dòng nướcTaò Khê không bao giờ cạn chính là lòng chung thuỷ của ta !
( Nguyên Hồng , Một tuổi thơ văn )
Tiết 91: Câu trần thuật

I. Đặc điểm hình thứcvà chức năng.
1 Bài tập(SGK 45-46)
Những câu nào trong các đoạn trích không có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, câu cầu khiến hoặc câu cảm thán?
Trả Lời:
Chỉ có câu "Ôi Tào Khê" có hình thức câu cảm thán
Những câu còn lại là câu trần thuật
Tiết 91: Câu trần thuật

I. Đặc điểm hình thứcvà chức năng.
1 Bài tập(SGK 45-46)
Những câu trong các đoạn dùng để làm gì?

X
X
X
X
X
X
X
X
X
2. Kết luận
* Hình thức:
-Không có đặc điểm hình thức của các câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán
-Khi viết kết thúc bằng dấu(.), đôi khi bằng dấu(!),dấu(...)
*Chức năng:
-Thường dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả....
-Ngoài ra còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ cảm xúc...
Ghi nhớ (SGK-46)

Tiết 91: Câu trần thuật

I. Đặc điểm hình thứcvà chức năng
II. Luyện tập
* Bài tập1.Xác định kiểu câu và chức năng của các câu sau đây?
Kể
Biểu cảm
Biểu cảm
Kể
Tiết 91: Câu trần thuật

I. Đặc điểm hình thứcvà chức năng
II. Luyện tập
* Bài tập2.Đọc câu thứ hai trong phần dịch nghĩa bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh(Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?) và câu thứ hai trong phần dịch thơ(Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ.) Cho nhân xét về kiểu câu và ý nghĩa của hai câu đó?
Tiết 91: Câu trần thuật

I. Đặc điểm hình thứcvà chức năng
II. Luyện tập
* Bài tập3: Xaực ủũnh ba caõu sau ủaõy thuoọc kieồu caõu naứo vaứ ủửụùc sửỷ duùng ủeồ laứm gỡ. Haừy nhaọn xeựt sửù khaực bieọt ve� yự nghúa cuỷa nhửừng caõu naứy.

Bài tập 5:
Đặt câu trần thuật dùng để hứa hẹn, xin lỗi, cảm ơn, chúc mừng, cam đoan.
Hứa hẹn: Tôi xin hứa là sẽ đến đúng giờ
Xin lỗi: Tôi xin lỗi vì đã đến muộn
Cảm ơn: Em xin cảm ơn cô
Chúc mừng: Chúc mừng bạn nhân ngày sinh nhật
Cam đoan:Tôi xin cam đoan những lời khai trên là đúng sự thật
Củng cố:
Khoanh tròn vào đáp án mà em cho là đúng nhất:
A. Câu trần thuật dùng để bộc lộ cảm xúc, tình cảm
B.Câu trần thuật dùng để yêu cầu hay đề nghị
C.Câu trần thuật dùng để hứa hẹn, xin lỗi
D.Câu trần thuật dùng để kể, thông báo,nhận định, miêu tả, yêu cầu, đề nghị, hay bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
D
Các kiểu câu ư�ng với mục đích giao tiếp



Kiểu câu
Đặc điểm
hình thức
Chức
năng
chính
Hướng dẫn về nhà
Kể