Bài 21. Câu cảm thán

Câu cảm thán
Kiểm tra bài cũ
*Em h�y n�u �Ỉc �iĨm ch�c n�ng ch�nh cđa c�u c�u khi�n? N�u v� dơ.
Tuần 24
Tiết 86
Tiếng Việt


Câu cảm thán
Câu nào trong đoạn trích thể hiện cảm xúc của ông giáo khi nghĩ về lão Hạc?
Hỡi ơi lão Hạc !

Tiết 86
I. �Ỉc �iĨm h�nh th�c v� ch�c n�ng
1. ��c �o�n tr�ch v� tr� l�i c�u h�i
a. Hìi �i l�o H�c! Th� ra ��n lĩc c�ng l�o cịng c� thĨ l�m liỊu nh� ai h�t...M�t ng��i nh� th� �y! ... M�t ng��i �� kh�c v� tr�t l�a m�t con ch�!... M�t ng��i nh�n �n �Ĩ tiỊn l�i l�m ma, b�i kh�ng mu�n li�n lu� ��n h�ng x�m, l�ng giỊng... Con ng��i ��ng k�nh �y b�y gi� cịng theo g�t Binh T� �Ĩ c� �n �? Cu�c ��i qu� th�t c� m�i ng�y m�t th�m ��ng bu�n...
? Câu nào thể hiện cảm xúc của nhân vật ông giáo khi nghe lão Hạc ? Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết được điều đó
I. �Ỉc �iĨm h�nh th�c v� ch�c n�ng
- Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ?

1. ��c �o�n tr�ch sau v� tr� l�i c�u h�i :
b. N�o ��u nh�ng ��m v�ng b�n b� su�i
Ta say m�i ��ng u�ng �nh tr�ng tan ?
��u nh�ng ng�y m�a chuyĨn b�n ph��ng ng�n
Ta lỈng ng�m giang san ta �ỉi míi ?
��u nh�ng b�nh minh c�y xanh n�ng g�i,
Ti�ng chim ca gi�c ngđ ta t�ng b�ng ?
��u nh�ng chiỊu l�nh l�ng m�u sau r�ng
Ta �ỵi ch�t m�nh mỈt tr�i gay g�t ?
�Ĩ ta chi�m l�y ri�ng ph�n b� m�t ?
- Than �i ! Th�i oanh liƯt nay c�n ��u ?

? C�u n�o thĨ hiƯn c�m xĩc cđa con hỉ? Nh�ng d�u hiƯu n�o giĩp em nh�n bi�t �iỊu ��?
Tiết 86




I. �Ỉc �iĨm h�nh th�c v� ch�c n�ng :
- Có từ cảm thán
Ôi, than ôi, trời ơi, biết chừng nào....
- Cu�i c�u k�t thĩc b�ng d�u ch�m than
1. H�nh th�c nh�n bi�t c�u c�m th�n :
Tiết 86

Tiết 86 :
- Câu cảm thán dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói ( viết)

I. �Ỉc �iĨm h�nh th�c v� ch�c n�ng:
1. H�nh th�c nh�n bi�t c�u c�m th�n:
2. Ch�c n�ng :

I. �Ỉc �iĨm h�nh th�c v� ch�c n�ng cđa c�u c�m th�n :
1. H�nh th�c nh�n bi�t :
2. Ch�c n�ng :
? Khi tr�nh b�y k�t qu� cđa m�t b�i to�n, hoỈc khi vi�t ��n, b�o c�o... c� thĨ d�ng c�u c�m th�n ��ỵc kh�ng?
Những văn bản hành chính, văn bản khoa học chỉ sử dụng ngôn ngữ khoa học , chính xác, tư duy lô-gíc chứ không sử dụng ngôn ngữ biểu cảm

Tiết 86
- câu cảm thán thường xuất hiện chủ yếu trong ngôn ngữ nói hàng ngày hoặc trong văn chương.

* Ghi nhí SGK / 48
I. �Ỉc �iĨm h�nh th�c v� ch�c n�ng cđa c�u c�m th�n
1. H�nh th�c nh�n bi�t c�u c�m th�n :
2. Ch�c n�ng :
Tiết 86

Nhìn tranh và đặt câu cảm thán
Tiết 86

I. �Ỉc �iĨm h�nh th�c v� ch�c n�ng cđa c�u c�m th�n
1. H�nh th�c nh�n bi�t c�u c�m th�n :
2. Chức năng của câu cảm thán :
II. luyện tập :
Bài tập 1
Tiết 86
Bài tập 2
Bài tập 3

Bài tập 1:
Tìm câu cảm thán và giải thích tại sao
Bài tập 2: Phân tích tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong các câu văn. Có thể xếp các câu văn đó vào câu cảm thán được không? vì sao?
Tiết 86
B�i tập 3: Đặt 2 câu cảm thán. Trong đó:
a. Trước tình cảm của một người thân dành cho mình.
b. Khi nhìn thấy mặt trời mọc.

- c�c c�u c�n l�i c� d�u ch�m than nh�ng kh�ng c� t� c�m th�n n�n kh�ng ph�i l� c�u c�m th�n
1. Bài tập 1

a. "Than ôi !.lo thay ! nguy thay!. "
b. "Hỡi cảnh rừng . của ta ụi !
c."Chao ôi,..của mỡnh thôi."


Tiết 86


2. Bài tập 2.
a. Là lời than của người nông dân xưa
b. Là lời than của người chinh phụ xưa
c. Tâm trạng bế tắc của thi nhân trước Cách mạng tháng 8 - 1945
d. Nỗi ân hận của Dế Mèn trước cái chết tức tưởi của Dế Choắt.
Tất cả đều bộc lộ cảm xúc nhưng không có từ cảm thán nên không là câu cảm thán
Tiết 86

C�u c�m th�n :

- Có từ cảm thán
Ôi, than ôi, trời ơi, biết chừng nào....
- Cuối câu kết thúc bằng dấu chấm than
( ! )
_ Dùng để bộc lộ cảm xúc của người nói hoặc viết



D�ng trong
l�i n�i h�ng ng�y
v� trong ng�n ng� v�n ch��ng

Văn chương - Nghi vấn
V�n ch��ng - Kh�ng ��nh

n�i - B�c l� c�m xĩc

Ví dụ :
1.Tr�i �i ! B�n n�i to th� th� em b� th�c gi�c ��y.

2. Qu� h��ng �i ! l�ng t�i cịng nh� s�ng.


3. B�c �i ! Tim B�c m�nh m�ng th� !
Các chức năng khác:
C� thĨ d�ng c�u c�u khi�n �Ĩ kh�ng ��nh, phđ ��nh, nghi v�n.

a. Dùng để yêu cầu .

b. Dùng để hỏi
c. D�ng �Ĩ b�c l� c�m xĩc .
d. Dùng để miêu tả
Câu cảm thán có chức năng
Kính chúc thầy cô và các em sức khoẻ và thành đạt