Bài 21. Câu cảm thán
Chia sẻ bởi Hoàng Thị Kiều |
Ngày 02/05/2019 |
33
Chia sẻ tài liệu: Bài 21. Câu cảm thán thuộc Ngữ văn 8
Nội dung tài liệu:
Chào mừng quý thầy cô
Về dự giờ Ngữ văn
lớp 8/1
Năm học: 2014 - 2015
Giáo viên giảng dạy: Hoàng Thị Kiều
Kiểm tra bài cũ
Nêu đặc điểm hình thức
và chức năng của câu cầu khiến?
Kiểm tra bài cũ
Đáp án: Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến.
- Câu cầu khiến là câu có những từ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ, ... đi, thôi, nào, ... hay ngữ điệu cầu khiến; dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo, ...
Khi viết, câu cầu khiến thường kết thúc bằng dấu chấm than, nhưng khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì có thể kết thúc bằng dấu chấm.
Ghi nhớ: SGK/31
CÂU CẢM THÁN
TIẾT: 88
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
1. Ví dụ:
Tiết88:
Ví dụ: a) Hỡi ơi lão Hạc!(1) Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết...(2) Một người như thế ấy!...(3) Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!...(4) Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm láng giềng... (5)Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót binh Tư để có ăn ư?(6) Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...(7)
(Nam Cao - Lão Hạc)
b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? (1)
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?(2)
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?(3)
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?(4)
Than ôi!(5) Thời oanh liệt nay còn đâu?(6) (Thế Lữ - Nhớ rừng)
c.Trăng đêm nay đẹp biết bao!
? Trong những câu trên câu nào là câu cảm thán?
? Đặc điểm hình thức nào giúp ta nhận biết câu cảm thán?
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Tiết88:
1. Đặc điểm hình thức:
Ví dụ: a) Hỡi ơi lão Hạc!(1) Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết...(2) Một người như thế ấy!...(3) Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!...(4) Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm láng giềng... (5)Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót binh Tư để có ăn ư?(6) Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...(7)
(Nam Cao - Lão Hạc)
b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?(1)
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?(2)
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?(3)
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?(4)
Than ôi!(5) Thời oanh liệt nay còn đâu? (Thế Lữ - Nhớ rừng)
c. Trăng đêm nay đẹp biết bao!
? Ba câu trên dùng để thể hiện điều gì?
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Tiết88:
1. Đặc điểm hình thức:
2. Chức năng:
Ví dụ 1:
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN XIN NGHỈ HỌC
Kính gửi Ban giám hiệu trường THCS Lê Quý Đôn, cùng cô giáo chủ nhiệm lớp 8A7.
Em tên là Lê Minh học sinh lớp 8A7.
Hôm nay em viết đơn này để xin nghỉ học ngày 14/1/2015 do em bị bệnh không thể đi học được.
Kính mong thầy cô xem xét, em hứa sẽ chép bài và học bài đầy đủ.
Em xin chân thành cảm ơn!....
Ngày 14 tháng 1 năm 2015
Ý kiến phụ huynh Người viết đơn
Ví dụ 2:
Giải phương trình sau: 2x – 6 = 0
Giải
2x – 6 = 0
2x = 6
x = 6 : 2
x = 3
Vậy phương trình có tập nghiệm là: S = { 3 }.
? Khi viết đơn, biên bản, hợp đồng, hoặc trình bày kết quả giải một bài toán… có thể sử dụng câu cảm thán không ? vì sao?
=> Không, vì ngôn ngữ trong khi viết đơn, biên bản, hợp đồng…( ngôn ngữ văn bản hành chính công vụ),và ngôn ngữ để trình bày kết quả giải một bài toán ( ngôn ngữ văn bản khoa học) là ngôn ngữ của tư duy lô gic nên không thích hợp với việc sử dụng những yếu tố ngôn ngữ bộc lộ cảm xúc.
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Tiết88:
1. Đặc điểm hình thức:
2.Chức năng:
* Ghi nhớ SGK/44
Em hãy đặt các câu cảm thán phù hợp với các hình ảnh sau:
- Ôi, số phận của cô bé bán diêm thật bất hạnh !
- Chao ôi, cảnh vịnh Hạ Long đẹp xiết bao !
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
- Ôi, những bông hoa này thật đẹp!
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
Em hãy đặt các câu cảm thán phù hợp với hình ảnh sau:
* Lưu ý:
II. Bài học
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
VÍ DỤ:
Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
Chao ôi, bông hoa này đẹp quá!
3 . Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi.
I. Tìm hiểu bài:
Những từ ngữ cảm thán: ôi, than ôi, trời ơi…có thể tự tạo thành một câu đặc biệt hoặc trở thành một bộ phận biệt lập trong câu, thường đứng ở đầu câu.
- Câu cảm thán trong một số trường hợp kết thúc bằng dấu hoặc chấm lửng .
Hình thức
Có từ ngữ cảm thán
Câu cảm thán
Chức năng
Kết thúc bằng dấu chấm than
Bộc lộ trực tiếp cảm xúc
Dùng trong giao tiếp và văn chương
(5)
(4)
(3)
(1)
(6)
(2)
Em hãy hoàn thành sơ đồ khái quát ghi nhớ về câu cảm thán?
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
Bài tập nhanh:
Hãy thêm những từ cảm thán và dấu chấm than để chuyển đổi các câu sau thành câu cảm thán?
- Anh đến muộn quá .
- Mặt trời rực rỡ quá.
=>Trời ơi, anh đến muộn quá!
=> Ôi, mặt trời rực rỡ quá!
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
CÂU HỎI THẢO LUẬN (2 phút)
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
*Giống nhau: Đều sử dụng dấu chấm than cuối câu.
* Khác nhau:
Câu hỏi: Những điểm giống nhau và khác nhau của câu cầu khiến và câu cảm thán?
Bài tập1:
Tìm các câu cảm thán và giải thích vì sao :
Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.
b. Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
III. Luyện tập:
Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Bài tập 2: Phân tích tình cảm,cảm xúc được thể hiện trong những câu sau đây. Có thể xếp những câu này vào kiểu câu cảm thán được không ? Vì sao ?
= >B?c l? l?i than th?, c?a ngu?i nụng dõn du?i ch? d? phong ki?n.
a) Ai làm cho bể kia đầy
Cho ao kia cạn cho gầy cò con ?
(Ca dao)
d) Anh m� ch?t l� ch? t?i cỏi t?i ngụng cu?ng d?i d?t c?a tụi. Tụi bi?t l�m th? n�o bõy gi? ?
(Tụ Ho�i - D? Mốn phiờu luu kớ)
=> B?c l? c?m xỳc õn h?n c?a D? Mốn tru?c cỏi ch?t th?m thuong, oan ?c c?a D? Cho?t.
* Cỏc cõu trờn cú b?c l? c?m xỳc nhung khụng cú cỏc d?u hi?u d?c trung c?a cõu c?m thỏn (t? ng? c?m thỏn, d?u ch?m than)
=> Khụng ph?i l� cỏc cõu c?m thỏn.
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
III. Luyện tập:
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
B�i t?p 3: D?t hai cõu c?m thỏn d? b?c l? c?m xỳc v?i cỏc tỡnh hu?ng sau:
a. Tru?c tỡnh c?m c?a m?t ngu?i thõn d�nh cho mỡnh.
b. Khi nhỡn th?y m?t tr?i m?c.
M?u:
M? oi, tỡnh yờu m� m? dó d�nh cho con thiờng liờng bi?t bao !
D?p thay c?nh m?t tr?i bu?i bỡnh minh !
Hãy điền thêm thêm từ vào chỗ trống để có câu cảm thán:
... đau bụng....
- Ôi, đau bụng quá!
Cho t×nh huèng sau: Trong giê ra ch¬i, em thÊy mét b¹n ®ang vøt rác bõa b·i. H·y ®Æt 3 c©u (mét c©u nghi vÊn, mét c©u cÇu khiÕn, mét c©u c¶m th¸n) víi cïng néi dung ®Ó b¹n Êy dõng l¹i.
- Câu nghi vấn: Sao bạn lại có thể làm như thế?
- Câu cảm thán: Trời ơi, bạn xả rác bừa bãi quá!
- Câu cầu khiến: Bạn hãy dọn sạch chỗ rác này đi!
Bài tập trắc nghiệm
a. Dùng để yêu cầu .
b. Dùng để hỏi .
c. Dùng để bộc lộ cảm xúc .
d. Dùng để kể lại sự việc .
Câu cảm thán có chức năng
Hướng dẫn về nhà học bài:
�
- Học thuộc phần ghi nhớ.
Làm các bài tập còn lại.
Chuẩn bị trước bài : “ Viết bài tập làm văn số 5” (Xem lại lý thuyết về văn thuyết minh và luyện tập các bài tập đã học).
Xin chào tạm biệt
Trân trọng cảm ơn quý thầy cô!
Về dự giờ Ngữ văn
lớp 8/1
Năm học: 2014 - 2015
Giáo viên giảng dạy: Hoàng Thị Kiều
Kiểm tra bài cũ
Nêu đặc điểm hình thức
và chức năng của câu cầu khiến?
Kiểm tra bài cũ
Đáp án: Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến.
- Câu cầu khiến là câu có những từ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ, ... đi, thôi, nào, ... hay ngữ điệu cầu khiến; dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo, ...
Khi viết, câu cầu khiến thường kết thúc bằng dấu chấm than, nhưng khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì có thể kết thúc bằng dấu chấm.
Ghi nhớ: SGK/31
CÂU CẢM THÁN
TIẾT: 88
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
1. Ví dụ:
Tiết88:
Ví dụ: a) Hỡi ơi lão Hạc!(1) Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết...(2) Một người như thế ấy!...(3) Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!...(4) Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm láng giềng... (5)Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót binh Tư để có ăn ư?(6) Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...(7)
(Nam Cao - Lão Hạc)
b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? (1)
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?(2)
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?(3)
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?(4)
Than ôi!(5) Thời oanh liệt nay còn đâu?(6) (Thế Lữ - Nhớ rừng)
c.Trăng đêm nay đẹp biết bao!
? Trong những câu trên câu nào là câu cảm thán?
? Đặc điểm hình thức nào giúp ta nhận biết câu cảm thán?
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Tiết88:
1. Đặc điểm hình thức:
Ví dụ: a) Hỡi ơi lão Hạc!(1) Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết...(2) Một người như thế ấy!...(3) Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!...(4) Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm láng giềng... (5)Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót binh Tư để có ăn ư?(6) Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...(7)
(Nam Cao - Lão Hạc)
b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?(1)
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?(2)
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?(3)
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?(4)
Than ôi!(5) Thời oanh liệt nay còn đâu? (Thế Lữ - Nhớ rừng)
c. Trăng đêm nay đẹp biết bao!
? Ba câu trên dùng để thể hiện điều gì?
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Tiết88:
1. Đặc điểm hình thức:
2. Chức năng:
Ví dụ 1:
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN XIN NGHỈ HỌC
Kính gửi Ban giám hiệu trường THCS Lê Quý Đôn, cùng cô giáo chủ nhiệm lớp 8A7.
Em tên là Lê Minh học sinh lớp 8A7.
Hôm nay em viết đơn này để xin nghỉ học ngày 14/1/2015 do em bị bệnh không thể đi học được.
Kính mong thầy cô xem xét, em hứa sẽ chép bài và học bài đầy đủ.
Em xin chân thành cảm ơn!....
Ngày 14 tháng 1 năm 2015
Ý kiến phụ huynh Người viết đơn
Ví dụ 2:
Giải phương trình sau: 2x – 6 = 0
Giải
2x – 6 = 0
2x = 6
x = 6 : 2
x = 3
Vậy phương trình có tập nghiệm là: S = { 3 }.
? Khi viết đơn, biên bản, hợp đồng, hoặc trình bày kết quả giải một bài toán… có thể sử dụng câu cảm thán không ? vì sao?
=> Không, vì ngôn ngữ trong khi viết đơn, biên bản, hợp đồng…( ngôn ngữ văn bản hành chính công vụ),và ngôn ngữ để trình bày kết quả giải một bài toán ( ngôn ngữ văn bản khoa học) là ngôn ngữ của tư duy lô gic nên không thích hợp với việc sử dụng những yếu tố ngôn ngữ bộc lộ cảm xúc.
CÂU CẢM THÁN
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Tiết88:
1. Đặc điểm hình thức:
2.Chức năng:
* Ghi nhớ SGK/44
Em hãy đặt các câu cảm thán phù hợp với các hình ảnh sau:
- Ôi, số phận của cô bé bán diêm thật bất hạnh !
- Chao ôi, cảnh vịnh Hạ Long đẹp xiết bao !
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
- Ôi, những bông hoa này thật đẹp!
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
Em hãy đặt các câu cảm thán phù hợp với hình ảnh sau:
* Lưu ý:
II. Bài học
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
VÍ DỤ:
Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
Chao ôi, bông hoa này đẹp quá!
3 . Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi.
I. Tìm hiểu bài:
Những từ ngữ cảm thán: ôi, than ôi, trời ơi…có thể tự tạo thành một câu đặc biệt hoặc trở thành một bộ phận biệt lập trong câu, thường đứng ở đầu câu.
- Câu cảm thán trong một số trường hợp kết thúc bằng dấu hoặc chấm lửng .
Hình thức
Có từ ngữ cảm thán
Câu cảm thán
Chức năng
Kết thúc bằng dấu chấm than
Bộc lộ trực tiếp cảm xúc
Dùng trong giao tiếp và văn chương
(5)
(4)
(3)
(1)
(6)
(2)
Em hãy hoàn thành sơ đồ khái quát ghi nhớ về câu cảm thán?
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
Bài tập nhanh:
Hãy thêm những từ cảm thán và dấu chấm than để chuyển đổi các câu sau thành câu cảm thán?
- Anh đến muộn quá .
- Mặt trời rực rỡ quá.
=>Trời ơi, anh đến muộn quá!
=> Ôi, mặt trời rực rỡ quá!
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
CÂU HỎI THẢO LUẬN (2 phút)
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
*Giống nhau: Đều sử dụng dấu chấm than cuối câu.
* Khác nhau:
Câu hỏi: Những điểm giống nhau và khác nhau của câu cầu khiến và câu cảm thán?
Bài tập1:
Tìm các câu cảm thán và giải thích vì sao :
Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.
b. Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
III. Luyện tập:
Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
Bài tập 2: Phân tích tình cảm,cảm xúc được thể hiện trong những câu sau đây. Có thể xếp những câu này vào kiểu câu cảm thán được không ? Vì sao ?
= >B?c l? l?i than th?, c?a ngu?i nụng dõn du?i ch? d? phong ki?n.
a) Ai làm cho bể kia đầy
Cho ao kia cạn cho gầy cò con ?
(Ca dao)
d) Anh m� ch?t l� ch? t?i cỏi t?i ngụng cu?ng d?i d?t c?a tụi. Tụi bi?t l�m th? n�o bõy gi? ?
(Tụ Ho�i - D? Mốn phiờu luu kớ)
=> B?c l? c?m xỳc õn h?n c?a D? Mốn tru?c cỏi ch?t th?m thuong, oan ?c c?a D? Cho?t.
* Cỏc cõu trờn cú b?c l? c?m xỳc nhung khụng cú cỏc d?u hi?u d?c trung c?a cõu c?m thỏn (t? ng? c?m thỏn, d?u ch?m than)
=> Khụng ph?i l� cỏc cõu c?m thỏn.
Tiết88: CÂU CẢM THÁN
III. Luyện tập:
I. Tìm hiểu bài:
II. Bài học:
B�i t?p 3: D?t hai cõu c?m thỏn d? b?c l? c?m xỳc v?i cỏc tỡnh hu?ng sau:
a. Tru?c tỡnh c?m c?a m?t ngu?i thõn d�nh cho mỡnh.
b. Khi nhỡn th?y m?t tr?i m?c.
M?u:
M? oi, tỡnh yờu m� m? dó d�nh cho con thiờng liờng bi?t bao !
D?p thay c?nh m?t tr?i bu?i bỡnh minh !
Hãy điền thêm thêm từ vào chỗ trống để có câu cảm thán:
... đau bụng....
- Ôi, đau bụng quá!
Cho t×nh huèng sau: Trong giê ra ch¬i, em thÊy mét b¹n ®ang vøt rác bõa b·i. H·y ®Æt 3 c©u (mét c©u nghi vÊn, mét c©u cÇu khiÕn, mét c©u c¶m th¸n) víi cïng néi dung ®Ó b¹n Êy dõng l¹i.
- Câu nghi vấn: Sao bạn lại có thể làm như thế?
- Câu cảm thán: Trời ơi, bạn xả rác bừa bãi quá!
- Câu cầu khiến: Bạn hãy dọn sạch chỗ rác này đi!
Bài tập trắc nghiệm
a. Dùng để yêu cầu .
b. Dùng để hỏi .
c. Dùng để bộc lộ cảm xúc .
d. Dùng để kể lại sự việc .
Câu cảm thán có chức năng
Hướng dẫn về nhà học bài:
�
- Học thuộc phần ghi nhớ.
Làm các bài tập còn lại.
Chuẩn bị trước bài : “ Viết bài tập làm văn số 5” (Xem lại lý thuyết về văn thuyết minh và luyện tập các bài tập đã học).
Xin chào tạm biệt
Trân trọng cảm ơn quý thầy cô!
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Hoàng Thị Kiều
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)