Bài 20. Tức cảnh Pác Bó

- Hồ Chí Minh -
Trình bày hiểu biết của em về bài thơ ?
- Hoàn cảnh sáng tác?
- Thể thơ?
- Cảm xúc chủ đạo?

Sáng tác: 2/1941 tại Pác Bó.
Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
Giường nằm của Bác ở Pác Bó
Năm 1941 Bác trở về Pác Bó
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Cảnh suối rừng Pác Bó
Cảnh rừng Pác Bó
Em thấy cấu tạo và nhịp thơ ở câu này có gì đặc biệt? Những biện pháp nghệ thuật ấy kết hợp với các từ ngữ gợi cho em điều gì?
Dùng phép đối
Nếp sống khoa học, phong thái ung dung làm chủ hoàn cảnh
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Giường nằm của Bác ở hang Pác Bó
Suối rừng Pác Bó
Có hai cách hiểu câu thơ thứ hai, em chọn cách hiểu nào? Hãy giải thích vì sao em chọn cách đó?
a) Dù chỉ có "Cháo bẹ, rau măng" nhưng Bác vẫn sẵn sàng làm cách mạng.
b) "Cháo bẹ, rau măng" là món ăn lúc nào cũng có sẵn.
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Giọng điệu đùa vui hóm hỉnh: "vẫn sẵn sàng"
Niềm vui thích của Bác khi được thưởng thức sản vật quê nhà.

Măng tre, trúc
Bác Hồ bẻ bắp
Em thấy câu thơ có điều gì đặc sắc?
+ Về ý nghĩa, về thanh?
+ Phân tích nét đặc sắc đó?
Bàn đá nơi làm việc của Bác ở Pác Bó
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
+ Điều kiện làm việc
+ Thanh bằng
+ ý nghĩa công việc
+ Thanh trắc
+ Tầm vóc lớn lao, tư thế uy nghi của người chiến sĩ.
Bác suy nghĩ về việc nước
Em cảm nhận được điều gì về cuộc sống của Bác giữa núi rừng Pác Bó?
Những gian khổ ấy bị lấp đi bởi nụ cười sảng khoái
Cảm giác bằng lòng thích thú trước cuộc sống núi rừng
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Bác suy nghĩ về việc nước
Giường nằm của Bác ở hang Pác Bó
Có ý kiến cho rằng: Chữ "sang" kết thúc bài thơ có thể coi là "chữ thần" là "nhãn tự ", đã kêt tinh toả sáng tinh thần toàn bài?
Em hiểu như thế nào về ý kiến đó?


Niềm vui, niềm tự hào, thực hiện lí tưởng của mình
Phong thái ung dung, chủ động, tin tưởng vào cuộc sống cách mạng
=> Nhãn tự của câu, của bài, của cả đời thơ Bác
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
sang
- Thảo luận nhóm
+ Hình thức: Nhóm 2 bàn
+ Trình bày: Phim trong
+ Thời gian: 2 phút
Giường nằm của Bác ở hang Pác Bó
Bàn đá nơi làm việc của Bác ở Pác Bó
Thú lâm tuyền của Bác có gì khác với người xưa?
Người xưa: Lánh đời, thưởng ngoạn thiên nhiên.
=> ẩn sĩ
Bác: thưởng thức thiên nhiên, làm cách mạng
=> Chiến sĩ
Bài tập
Bài thơ "Tức Cảnh Pác Bó" có sự kết hợp hài hoà giữa cổ điển và hiện đại. Em hãy lựa chọn đáp án vào từng cột cho hợp lí.
Đồng ý
Rất tiếc bạn sai rồi
Hoan hô bạn đúng rồi
Tức cảnh Pác Bó
Cổ điển
Đề tài
Thi liệu cổ
Thú lâm tuyền
Thể thơ
Hiện đại
Công việc cách mạng
Lối sống cách mạng
Lời thơ
Chữ quốc ngữ
Phong cách thơ Hồ Chí Minh
Bài thơ giúp em hiểu thêm điều gì về tâm hồn Bác?
Niềm vui hoà nhập thiên nhiên
Tinh thần lạc quan cách mạng
Yếu tố nào tạo nên sự thành công đó?
Giọng điệu đùa vui hóm hỉnh
Kết hợp hài hoà các biện pháp nghệ thuật
* Bài tập về nhà: Hãy viết một đoạn văn ngắn bộc lộ cảm xúc của em về Bác sau khi đọc bài thơ.
Gợi ý:
+ Phương thức: biểu cảm.
+ Nội dung: Cuộc sống thanh đạm, và cuộc đời cách mạng của Bác.
+ Hình thức: Đoạn qui nạp hoặc diễn dịch.
* Soạn bài:
+ Soạn bài: Câu cầu khiến
+ Thuyết minh về một danh lam.