Bài 20. Ôn tập về văn bản thuyết minh

hội thi giáo viên dạy giỏi huyện Thanh sơn
bài giảng ngữ văn 9
GV thực hiện: Hà Thị Hương Phú
Tiết 84
ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
? Văn bản thuyết minh có vai trò và tác dụng như thế nào trong cuộc sống ?
2. Tính chất
? Văn bản thuyết minh có những tính chất gì khác với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận?

Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các sự vật, hiện tượng
I.Ôn tập lý thuyết
1. Vai trò, tác dụng
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
So sánh tính chất khác nhau giữa văn bản thuyết minh và các văn bản khác.
I. Ôn tập lý thuyết
1. Vai trò, tác dụng
Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các sự vật, hiện tượng
2. Tính chất
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
I.Ôn tập lý thuyết
1. Vai trò, tác dụng
Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các sự vật, hiện tượng
2. Tính chất
Chính xác, khách quan, khoa học.
3. Yêu cầu
Quan sát, tìm hiểu, nắm bắt được đặc điểm, tính chất của đối tượng.
4. Phương pháp
Định nghĩa, liệt kê, ví dụ, so sánh, đối chiếu, phân tích, phân loại, dùng số liệu.....
? Muốn làm tốt bài văn thuyết minh cần phải chuẩn bị những gì? Bài văn thuyết minh phải làm nổi bật điều gì?
Những phương pháp thuyết minh nào thường được vận dụng trong văn thuyết minh?
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
Tiết 84. Ôn tập về văn bản thuyết minh
? Kể tên các kiểu văn bản thuyết minh đã học? Ngoài ra còn có những dạng thuyết minh nào mà em biết?
Thuyết minh về một thứ đồ dùng.
Thuyết minh về một thể loại văn học.
Thuyết minh về một phương pháp (cách làm)
- Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.
Thuyết minh về một giống vật nuôi.
Thuyết minh về một loài cây, loài hoa
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
II. Luyện tập
1. Bài tập 1


Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyện nhân của các sự vật, hiện tượng
2. Tính chất: Chính xác, khách quan, KH
3. Yêu cầu
Quan sát, tìm hiểu, nắm bắt được đặc điểm, tính chất của đối tượng.
4. Phương pháp
Định nghĩa, liệt kê, ví dụ, so sánh, đối chiếu, phân tích, phân loại....
I. Ôn tập lý thuyết
1. Vai trò, tác dụng
Hãy nêu cách lập ý và lập dàn ý đối với các đề bài a,b,c,d (sgk 35)?
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
II. Luyện tập
1. Bài tập 1
b. Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê hương em?
d. Giới thiệu cách làm một đồ dùng học tập.
c. Thuyết minh về một văn bản mà em đã học.
Lập ý:
Đối tượng: Xác định đối tượng thuyết minh cụ thể
Phạm vi: Xác định các ý chính sẽ viết.
Thân bài: Giới thiệu địa điểm, vị trí, vẻ đẹp, các h/đ và giá trị kinh tế, văn hóa của thắng cảnh.
Thân bài: Nguyên liệu, cách thức, trình tự, yêu cầu thành phẩm.
Thân bài: Giới thiệu tác giả, NXB, năm sáng tác.
Nội dung, nghệ thuật, vị trí, vai trò, ý nghĩa của tác phẩm...
CÁCH LẬP Ý VÀ LẬP DÀN Ý CHO MỘT SỐ DẠNG BÀI VĂN THUYẾT MINH
Lập dàn ý:
Sắp xếp các ý lớn theo trình tự nhất định.
Bố cục: Mở bài, Thân bài, Kết bài.
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
II. Luyện tập
Bài tập 1
- Lập ý và lập dàn ý cho đề văn: Thuyết minh về chiếc bút.







* Lập ý:
Xác định đối tượng: Chiếc bút- đồ dùng quen thuộc không thể thiếu trong cuộc sống.
Xác định phạm vi kiến thức: Đặc điểm, công dụng, cấu tạo, cách sử dụng, bảo quản.
* Lập dàn bài:
a. Mở bài: Giới thiệu chiếc bút.
b. Thân bài
Nêu đặc điểm, hình dáng, cấu tạo của chiếc bút.
Nêu công dụng, cách sử dụng, bảo quản.
c. Kết bài: Khẳng định vai trò của chiếc bút trong cuộc sống. Tình cảm của em.
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
II. Luyện tập
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
Cổng Đền
Đền Hạ
Đền Trung
Đền Thượng
? Đọc tư liệu và quan sát các bức tranh sau. Dựa vào đó và dựa vào hiểu biết của em, hãy viết một đoạn văn từ 5-> 7 câu (thuộc thân bài) giới thiệu di tích lịch sử Đền Hùng?
Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba
Vị trí: Núi Hùng (Núi Nghĩa Lĩnh, núi Cả, núi Hy Cương-cao 175m so với mặt nước biển), có 150 loài thảo mộc.
Địa chỉ: Thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, TP Việt Trì (PT).
Đền Hạ: Nơi Bác Hồ nói chuyện 1945.
Đền Trung: Vua Hùng truyền ngôi cho Lang Liêu
Đền Thượng:Thờ 18 vị vua Hùng.
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
II. Luyện tập
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
Đọc đoạn văn tham khảo sau
(1) Đền Hùng là một di tích lịch sử nổi tiếng của tỉnh Phú Thọ nói riêng, của cả nước nói chung. (2) Đền Hùng là nơi thờ tự các vua Hùng, những vị vua đầu tiên của đất nước ta. (3) Đền Hùng tọa lạc trên ngọn núi Nghĩa Lĩnh hay còn gọi là núi Hùng, núi Cả, núi Hy Cương, cao 175m so với mực nước biển.(4) Đầu tiên, chúng ta bước đến cổng đền được xây năm 1917 với dòng chữ “Cao sơn cảnh hành”. (5) Theo những bậc đá mòn dưới những tán cây cổ thụ xanh mát, chúng ta lên đến Đền Hạ rồi đến Đền Trung và cuối cùng là Đền Thượng. (6) Men theo sườn dốc, chúng ta đến với Đền Giếng gắn liền với bao huyền tích lịch sử về những nàng công chúa xa xưa.(7) Đến thăm đền Hùng, du khách sẽ cảm nhận được không khí trang nghiêm, u tịch và huyền bí, gợi sự thiêng liêng và lòng thành kính đối với tổ tiên của chúng ta.
I. Ôn tập lý thuyết
1. Vai trò, tác dụng
Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyện nhân của các sự vật, hiện tượng
2. Tính chất: Chính xác, khách quan, KH
3. Yêu cầu
Quan sát, tìm hiểu, nắm bắt được đặc điểm, tính chất của đối tượng.
Định nghĩa, liệt kê, ví dụ, so sánh, đối chiếu, phân tích, phân loại....
4. Phương pháp
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
Tiết 84. Ôn tập về văn bản thuyết minh
Hãy nêu những cách để làm tốt bài bài thuyết minh?
- Nghiên cứu, tìm hiểu sự vật hiện tượng để tích lũy tri thức
- Nắm được bản chất, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
- Sử dụng phối hợp nhiều phương pháp thuyết minh.
? Kể tên những phương pháp thuyết minh mà em đã học?
- Phương pháp định nghĩa, giải thích.
- Phương pháp nêu ví dụ
- Phương pháp nêu số liệu
- Phương pháp so sánh, đối chiếu
- Phương pháp liệt kê
- Phương pháp phân loại, phân tích
? Phương pháp nào quan trong nhất .
Củng cố
TIẾT 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
Hướng dẫn về nhà
Ôn tập về văn thuyết minh
Luyện viết các đề văn thuyết minh trong SGK
Chuẩn bị: VB Ngắm trăng, Đi đường (Hồ Chí Minh)