Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

Hội thi
Giáo viên dạy giỏi cấp huyện năm học 2007
2008
Hội thi
KIỂM TRA BÀI CỦ
? Các chất được cấu tạo như thế nào.
Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử.
Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.
? Em hãy mô tả một hiện tượng chứng tỏ các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách.
TIẾT 24
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN
Bài 20
Vật lý 8
NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Thí nghiệm Bơ- Rao.
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
III.Chuyển động phân tử và nhiệt độ.
IV.Vận dụng.
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
Hình 20.2. Chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ - Rao
Năm 1827 nhà bác học Bơ – Rao (người Anh) khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện chúng chuyển động không ngừng về mọi phía.
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
C1. Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Bơ – Rao?
- Quả bóng tương tự với các hạt phấn hoa.
C2. Các học sinh tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Bơ – Rao?

- Các học sinh tương tự với các phân tử nước.
C3. Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?

- Do các phân tử nước chuyển động không ngừng, trong khi chuyển động nó va chạm với các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các phấn hoa chuyển động hổn độn không ngừng.
An – Be Anh – Xtanh (1879 – 1955)
Hình 20.2. Chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ – Rao.
Hình 20.3. Sự va chạm của các phân tử nước vào hạt phấn hoa.
? Thông qua việc trả lời C1, C2, C3 và sự giải thích của nhà bác học An- Be Anh – Xtanh về sự chuyển động của các hạt phấn hoa trong nước ta rút ra được kết luận chung gì về chuyển động của nguyên tử, phân tử.
Kết luận: Các nguyên tử, phân tử chuyển động hổn độn không ngừng.
III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ.

? Hãy dựa vào sự tương tự với thí nghiệm mô hình về quả bóng ở trên để giải thích tại sao trong thí nghiệm Bơ – Rao nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh.
- Khi nhiệt độ của nước tăng thì chuyển động của các phân tử nước càng nhanh và va đập vào các hạt phấn hoa càng mạnh làm các hạt phấn hoa chuyển động càng nhanh.
? Vậy chuyển động của các nguyên tử, phân tử phụ thuộc như thế nào vào nhiệt độ.

- Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.

* Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng .
* Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
GHI NHỚ
IV. Vận dụng.
Hình 20.4
C4: Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.
- Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên, xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới, xen vào khgoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat cứ thế làm cho mặt phân cách giữa nước và đồng sunfat mờ dần cuối cùng chỉ còn 1 chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt.
Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuyếch tán
( phân tử các chất tự hòa lẫn vào nhau khi tiếp xúc ).
C5: Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
- Do các phân tử không khí chuyển động không ngừng về mọi phía.
C6: Hiện tượng khuyếch tán có xẩy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ không?
- Có. Vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
C7: Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xẩy ra và giải thích.
- Trong cốc nước nóng, thuốc tím tan nhanh hơn vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
* Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên? Hãy chọn câu trả lời đúng:
A. Khối lượng của vật .
B. Trọng lượng của vật.
C. Cả khối lượng, lẫn trọng lượng của vật.
D. Nhiệt độ của vât.
Bài tập: 20.2 SBT
HƯỚNG DẨN CÔNG VIỆC Ở NHÀ.
Các em về nhà học bài trả lời lại các câu hỏi SGK , làm các BT 20.1; 20.3; 20.4; 20.5; 20.6 SBT.
Nghiên cứu và soạn trước 21: Nhiệt năng.
HƯỚNG DẨN CÔNG VIỆC Ở NHÀ.
Các em về nhà học bài trả lời lại các câu hỏi SGK, Làm TN để trả lời câu C7 vào vở soạn làm các BT 20.1; 20.3; 20.4; 20.5; 20.6 SBT.
Nghiên cứu và soạn trước 21: Nhiệt năng.