Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
GV: TRIỆU THỊ CHUNG
Trường THCS Thị trấn Na Hang
KIỂM TRA BÀI CŨ
* Caùc chaát ñöôïc caáu taïo nhö theá naøo?
Caùc chaát ñöôïc caáu taïo töø caùc haït rieâng bieät goïi laø nguyeân töû, phaân töû.
* Taïi sao ruoät xe ñaïp coøn toát ñaõ bôm caêng, ñeå laâu ngaøy vaãn bò xeïp?
Vì giöõa caùc phaân töû cuûa chaát laøm ruoät xe coù khoaûng caùch neân khoâng khí coù theå thoaùt ra qua ñoù ra ngoaøi.
Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG
HAY ĐỨNG YÊN?
Hãy tưởng tượng giữa sân bóng đá có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy tới xô đẩy quả bóng. Vì những xô đẩy này không cân bằng nên quả bóng lúc bay lên, khi rơi xuống, lúc bật sang trái, khi lăn qua phải.
Trò chơi này tưởng như chẳng có liên quan gì tới nguyên tử, phân tử, thế mà lại có thể giúp ta hiểu được một trong những tính chất quan trọng của nguyên tử, phân tử.
Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN
ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
I. THÍ NGHIỆM BƠ-RAO
Năm 1827 nhà bác học Bơ-Rao, khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía.
Ở thời kỳ đó, lý thuyết về
Vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử ,phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kỳ lạ này.
 Khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía.
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
Thí nghịêm Bơ-Rao cho ta biết hiện tượng gì?
Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG
HAY ĐỨNG YÊN?
I. THÍ NGHIỆM BƠ-RAO
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
C1. Quả bóng trên sân tương tự như hạt nào trong thí nghiệm của Bơ-Rao?
C1. Quả bóng trên sân tương tự như hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ-Rao.
C2. Các học sinh tương tự như hạt nào trong thí nghiệm Bơ-Rao?
C2. Các học sinh tương tự như hạt phân tử nước trong thí nghiệm Bơ-Rao.
Hạt phấn hoa
Phân tử nước
C3 Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?
Nếu trả lời không được thì không sao cả !
Vì sau khi Brown làm thí nghiệm thì phải hơn 50 năm sau An-be Anh-xtanh mới giải thích được đầy đủ và chính xác thí nghiệm của Brown.
Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG
HAY ĐỨNG YÊN?
Các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động hỗn độn không ngừng, va chạm vào hạt phấn hoa làm hạt phấn hoa cũng chyển động không ngừng
Sự va chạm của các phân tử nước vào hạt phấn hoa
An-be Anh-xtanh (1879-1955)
 Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Các nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ
Nước nóng
Nước lạnh
 Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh. Vì chuyển động của các nguyên tử, phân tử liên quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển động này được gọi là chuyển động nhiệt.
Khi nhiệt độ càng cao các nguyên tử, phân tử chuyển động như thế nào, chuyển động đó gọi là chuyển động gì?
Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
IV. VẬN DỤNG:
Các phân tử nước và CuSO4 đều chuyển động không ngừng về mọi phía. Nên các phân tử CuSO4 có thể chuyển động lên phía trên và các phân tử nước có thể chuyển động xuống phía dưới. Đến lúc nào đó thì chúng hoà lẫn vào nhau.
I
II
III
IV
V
C4. Đổ nhẹ nước vào bình dung dịch CuSO4 (đồng sunfat) màu xanh. Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên tạo ra một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian, mặt phân cách mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và CuSO4 đã hoà lẫn vào nhau .
 Hiện tượng phân tử các chất tự hoà lẫn vào nhau gọi là hiện tượng khuếch tán.

Dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử,
phân tử để giải thích hiện tượng trên?

C5. Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
Do các phân tử không khí chuyển động không ngừng về mọi phía và xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước.
C6. Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi ta tăng nhiệt độ không? Tại sao?
Có. Vì các phân tử chuyển động nhanh hơn khi nhiệt độ tăng.
C7. Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích.
Trong cốc đựng nước nóng, thuốc tím tan nhanh hơn vì các phân tử trong cốc nước nóng chuyển động nhanh hơn.
Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
IV. VẬN DỤNG:
* Các phân tử, nguyên tử chuyển động không ngừng.
* Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
* Học thuộc phần ghi nhớ.
* Làm các bài tập trong sách bài tập trang 27.
* Đọc phần “ Có thể em chưa biết”.
* Chuẩn bị bài: Nhiệt năng.
.Lấy một cốc nước đầy và một thìa con muối tinh. Cho muối dần dần vào nước cho dến khi hết thìa muối ta thấy nước vẫn không tràn ra ngoài. Nước không tràn vì:
A. Muối đã biến mất trong nước.
B. Các phân tử muối đã xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và ngược lại.
C. Các phân tử muối đã nén chặt nước.
D. Cả muối và nước đều bị co lại.
Tại sao các chất đều có vẻ như liền một khối dù chúng đều được cấu tạo từ những hạt riêng biệt ?
Vì kích thước của các nguyên tử, phân tử vô cùng nhỏ bé.
Tại sao quả bóng bay dù được buộc chặt để lâu ngày vẫn bị xẹp?
A. Vì khi mới thổi, không khí từ miệng vào bóng còn nóng, sau đó lạnh dần nên co lại.
B. Vì cao su là chất đàn hồi nên sau khi bị thổi căng nó tự động co lại.
C. Vì không khí nhẹ hơn nên có thể chui qua chỗ buộc ra ngoài.
D. Vì giữa các phân tử của chất làm vỏ bóng có khoảng cách nên nên các phân tử khí có thể qa đó thoát ra ngoài.