Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

Kiểm tra bài cũ
- Câu hỏi:
Các chất được cấu tạo như thế nào? Mô tả một hiện tượng chứng tỏ giữa các nguyên tử phân tử có khoảng cách?
- Trả lời:
+ Các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.
+ Hiện tượng chứng tỏ giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách: đổ 50cm3 rượu vào 50cm3 nước ta không thu được 100cm3 hỗn hợp rượu và nước mà chỉ thu được khoảng 95cm3
Hãy tưởng tượng giữa sân bóng đá có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy đến xô đẩy quả bóng.Vì những xô đẩy này không cân bằng nên quả bóng lúc bay lên khi rơi xuống, lúc bật sang trái, khi lăn sang phải.
Trò trơi này tưởng chừng như chẳng có liên quan gì đến nguyên tử, phân tử, thế mà lại có thể giúp chúng ta hiểu một trong những tính chất quan trọng nhất của nguyên tử phân tử sẽ học trong bài này.

Tiết 24 - Bài 20
Nguyên tử, phân tử
chuyển động hay đứng yên?
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
Năm 1827 nhà bác học Bơ-rao (người Anh), khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía. ở thời đó, lí thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kì lạ này.

Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG.
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
C1. Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của
Bơ-rao?
 Qu¶ Bãng t­¬ng tù h¹t phÊn hoa.
C2. Các bạn học sinh tương tự với hạt nào trong thí nghiệm
của Bơ-rao?
 C¸c b¹n häc sinh t­¬ng tù c¸c ph©n tö n­íc.
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
C3. Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn
hoa chuyển động?
Hơn 50 năm sau thí nghiệm của Bơ-rao các nhà bác học mới bước đầu tìm ra nguyên nhân của chuyển động này, và mãi tới năm 1905, nhà bác học An-be Anh-xtanh (người Đức) mới giải thích được đầy đủ và chính xác thí nghiệm của Bơ-rao,
An-be Anh-xtanh
(1897 -1955)
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
C3.
? Do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động không ngừng.
Trong khi chuyển động các phân tử nước va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng
Hạt phấn hoa
Phân tử nước
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ:
Trong thí nghiệm của Bơ-rao nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh. Điều đó chứng tỏ gì?
Chứng tỏ các phân tử nước chuyển động càng nhanh và va đập vào các hạt phấn hoa càng mạnh.

Nước nóng
Nước nóng
Nướclạnh
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ:
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ:
 NhiÖt ®é cµng cao th× c¸c nguyªn tö,ph©n tö chuyÓn
®éng cµng nhanh.
Vì chuyển động của các nguyên tử, phân tử liên quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển động này được gọi là chuyển động nhiệt
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ:
IV. VẬN DỤNG:
C4. Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sun phát(CuSO4) màu xanh. Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian, mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và đồng sun phát đã hòa lẫn vào nhau.
Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán.
Hãy dùng những hiểu biết của em về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO.
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ:
IV. VẬN DỤNG:
C4. Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên, xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới. Xen vào khoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat .
C5. Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí
mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
C5. Do các phân tử không khí chuyển động không ngừng về
mọi phía.
C6. Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi tăng
nhiệt độ không? Tại sao?
C6. Có. Vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
C7. bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích.
C7. Trong cốc nước nóng, thuốc tím tan nhanh hơn vì các phân tử chuyển động nhanh hơn
- Hiện tượng khuếch tán là hiện tượng các chất tự hòa lẫn vào nhau.
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
Kiến thức cần nhớ
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh
C. Sự tạo thành gió. .
A. Sự khuếch tán của đồng sunfát vào nước.
B. Mở lọ nước hoa, sau vài giây nhiều người ngửi thấy mùi thơm.
D. Đường tan vào nước.
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
Bài tập 1
A. Nhiệt độ của vật.
C. Trọng lượng của vật.
B. Khối lượng của vật.
D. Các đại lượng trên đều thay đổi.
Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
Bài tập 2
B. Do các phân tử nước chuyển động hỗn độn không ngừng và va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía.
C. Do giữa các hạt phấn hoa có khoảng cách.

A. Do các hạt phấn hoa tự chuyển động.

D. Do một nguyên nhân khác.

Tiết24: Đ20 Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên?
Bài tập 3
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo,
sự nhiệt tình tích cực của các em học sinh .