Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

Bài giảng vật lý 8
Giáo viên thực hiện: Lê Thị Tám
Câu1. Các chất được cấu tạo nhu th? n�o ?
Câu2. Cá muốn sống được phải có không khí, tại sao cá vẫn
sống được trong nước?
- Các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt gọi là
nguyên tử , phân tử.
- Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách .
Tại vì các phân tử không khí có thể xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước nên trong nước vẫn có đủ không khí cho cá sống được.
?
Hãy tưởng tượng giữa sân bóng đá có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy đến xô đẩy quả bóng. Vì những xô đẩy này không cân bằng nên quả bóng lúc bay lên, khi rơi xuống, lúc bật sang trái, khi lăn sang phải .( H20.1)


Trò chơi này tưởng như chẳng có liên quan gì đến nguyên tử, phân tử, thế mà lại có thể giúp chúng ta hiểu một trong những tính chất quan trọng nhất của nguyên tử, phân tử sẽ học trong bài này .
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
Năm 1827 nhà bác học Bơ - Rao, khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía.
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
Các hạt phấn hoa trong nước chuyển động không ngừng về mọi phía
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
Các em hãy thử giải thích chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ - Rao bằng cách dùng sư tương tự giữa chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng mô tả ở phần mở bài.
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
Các hạt phấn hoa trong nước chuyển động không ngừng về mọi phía
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
Các em hãy thử giải thích chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ - Rao bằng cách dùng sư tương tự giữa chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng mô tả ở phần mở bài.
I. THÍ NGHIỆM BROWN
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
Các hạt phấn hoa chuyển động như trong thí nghiệm Brown là do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động không ngừng. Chuyển động của các phân tử nước va chạm vào nhiều phía của hạt phấn hoa, các va chạm này không cân bằng làm cho hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Trong thí nghiệm Bơ - Rao nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Trong thí nghiệm Bơ - Rao nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh
tăng nhiệt độ
I.THÍ NGHIỆM BƠ-RAO:
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG:
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ:
Nước nóng
Nướclạnh
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Trong thí nghiệm Bơ - Rao nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh
Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử phân tử chuyển động càng nhanh . Chuyển động này còn được gọi là chuyển động nhiệt
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
IV - Vận dụng
Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh
vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng
Sau một thời gian mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và đồng đã hoà lẫn vào nhau.
Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán.

Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên .
C4
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử phân tử chuyển động càng nhanh . Chuyển động này còn được gọi là chuyển động nhiệt
IV - Vận dụng
Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động hỗn đôn không ngừng về mọi phía, nên các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên xen vào giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới, xen vào khoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat .
C4
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử phân tử chuyển động càng nhanh . Chuyển động này còn được gọi là chuyển động nhiệt
IV - Vận dụng
C4
C5
Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều ?
Do các phân tử không khí chuyển động hỗn độn không ngừng về mọi phía.
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử phân tử chuyển động càng nhanh . Chuyển động này còn được gọi là chuyển động nhiệt
IV - Vận dụng
C4
C5
C6
Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ hay không?
Có. vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử phân tử chuyển động càng nhanh . Chuyển động này còn được gọi là chuyển động nhiệt
IV - Vận dụng
C4
C5
C6
Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích .
C7
I - Thí nghiệm Bơ - Rao
II - Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III - Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử phân tử chuyển động càng nhanh . Chuyển động này còn được gọi là chuyển động nhiệt
IV - Vận dụng
GHi nhớ
* Các nguyên tử, phân tử chuyển động
* Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động. ......
không ngừng
..........................
càng nhanh
Hướng dẫn về nhà
* Làm thí nghiệm và trả lời tiếp C7 vào vở bài tập
* Làm các bài tập: 20.1, 20.3, 20.4 và 20.6 - SBT trang 27.
20.4
Tại sao đường tan trong nước nóng nhanh hơn nước lạnh.