Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
KIỂM TRA BÀI CŨ
 Trả lời: Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử.Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.
1.Các chất được cấu tạo như thế nào?
2. Giải thích vì sao thả một cục đường vào một cốc nước rồi khuấy lên, đường tan và nước có vị ngọt?
 Trả lời: Khi khuấy lên, các phân tử đường xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước cũng như các phân tử nước xen vào khoảng cách giữa các phân tử đường.
* Hãy tưởng tượng giữa sân trường có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy đến xô đẩy quả bóng
Hiện tượng gì sẽ xảy ra đối với quả bóng?
Tiết 24 Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
I. THÍ NGHIỆM BƠ - RAO
Năm 1827 nhà bác học Bơ-Rao ( người Anh ), khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía.
Ở thời kỳ đó, lý thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kỳ lạ này.
Tiết 24 Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
I. THÍ NGHIỆM BƠ - RAO
Năm 1827 nhà bác học Bơ-Rao
(người Anh) khi quan sát các
hạt phấn hoa trong nước bằng
kính hiển vi đã phát hiện thấy
chúng chuyển động không
ngừng về mọi phía.
Ở thời kỳ đó, lý thuyết về
vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kỳ lạ này.
Vì Bơ-Rao là nhà thực vật học nên mới đầu ông cho rằng các hạt phấn hoa chuyển động không ngừng là do một lực đặc biệt gọi là “lực sống” chỉ có ở các vật thể sống gây nên. Để kiểm tra giả thuyết của mình ông làm chết các hạt phấn hoa bằng cách “giã nhỏ”, “luộc chín”.Tuy nhiên các hạt phấn hoa dù đã chết vẫn không ngừng chuyển động hỗn độn. Chỉ đến khi thuyết phân tử về cấu tạo chất ra đời, người ta mới giải thích chuyển động Bơ-Rao.
Bây giờ chúng ta tìm cách giải thích chuyển động Bơ-Rao bằng cách dùng mô hình.
Tiết 24 Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
I. THÍ NGHIỆM BƠ - RAO
Tiết 24 Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
II/ CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
* Các em hãy tự giải thích chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm của Bơ-Rao bằng cách dùng sự tương tự giữa chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng mô tả ở phần đầu bài.
Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm Bơ-Rao?
Các học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghiệm Bơ-Rao?
 Hạt phấn hoa
 Phân tử nước.
Vậy tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?
Tiết 24 Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
Tieát 24: Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG
HAY ĐỨNG YÊN?
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
Nguyên nhân gây ra chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm của Bơ-Rao là do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động hỗn độn không ngừng. Trong khi chuyển động các phân tử nước va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phấn hoa chuyển động không ngừng.
Tiết 24 Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I/ THÍ NGHIỆM BƠ-RAO?(sgk)
II/ CÁC NGUYÊN TỬ PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
III/ CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ
Chuyển động của các hạt phấn hoa và phân tử nước trong thí nghi?m Bo-Rao khi tăng nhiệt độ
Tiết 24:B�i 20: NGUY�N T?, PH�N T? CHUY?N D?NG HAY D?NG Y�N?
Chuyển động của các hạt phấn hoa và phân tử nước trong thí nghi?m Bo-Rao
Nhiều thí nghiệm khác cũng chứng tỏ: Nhiệt độ càng cao, các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh. Vì chuyển động của các nguyên tử liên quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển động này gọi là chuyển động nhiệt
Tiết 24 Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ
Tiết 24
BÀI 20 NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
I. THÍ NGHIỆM BƠ- RAO
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG.
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ
Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
I. THÍ NGHIỆM BƠ- RAO
Tiết 24 Bài 20: NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN?
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG.
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ
I. THÍ NGHIỆM BƠ- RAO
C7. Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc nước lạnh và một cốc nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích?
Trả lời: Trong cốc nước nóng thuốc tím tan nhanh hơn. Vì trong cốc nước nóng nhiệt độ cao hơn nên các phân tử thuốc tím chuyển động nhanh hơn.
IV. VẬN DỤNG
C4: Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh (Hình 20.4). Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian, mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn lại một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và đồng sunfat đã hòa lẫn vào nhau. Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán.
Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.
Tiết 24 Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
Trả lời: Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía nên các phân tử đồng có thể chuyển động lên trên xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới xen vào khoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat.
IV. VẬN DỤNG
C4
Tiết 24 Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
IV/ VẬN DỤNG
C5. Tại sao trong nước hồ, ao sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước?
Trả lời: Vì các phân tử không khí chuyển động không ngừng về mọi phía, xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước nên trong nước, hồ, ao, sông, biển, có không khí.
C6. Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ không? Tại sao?
Trả lời: Có.Vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
Tiết 24 Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
1/ Các nguyên tử, phân tử chuyển động như thế nào?
TL: Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
2/ Nêu mối quan hệ giữa chuyển động phân tử và nhiệt độ?
TL: Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
CỦNG CỐ
GHI NHỚ
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
1. Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không phải do chuyển động không ngừng của các nguyên tử, phân tử gây ra:
a) Sự khuếch tán của đồng sunfat vào nước.
b) Quả bóng bay dù buộc chặt vẫn xẹp dần theo thời gian
c) Sự tạo thành gió
d) Đường tan vào nước
2. Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên?
a) Khối lượng của vật
b) Trọng lượng của vật
c) Cả khối lượng lẫn trọng lượng
d) Nhiệt độ của vật
3. Trong thí nghiệm của Bơ – Rao các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng vì:
a. giữa chúng có khoảng cách.
b. chúng là các phân tử.
c. các phân tử nước chuyển động không ngừng, va chạm vào chúng từ mọi phía.
d. chúng là các thực thể sống.
4. Tại sao đường tan vào nước nóng nhanh hơn tan vào nước lạnh?
Trả lời: Trong cốc nước nóng, nhiệt độ cao hơn nên các phân tử nước và phân tử đường chuyển động nhanh hơn.
Có thể em chưa biết
Ở nhiệt độ 0oC các phân tử hidro chuyển động với vận tốc trung bình khoảng 1700m/s, nghĩa là khoảng 6120 km/h, nhanh hơn gấp năm lần các máy bay phản lực hiện đại.
Các phân tử khí chuyển động trong phòng với vận tốc trung bình từ 100m/s đến 2000 m/s. Tại sao khi mở lọ nước hoa ở đầu lớp thì phải vài giây sau ở cuối lớp mới ngửi thấy mùi nước hoa? Vì các phân tử nước hoa không chuyển động thẳng từ đầu lớp đến cuối lớp, mà chuyển động dích dắc từng đoạn rất ngắn do bị chạm vào các phân tử không khí.
H
Ạ
T
P
H
Ấ
N
H
O
A
K
H
Ô
N
G
N
G
Ừ
N
G
C
H
Ấ
T
K
H
Í
K
H
O
Ả
N
G
C
Á
C
H
K
H
U
Ế
C
H
T
Á
N
N
G
U
Y
Ê
N
T
Ử
P
H
Â
N
T
Ử
1
2
3
4
5
6
1.( 10 chữ cái). Tên của một vật được dùng trong thí nghiệm của Bơ-Rao.
2.( 10 chữ cái). Tên một tính chất của chuyển động của các nguyên tử, phân tử.
3. (7 chữ cái). Các phân tử của chất này chuyển động hoàn toàn về mọi phía.
4. (10 chữ cái). Điền vào chỗ trống trong câu sau:
Giữa các nguyên tử, phân tử có…………………
5.(9 chữ cái).Hiện tượng này xảy ra được là nhờ các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng, giữa chúng có khoảng cách.
6. ( 14 chữ cái). Tên gọi các hạt cấu tạo nên các vật.
Từ hàng dọc
PHÂN TỬ
VUI CHƠI Ô CHỮ
Bài 20.5/SBT
Nhỏ một giọt mực vào một cốc nước. Dù không khuấy cũng chỉ sau một thời gian ngắn toàn bộ nước trong cốc có màu mực. Tại sao? Nếu tăng nhiệt độ của nước thì hiện tượng trên xảy ra nhanh hơn hay chậm đi? Tại sao?
Hướng dẫn về nhà
Nhiệm vụ về nhà
- Học bài
- Làm Bài Tập 20.1 đến 20.5/ SBT
- Chuẩn bị bài 21: Nhiệt Năng
+ Các cách làm thay đổi nhiệt năng?
+ Nhiệt lượng là gì?
CHÚC SỨC KHỎE CÁC THẦY CÔ